"Het gebrek aan privacy weerhoudt artsen ervan om met het landelijke systeem te werken," stelt voorzitter Stella Zonneveld van de Huisartsenkring Amsterdam in een gesprek met Het Parool. De HKA behartigt de belangen van de huisartsen in en rond de stad. "Gelukkig is er nu ook een goed werkend en veilig alternatief."
Geslaagde pilot met Whitebox
De Whitebox is getest door circa 70 procent van de huisartsen in Amsterdam die Tetra-HIS als huisartsensysteem gebruiken. Na een
geslaagde pilot sinds 2015 willen de huisartsenposten en de Huisartsenkring verder met dit platform. De stap dient als een signaal naar de overheid, die in 2012 het Landelijk Schakelpunt (LSP) heeft ingevoerd. Dat kwam tot stand als alternatief voor het in 2011 in de eerste Kamer gesneuvelde landelijke EPD. Het LSP dient als platform waarmee zorgverleners, huisartsen, apotheken, huisartsenposten en ziekenhuizen patiëntendossiers kunnen uitwisselen. Het is verdeeld in een aantal regio’s.
Veel huisartsen vonden al vanaf het begin de opzet van het sinds 2015 operationele LSP niet goed. Van de Amsterdamse praktijken is al wel 41 procent er op aangesloten. Van deze groep heeft 60 procent ook daadwerkelijk patiënten aangemeld - meestal maximaal 10 procent van het totaal aantal patiënten volgens cijfers van de HKA. Het gevolg is dat veel huisartsen nog altijd gegevens uitwisselen via mail, post, telefoon of zelfs de fax.
Zonneveld noemt het een groot probleem van het LSP dat de huisarts niet zelf in de hand heeft welke informatie naar welke zorgverlener gaat. De informatie loopt via een centraal schakelpunt, waar artsen en andere zorgverleners met een speciaal pasje allemaal toegang toe kunnen krijgen.
Tenzij de huisarts delen van het dossier 'uitzet', staat een groot deel van het patiëntendossier open voor derde partijen, inclusief gevoelige informatie.
Huisarts, patiënt bepalen uitwisseling
De huisarts is bij de Whitebox juist de spil. Het privacy-by-design systeem (een centraal thema in de privacywet AVG) moet huisarts en patiënt volledige controle geven over de uitwisseling van medische gegevens. Samen bepalen ze wie toegang tot welke data krijgt. De huisarts stuurt de patiënteninformatie, vaak een kleine samenvatting, vervolgens gericht en versleuteld naar de betreffende zorgverlener. Omdat het systeem aan de arts toebehoort, is de uitwisseling van gegevens juridisch en technisch beschermd door het beroepsgeheim. Het is de bedoeling om uiteindelijk ook organisaties zoals ziekenhuizen op het systeem aan te sluiten.
Paul Rijksen, directeur Huisartsenposten Amsterdam, stelt dat hij de Whitebox graag invoert naast het LSP. "Als het mogelijk is om veilig patiëntengegevens te delen, moet de huisartsenpost dat faciliteren." Meer systemen betekent ook meer werk, maar dat is acceptabel. "Natuurlijk is één systeem het mooist. Maar er wordt op verschillende manieren naar privacy gekeken. Na decennia van inspanningen en discussies - er is zelfs een wet op gesneuveld - zijn we hier beland. Kennelijk is het nodig dat er verschillende systemen naast elkaar draaien."
Interoperabiliteit beperkende factor
Interoperabiliteit tussen het Whitebox-platform en Huisartsen Informatie Systemen (HIS) is nog een beperkende factor. Van de zeven HIS-leveranciers in Nederland werken er nu twee samen met Whitebox Systems. Huisartsen die afhankelijk zijn van de andere leveranciers kunnen nog niet met de Whitebox werken. De Huisartsenkring roept de andere leveranciers dan ook op om, naast het LSP, ook de Whitebox aan te bieden.
De decentrale standaard van de Whitebox wordt ondertussen verder ontwikkeld om ook doorverwijzingen en gezamenlijk beheer van het medicatiedossier door huisarts en de eigen apotheek te ondersteunen. Ook wordt gewerkt aan bijvoorbeeld koppelingen met wearables. ‘We verwachten dat koppelingen met andere huisartssystemen eenvoudig uitgevoerd kunnen worden wanneer HIS-leveranciers de koppeling willen ondersteunen,’ aldus Whitebox Systems in een recent persbericht.
