Hoewel ik de zin ‘Naarmate ik ouder word’ een beetje eng vind, en vooral heel erg bejaard vind klinken, moet ik hem toch gaan gebruiken. Naarmate ik ouder word, merk ik namelijk dat ik steeds beter word in het bepalen in wie of wat ik energie wil steken. En in wie of wat niet.
En sinds ik veel bezig ben met veranderkracht (wendbaarheid en veranderbereidheid) merk ik dat ik alle begrip heb voor gegronde weerstand en kritiek, maar allergisch ben voor mensen die de slachtofferrol pakken, processen boycotten of klagen om het klagen. Mensen die de hele dag mopperen maar wel blijven hangen in de organisatie. En hoewel ik onnodig Engelstalig woordgebruik ook vet irritant vind, vond ik de slogan die ik tegen kwam - ‘Change it, Love It, Leave it’ - daar toch leuk bij passen.
Die slogan is – voor de duidelijkheid - niet van mij, maar van Henry Ford. Wat hij bedoelde?
Verander het: als je iets tegenkomt waar je niet van houdt of dat niet aan je verwachtingen voldoet, moedigen deze woorden je aan om iets te gaan ondernemen om het te verbeteren. Aktie in de taxi! Proactief zijn en bijdragen aan het verbeteren van de situatie. Niet klagen maar verantwoordelijkheid nemen.
Hou ervan: dit betekent dat je de huidige situatie of omstandigheid van harte omarmt en accepteert. Als je van iets houdt, vind je er blijheid, tevredenheid en voldoening. Dit deel van het citaat moedigt waardering aan voor wat je hebt zonder verlangen naar verandering.
(ver)Laat het: als het, ondanks je pogingen om de situatie te veranderen, nog steeds niet overeenkomt met je waarden, doelen of wensen, wordt het tijd om verder te gaan. Accepteer dat de situatie niet goed is voor jou of jij niet voor de situatie en dat het tijd is om iets los te laten.
Schadelijke situatie
Op dit laatste element wil ik inzoomen. Ik heb ooit een leidinggevende gehad die ik echt schadelijk vond voor de organisatie. Mijn collega’s hadden er last van en lagen er zelfs wakker van. Ik heb alles geprobeerd dat in mijn mogelijkheden lag. En toen dat geen effect had, ben ik zelf vertrokken. Dat gaf een kracht en ruimte…! Ik gun het iedereen.
Zit jij in zo’n situatie waar jij je maar niet mee kunt verenigen? Heb je last van een verandering, een doelstelling, een teamlid, een manager of een trend in de zorg? En kost het gevecht daartegen je veel werkplezier en energie? En heb je er alles aan gedaan om het te veranderen? Ga dan weg. Of leg je strijd neer en accepteer het gevolg daarvan.
Klagen andere mensen dat jij niet meebeweegt met een specifiek proces of een ontwikkeling? Dan is dat niet per se het einde van de wereld, maar het is wel tijd om die wereld in beweging te houden. Voor jezelf, voor je gezin, voor je team, voor je cliënt of patiënt, voor je organisatie (en misschien wel voor het hele land…). Nu kost je anderen energie. Beweeg mee of ga weg.
Voor wie wel wil, maar niet kan, heb ik eindeloos geduld.
Wie weerstand voelt, wil ik helpen verkennen wat de oorzaak is en hoe we daar mee kunnen dealen.
Wie niet wil en openlijk of stiekem boycot, wil ik uitzwaaien. Je wordt betaald voor je werk en sommige veranderingen horen nou eenmaal bij dat werk.
Choose your battles
Mijn advies? Choose your battles. Waar wil je energie aan besteden? Wat zit binnen je cirkel van invloed en wat niet? Ben je gelukkig of is je werk een compromis? Ik merk dat loslaten van een niet te winnen strijd (al dan niet in meervoud) of het negeren van onbelangrijke detailzaken mij steeds gemakkelijker af gaan naarmate ik ouder word.
Hoewel ik nog ouder klink als ik zeg dat ik dit vermogen ook gun aan de jongere generatie… zeg ik het toch. Laat je niet gek maken. Niet alles is je energie waard. Dat is niet hetzelfde als: doorzettingsvermogen is een zinloze eigenschap. Maar het zegt dat als je niet van de situatie of ontwikkelingen houdt en het je niet lukt om mee te veranderen, het misschien tijd is om te gaan. De zorg heeft al genoeg uitdagingen voor de kiezen.
Kortom: ‘Change it, Love it, or Leave it’.
(Verder ben ik een hele menslievende persoonlijkheid. Echt).
