Met een actieve leefstijl blijf je mentaal en lichamelijk fitter. Feit is ook dat er steeds meer mensen zijn die hartklachten hebben terwijl er steeds minder zorgcapaciteit is. Uit cijfers van de Hartstichting blijkt dat 1,7 miljoen inwoners last hebben van hart- en vaatziekten. Volgens de stichting gaat dit getal oplopen tot 2,7 miljoen. Het Catharina Ziekenhuis, Philips en TU/e werken nu aan slimmere zorg en gezondere levens om te voorkomen dat mensen in de operatiekamer belanden.
De specialisten van het Hart- en Vaatcentrum van het Eindhovense Catharina Ziekenhuis staan nationaal en internationaal bekend als specialist en zijn voortdurend bezig met het innoveren en om manieren te bedenken voor het optimaliseren van behandelingen. Het voorkomen van hart- en vaatziekten, preventie, speelt daarbij een belangrijke rol.
“Daarom werken wij aan de start van een leefstijlpoli en zoeken daarbij actief de samenwerking met huisartsen en verwijzers", vertelt Eva Wisse, directeur van het Hart- en Vaatcentrum Catharina Ziekenhuis. "Maar ook tijdens een behandeling is er nog positieve invloed door leefstijl. Een goed voorbeeld hiervan is het onderzoek dat Lukas Dekker, cardioloog en hoogleraar TU/e, onlangs deed naar de effecten van leefstijl op de behandeling van boezemfibrilleren.”
Ritmestoornis
Boezemfibrilleren is de meest voorkomende ritmestoornis en komt vooral voor bij mensen boven de 60 jaar. Het veroorzaakt klachten van vermoeidheid en hartkloppingen maar ook een verhoogde kans op beroerte en hartfalen. Het Catharina Ziekenhuis past inmiddels zo’n 1.000 keer per jaar de zogenoemde ablatie als behandeling toe bij boezemfibrilleren. Het is een ingreep met katheters via de lies, waarbij met elektrische pulsen hartspiercellen die de stoornis veroorzaken, worden uitgeschakeld.
Lukas Dekker legt uit dat hun behandelmethoden al bij ongeveer zeventig procent van de patiënten succesvol waren na één ingreep. Omdat ze streven naar een succespercentage van honderd procent, hebben ze met steun van ZonMW binnen het Eindhoven MedTech Innovation Centre (e/MTIC) onderzocht of leefstijlverandering hierbij kan helpen. In dit samenwerkingsverband van onder meer TU/e, Máxima Medisch Centrum en Philips werd een studie uitgevoerd onder honderdvijftig patiënten. De helft kreeg de standaardbehandeling, terwijl de andere helft voorafgaand aan de ingreep tot zes maanden leefstijlbegeleiding ontving.
Leefstijlgroepen
Bij de behandelingen werd er onder meer gewerkt aan: overgewicht, hoge bloeddruk, alcoholgebruik en slaapapneu. Men keek per patiënt waar er winst te behalen viel, want niet iedereen kon én stoppen met roken, én afvallen, én meer bewegen. Het leverde volgens Dekker significante resultaten op: “Bij de leefstijlgroep daalde het aantal tweede ingrepen tot nog maar 18 procent. Bovendien heeft het nog andere mooie inzichten opgeleverd. Zo ontdekten we dat slaapapneu een onderschatte oorzaak is van boezemfibrilleren.”
En het onderzoek maakt volgens Dekker ook duidelijk dat een ablatie een goed moment is om patiënten bewust te maken van het belang van een goede leefstijl. In sommige gevallen was door een goede leefstijl te volgen, een ingreep helemaal niet meer nodig. Dekker: “Door de inzichten pleit ik nu nog meer voor structurele aandacht voor leefstijl.”
Samen innoveren
Ook de technologische vooruitgang draagt bij aan het verbeteren van medische processen. Het Catharina Ziekenhuis werkt daarom samen met Philips aan innovaties die de zorgdruk verlagen en de behandelingen minder belastend maken voor patiënten. Meer dan de helft van de hart- en katheterisatiecentra wereldwijd maakt gebruik van Philips-apparatuur. Vanuit hun vestigingen in Best en Eindhoven werkt Philips continu aan vernieuwing, waaronder beeldgestuurde systemen voor diagnoses. Kunstmatige intelligentie wordt ingezet om artsen beter te ondersteunen. Verder wordt er gewerkt aan een patiëntvriendelijke sensor in de vorm van een pleister die met behulp van AI helpt bij het opsporen van boezemfibrilleren.
Wisse weet ook te vertellen dat de endoscopische bypassoperatie (Endo-CAB) die in het Catharina Ziekenhuis is ontwikkeld, bijdraagt aan betere patiëntenzorg. Bij een traditionele bypass hartoperatie moet het borstbeen worden geopend. Bij Endo-CAB volstaat een klein sneetje tussen de ribben ofwel minimaal invasief. In drie jaar tijd voerde cardiothoracaal chirurg Ferdi Akca 600 van dit soort operaties net succes uit.
Digitale leefstijlondersteuning
Steeds meer mensen in Nederland gebruiken GLP-1-medicatie om af te vallen, maar velen houden dit moeilijk vol, wat kan leiden tot terugval. Daarom bundelen Nationale Apotheek en Ancora Health hun krachten in een aanpak die medicatie combineert met leefstijlbegeleiding en onderzoek. Gebruikers worden gestimuleerd om via hun huisarts mee te doen aan digitale leefstijlprogramma’s zoals SLIMMER Online, gericht op blijvend gezonder leven.
