Europeanen moeten overal in de EU op dezelfde wijze toegang krijgen tot hun medische gegevens. Dat stelt de Europese Commissie. De EC heeft daarom afgelopen week een reeks aanbevelingen gedaan om te komen tot een gestandaardiseerd, veilig systeem dat EU-burgers toegang biedt tot hun elektronische gezondheidsdossiers in alle lidstaten.
Die toegang tot gezondheidsdata verschilt nu nog heel sterk van land tot land: van gedeeltelijke digitale toegang landelijk of zelfs grensoverschrijdend tot beperkte of totaal geen digitale toegang tot medische gegevens. De aanbevelingen moeten er voor zorgen dat die toegang over de grenzen heen eenvoudiger wordt en veiliger, terwijl ze ook voldoet aan privacywet AVG.
Betrouwbare gezondheidsdata
Volgens EC-vicevoorzitter Andrus Ansip, verantwoordelijk voor de digitale eengemaakte markt, is deze ontwikkeling ook belangrijk voor zorgprofessionals. Zij hebben betrouwbare dossiers nodig om een beter geïnformeerde en snellere behandeling te geven, zo stelt hij in een persbericht. “Samen moeten we de veilige uitwisseling van elektronische gezondheidsdossiers in de EU versnellen en ontwikkelen, het leven van burgers verbeteren en innovators helpen bij het vinden van de volgende generatie digitale oplossingen en medische behandelingen.”
Commissaris Vytenis Andriukaitis (gezondheid en voedselveiligheid) stelt dat grensoverschrijdende, gestandaardiseerde en veilige uitwisseling van medische gegevens ook nodig is voor EU-burgers die (tijdelijk) naar een andere EU-lidstaat verhuizen, op vakantie zijn of in noodsituaties. “Bovendien kan het veilig delen van medische informatie met artsen in het buitenland niet alleen de kwaliteit van de zorg die we ontvangen aanzienlijk verbeteren, maar ook een positief effect hebben op zorgbudgetten. Het is minder waarschijnlijk dat dure medische tests, zoals beeldvorming of laboratoriumanalyses, herhaald moeten worden."
Uitwisseling al begonnen
Lidstaten zijn al begonnen bepaalde delen van elektronische medische dossiers toegankelijk en uitwisselbaar over de grenzen heen te maken. Sinds 21 januari 2019 kunnen Finse burgers medicijnen in Estland halen met e-recepten. Luxemburgse artsen krijgen binnenkort toegang tot de patiëntoverzichten van Tsjechische patiënten. In Nederland werkt een groep aan de grens gelegen ziekenhuizen ook samen in een project om een platform te realiseren voor grensoverschrijdende uitwisseling van medische gegevens.
De huidige aanbevelingen stellen voor dat de lidstaten dit werk uitbreiden naar drie nieuwe gebieden van het gezondheidsdossier:
- Laboratoriumtests.
- Medische ontslagrapporten.
- Afbeeldingen en beeldvormingsverslagen.
Grote voordelen
Tegelijk moet het initiatief de weg vrijmaken voor ontwikkeling van standaard technische specificaties voor de uitwisseling van gezondheidsdossiers. Een dergelijk toegang tot volledige en persoonlijke gezondheidsdossiers in de hele EU kan enorme voordelen bieden voor Europese burgers, zoals:
- Als iemand tijdens een reis in een andere EU-lidstaat een ongeluk krijgt, hebben artsen onmiddellijk toegang tot informatie over de patiënt (bijvoorbeeld details over chronische aandoeningen, allergieën of intoleranties voor bepaalde medicijnen). Dit kan hun vermogen om de meest effectieve en tijdige behandeling te bieden aanzienlijk vergroten.
- De kwaliteit verbeteren en de continuïteit van de zorg voor burgers tijdens bijvoorbeeld een reis in andere EU-lidstaten waarborgen.
- Het stimuleren van medisch onderzoek naar belangrijke gezondheidsuitdagingen, zoals chronische en neurodegeneratieve ziekten, door het delen van gegevens te vergemakkelijken. Dit is wel onderworpen aan de toestemming van de burger, op een zinvolle manier en in volledige overeenstemming met de Europese regels voor gegevensbescherming.
- Ondersteuning van de efficiëntie en duurzaamheid van zorgstelsels door bijvoorbeeld de recente laboratorium- of radiologietests van een patiënt te delen met de patiënt. Zo hoeft een ziekenhuis in een andere lidstaat niet dezelfde tests te herhalen, waardoor er tijd wordt bespaard en de ziekenhuiskosten worden verlaagd.
Volgende stappen
Om deze informatie-uitwisseling verder te ontwikkelen, wordt een gezamenlijk coördinatieproces tussen de Commissie en de lidstaten opgezet. Verder wordt er gerekend op inbreng van stakeholders zoals vertegenwoordigers uit de sector, zorgprofessionals en patiëntenvertegenwoordigers op zowel EU- als nationaal niveau. De lidstaten zullen binnen het eHealth-netwerk praktische richtsnoeren opstellen voor de uitvoering en bewaking van de voortgang ervan.
Bovengenoemde plannen maken deel uit van ambities van de EC voor de digitale transformatie van gezondheid en zorg in de digitale eengemaakte markt, in april 2018 is goedgekeurd. Toen zijn drie actiegebieden vastgesteld:
- Veilige toegang van burgers tot en uitwisseling van gezondheidsgegevens over de grenzen heen;
- Betere gegevens om onderzoek, ziektepreventie en gepersonaliseerde gezondheid en zorg te bevorderen;
- Digitale hulpmiddelen voor empowerment van burgers en persoonsgerichte zorg.
Behalve Finland, Estland, Luxemburg en de Tsjechische Republiek zullen naar verwachting 18 landen eind 2019 samenvattingen van patiënten en e-recepten uitwisselen. Ondersteund door het Connecting Europe Facility (CEF) Telecom-programma, werken veel lidstaten al aan een eHealth Digital Service Infrastructure binnen het eHealth-netwerk.
