Data analytics, slimme algoritmen: technologie die bij zaken als genomics, volksgezondheid, diagnostiek en preventie een steeds grotere rol spelen. In de praktijk zijn er echter nog wel hordes te nemen, ziet ook de optimistisch ingestelde Laura Craft van onderzoeksbureau Gartner. Zij komt zelden tegen dat organisaties het geld niet kunnen vrijmaken om te investeren in beter gebruik van data. Ook groeit het bewustzijn dat alleen zo nieuwe inzichten verkregen kunnen worden die nodig zijn voor meer gerichte behandelingen en zelfs preventie van ziektes.
Laura Craft is binnen Gartner actief op gebieden zoals: hoe zorginstellingen het beste gebruik kunnen maken van de enorme volumes aan data die zij hebben, hoe zij hier inzichten uit halen. Voor hun patiënten, maar ook op een hoger niveau, bijvoorbeeld op het gebied van behandelingen in het algemeen en population health (het managen van de gezondheid van grotere groepen), voor preventie van ziekten.
Stijgende kosten zijn volgens Craft een enorme drijvende kracht achter de noodzakelijke transformatie van de zorg, die deels berust op bovengenoemd beter gebruik van data. Een andere grote drijvende kracht is de digitalisering van de samenleving, die zorgt voor de beschikbaarheid van steeds meer data en de instrumenten om er inzichten uit te halen. Een goede inzet van deze data kan bijdragen aan het bereiken van doelen in de zorgtransformatie, zoals effectievere, efficiëntere zorgmodellen.
Craft ziet veel synergie tussen enerzijds de uitdagingen om kosten te beteugelen en anderzijds de mogelijkheden die technologie biedt om die enorme datavolumes te gebruiken. Zo kunnen die efficiëntere zorgmodellen gerealiseerd worden. “Dat kan bereikt worden op overheidsniveau, zoals in Scandinavische landen, op regionaal niveau zoals bij sommige NHS-trusts in het Verenigd Koninkrijk, of via overnames en fusies zoals in de VS, waardoor zorgconglomeraten zoals Kaiser Permanente ontstaan.”
Wat kunnen die grotere verbanden realiseren wat eerst niet mogelijk was?
“In alle gevallen zie je meeromvattende, beter samenwerkende ecosystemen ontstaan. Het is niet langer de losstaande zorgaanbieder die alles binnen de vier eigen muren probeert te ontwikkelen.”
“Dergelijke partijen zien dat ze, om meer te halen uit digitalisering, moeten partneren met andere zorgaanbieders en andere stakeholders. Dat is ook wat een fenomeen als population health vereist.”
“Ik zie die ontwikkeling van ecosystemen echter verder gaan, tot in gemeenschappen zelf. Een groot deel van de gezondheid van mensen wordt medebepaald door socio-economische factoren. Om hier van nut te zijn, moeten zorgaanbieders integraal onderdeel gaan uitmaken van een groter ecosysteem van diensten en capaciteiten. Dus ook door met burgers en gemeenschappen samen te werken. Digitalisering maakt dit mogelijk omdat communicatie en data-uitwisseling eenvoudiger wordt.”
De volgende stap is dus dat die data ook inderdaad gebruikt wordt voor nieuwe inzichten. Gebeurt dat al?
“Wij kwamen in een van onze CIO-enquêtes uit 2019 tot de conclusie dat deze managers data en analytics als belangrijkste uitgavenpost op het gebied van klinische zorg zagen. Dit stond veruit bovenaan in hun top 3 van zaken waar meer IT-budget aan besteed moet worden. 52 procent gaf dit aan, tegen 32 procent die cybersecurity noemde. Dit geldt niet alleen voor zorgaanbieders, maar ook voor betalende partijen zoals zorgverzekeraars en ondernemingen actief in life sciences. Zij zijn allemaal onderdeel van steeds nauwer verbonden zorgecosystemen. Er is dus een sterk groeiende focus in de hele sector als het gaat om waar digitaliseringsbudget heen moet.”
“Gegevens kunnen nu gecombineerd worden om bijvoorbeeld hele subtiele veranderingen te vinden die vroegtijdig wijzen op het ontstaan van ziektes. Of werkprocesdata kunnen ingezet worden voor bijvoorbeeld patiëntbeheer in een ziekenhuis. Wat nodig is om dit in de praktijk te brengen, is de juiste omgeving met instrumenten voor de benodigde analyses. Wij zien dat de sector wel degelijk investeert in het opbouwen van een infrastructuur zodat ze deze ‘big data’ echt kunnen verzamelen, toepassen en ervan profiteren. Maar dat vergt tijd en moeite.”
Spelen kosten voor infrastructuur en big data-oplossingen hierbij ook een vertragende rol?
“Ik kom zelden tegen dat organisaties het geld niet kunnen vrijmaken om te investeren in beter gebruik van data. Steeds vaker komt men tot de conclusie dat men het zich niet kan veroorloven om er niet in te investeren. De vraag kan wel zijn waar men het geld vandaan moet halen. Vrijwel iedereen wil af van de huidige beperkingen voor beter gebruik van data – niet alleen voor de eigen organisatie en patiënten maar ook organisatie-
overstijgend. Maar niet elke organisatie heeft het geld ervoor op de plank liggen.”
“Wat men vaak ook nodig heeft, is een goede gebruikercase, om te bewijzen dat de investeringen hun geld waard zijn. Bestuurders weten meestal wel dat ze moeten investeren in de instrumenten voor data analytics. Maar ze willen toch vaak eerst duidelijk hebben wat de ROI is (return on investment, de opbrengst uit investeringen, red.), wat de toegevoegde waarde is vanaf de eerste uitrol.”
