Over zorgrobots woeden flink wat discussies. Hoogleraar David Abbink van TU Delft denkt zelfs dat het inzetten van robots om personeelstekorten te verminderen in het algemeen wordt overschat. Maar onderzoeker Henk Herman Nap van Vilans denkt juist dat het daadwerkelijk inzetten van zorgrobots in hoog tempo realistischer wordt.
De robots rukken snel op in de zorg maar kunnen uiteraard nooit de menselijke factor vervangen. Toch hebben ze in de praktijk al ruimschoots bewezen dat ze van praktische waarde kunnen zijn in de zorg, mits ze natuurlijk op de juiste wijze worden ingezet. Zeker is dat je in steeds meer zorgorganisaties, zoals Philadelphia, al goed ingewerkte robots tegenkomt. Het inzetten van zorgrobots gebeurt dus al en zal in hoog tempo tot de dagelijkse realiteit gaan horen.
Bij het startsein voor het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) vorige maand, schreef VWS-minister Conny Helder bijvoorbeeld aan de Tweede Kamer dat beeldbellen en robots de norm worden in de ouderenzorg van de toekomst. Dat is nodig om de zorg minder duur en minder arbeidsintensief te maken.
Zorgrobots als metgezel
Robotisering gaat sneller dan je denkt vertelt onderzoeker Henk Herman Nap op de website van kennisorganisatie Vilans. ‘Het is zeker een uitdaging maar onder druk van de grote problematiek in de zorg gaat het steeds sneller. Om te voorkomen dat mensen buiten de zorg vallen, moet het roer om en zal er meer op afstand en via digitale kanalen gewerkt moeten worden. Robots spelen daar een rol in. Voor de omslag trekt het kabinet 770 miljoen euro uit.’
Hij geeft als voorbeeld het GUARDIAN-project. Daarin wordt een sociale robot ontwikkeld die mantelzorgers ontlast doordat de robot zorgt voor interactie met thuiswonende ouderen. Zorggroep Noordwest-Veluwe begint nu de bèta-testen hiermee. De zorgrobot is niet alleen een metgezel maar communiceert ook met mensen in hun eigen huis. De robot geeft mensen meer dagstructuur en geeft ze seintjes als het tijd is om te eten of het innemen van medicatie.
Inzet robot afhankelijk van situatie
Op tal van andere plekken wordt zinvol onderzoek gedaan en driftig geëxperimenteerd met sociale robots. Zorgorganisatie Philadelphia doet bijvoorbeeld grootscheeps onderzoek naar sociale robots, maar zet ze ook steeds vaker in de praktijk in. Jasper Drenth, Manager Informatisering bij Philadelphia werkt in een bredere context van interactie tussen mens en machine. Hij vertelt dat het heel afhankelijk is van de precieze situatie of een robot wel of niet zinvol kan worden ingezet. “Mijn inziens begint het bij de intenties van de eindgebruiker en je doelstellingen als organisatie. Weet wie de eindgebruiker is en wat die wil bereiken. Is het een cliënt die hulp wil bij structuur in de dag? Is het een medewerker die een vraag heeft over een protocol? Of is het een boze klant met een klacht? Bij die laatste is bijvoorbeeld contact met een echt mens beter. Zodra de intenties en doelstellingen duidelijk zijn, kan de beste technologie (livechat, chatbot, spraakassistent, digital human of sociale robot) gekozen worden.”
Zorgrobots wérken bij Philadelphia
Zorgorganisatie Philadelphia heeft de afgelopen jaren pilots met sociale robots omgezet naar een groot onderzoek- en ontwikkelprogramma. Inmiddels worden sociale robots succesvol 365 dagen per jaar op een groeiend aantal zorglocaties ingezet binnen de dagelijkse zorg. De interactie tussen mens en machine is aantoonbaar van toegevoegde waarde in het leven van cliënten met een verstandelijke beperking en die meerwaarde wordt ook bevestigd vanuit de ouderenzorg, GGZ en thuiszorg.
