Accurate morbiditeitscijfers door koppelen gegevensbronnen

14 februari 2020
Onderzoek-NIvel-Morbiditeitscijfers
Onderzoek
Nieuws

Bij het maken van schattingen om beter inzicht te krijgen hoeveel mensen problemen hebben met hun gezondheid, wordt vaak gebruik gemaakt van gegevens in EPD's. Die worden door het Nivel samengebracht in Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. Het Nivel heeft samen met het CBS en RIVM nu de meerwaarde onderzocht van het combineren van verschillende gegevensbronnen om die schattingen nauwkeuriger te maken.

Dit is van belang voor het berekenen van nauwkeurige morbiditeitscijfers en het bepalen van het Nederlandse gezondheidsbeleid. En valide cijfers over het vóórkomen van ziekten zijn eveneens essentieel om een goed beeld te schetsen van de gezondheidstoestand van de Nederlandse bevolking. Het rapport werd onlangs aangeboden aan het Informatieberaad van het ministerie van VWS.

Het gebruik van registers met gegevens die door zorgverleners worden vastgelegd maakt voor onderdeel uit van de reguliere patiëntenzorg van zorgverleners. Daarnaast maakt het ook onderdeel uit van het declaratieproces van zorgkosten bij zorgverzekeraars.

EPD is een belangrijke bron

Van de gegevens die in dit onderzoek gebruikt zijn, zijn de EPD's van huisartsen de meest volledige bron voor het berekenen van de zogenoemde morbiditeitscijfers. Dat komt omdat vrijwel iedereen in Nederland ingeschreven staat bij een huisarts. En omdat in het huisartsendossier in principe alle klanten en aandoeningen van patiënten gedocumenteerd worden.

Bij het maken van goede schattingen van het aantal mensen dat aan COPD of diabetes leidt, biedt het dossier van de huisarts voldoende informatie.

Meer bronnen, nauwkeurigere schattingen

Bij andere aandoeningen, zoals coronaire hartziekten, blijkt dat het combineren van gegevens van verschillende bronnen de schattingen aanmerkelijk vollediger maken. Voor ernstige acute aandoeningen die vrijwel altijd in de tweede lijn onderzocht of behandeld worden, zoals een hartaanval of een TIA, zijn ziekenhuisregistraties onmisbaar.

De nasleep ervan is echter waarschijnlijk weer beter te volgen in het huisartsendossier. Het combineren van die gegevensbronnen zorgt dan voor nauwkeurigere morbiditeitscijfers. Voor het gebruik van gecombineerde bronnen is een goede infrastructuur vereist. In het onderzoek werden deze bronnen, waar juridisch en technisch mogelijk, door het CBS bij elkaar gebracht.

De toepasbaarheid van de combinatie van gegevensbronnen verhoogd wanneer ziekten eenduidig en onderling vergelijkbaar gemeten worden. Het is ook van groot belang dat alle gegevensbronnen up-to-date zijn. De onderzoekers doen dan ook de aanbeveling hierin verder te investeren.

Over het onderzoek

In het onderzoek werd diagnose-informatie van ruim 1 miljoen mensen uit de elektronische patiëntendossiers van huisartsen van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn gekoppeld aan informatie uit de Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg, de Diagnose Behandeling Combinaties Medisch Specialistische Zorg, de Doodsoorzakenstatistiek en (voor diabetes) via de apotheek verstrekte geneesmiddelen.

Door het combineren van deze gegevensbronnen op persoonsniveau in de beschermde CBS-omgeving werd een schatting gemaakt van de aantallen personen de volgende aandoeningen: Chronische obstructieve longziekte (COPD), Diabetes mellitus, Artrose, Cerebrovasculair accident (CVA), Coronaire hartziekten, Ziekte van Parkinson, Reumatoïde artritis, Acuut myocard infarct (AMI) en Transient ischemic attack (TIA).

Nivel; e-health kennisinstituut

E-health kennisinstituut Nivel faciliteert meer onderzoeken en informatievoorziening die betrekken hebben op e-health in Nederland. Zo organiseerde ze vorig jaar, samen met Netwerk Patiënteninformatie een Burgerplatform, een onderzoek om in kaart te brengen aan welke informatie over medicijnen burgers behoefte hebben, hoe zij online zoeken naar informatie, wat zij vinden van de huidige informatie en welke verbeterpunten zij zien.