Bij de Centrale Huisartsenpost Almelo (CHPA) was al langer duidelijk dat het medicatiedossier van een kwetsbare patiënt regelmatig niet ingezien kon worden omdat de toestemming (opt-in) daarvoor ontbrak. Dit gold vooral voor kwetsbare ouderen. Apotheken hebben van veel patiënten de toestemming (opt-in) vastgelegd voor het beschikbaar stellen van medicatiegegevens. Zij weten vaak niet dat nog niet alle kwetsbare patiënten hebben getekend. 14 Twentse apothekers onderzoeken sinds vorig jaar hoe dit percentage verhoogd kan worden.
Belang van opt-in
Juist voor kwetsbare ouderen is het van belang dat er een opt-in is, stelt Carla Mollink, triagist en ict-beheerder bij de CHPA. Deze groep zal eerder en vaker bij een dienstdoende apotheek of HAP komen. Zonder groen vinkje is het geneesmiddelengebruik niet via het door VZVZ beheerde Landelijke Schakelpunt (LSP) op te vragen. Dat betekent dat de informatie bij de patiënt uitgevraagd moet worden. Daarbij moet Mollink patiënten soms vragen stofnamen te spellen. “Ook moeten we alert zijn dat patiënten de dosering van schildkliermedicatie vermelden in mcg en niet in mg.”
Op basis van deze observatie bevestigde apotheker Teuni van den Bosch, van Service Apotheek Mijnhardt in Nijverdal dat ook in haar apotheek opt-ins van patiënten boven de 70 jaar regelmatig ontbreken. Voor haar reden om samen met andere apothekers te kijken naar mogelijkheden om hier iets aan te doen.
Winst te behalen
Dit was de basis voor het huidige onderzoek samen met de CHPA. De studie wordt ondersteund door VZVZ (Vereniging van Zorgaanbieders Voor Zorgcommunicatie en ZorgNetOost, de regionale samenwerkingsorganisatie (RSO) die in Twente gegevensuitwisseling tussen zorgaanbieders organiseert en coördineert. Uit de studie blijkt tot nu toe dat er inderdaad nog winst te behalen is bij het vragen van toestemming (opt-in) aan kwetsbare patiënten voor het beschikbaar stellen van medische gegevens.
De groep van 70-plussers is onderverdeeld in:
- Patiënten die zelf naar de apotheek komen (halers).
- Patiënten die de geneesmiddelen thuisbezorgd krijgen (bezorgers).
- Patiënten die geneesmiddelen ontvangen in een geïndividualiseerde distributievorm (GDV).
- Patiënten die wonen in een verpleeg- of verzorgingshuis of thuis wonen en thuiszorg ontvangen en geneesmiddelen krijgen van de openbare apotheek (VVT).
In de regio Twente hadden de in totaal 70 apotheken in maart 2020 een opt-in percentage van 73,3 procent. Voor 70-plussers ligt dit percentage bij de 14 aan de studie deelnemende apotheken op 66 procent. Monique Bomers, VZVZ-adviseur voor Noordoost-Nederland, stelt dat veel apotheken niet op de hoogte zijn van dit lagere percentage. Zij ziet wel veel motivatie om het te verhogen.
Verhogen opt-in percentage
Doel van de studie is het verhogen van het aandeel opt-in voor kwetsbare patiënten met minimaal 10 procent per apotheek in het eerste jaar. Een hulpmiddel is onder meer een informatiekaart van VZVZ die uitlegt hoe apothekers in het apotheekinformatiesysteem (AIS) een selectie van kwetsbare patiënten zonder opt-in kunnen maken.
Verder maken apothekers voor hun eigen apotheek een plan om deze patiënten gaan benaderen voor het vragen van toestemming. Dat kan door onder meer het sturen van een brief naar patiënten die medicatie bezorgd krijgen, vertelt Lian Vree Egberts, projectleider kwetsbare groepen van ZorgNetOost. “Verder kunnen apothekers de patiënten zonder opt-in coderen in het AIS. Ook kunnen zij mensen die geneesmiddelen ontvangen in een geïndividualiseerde distributievorm (GDV) tijdens de jaarevaluatie te vragen om de toestemming. Een peiling begin dit jaar toont aan dat het percentage opt-in onder de kwetsbare patiënten bij de 14 apotheken inmiddels op 82 procent ligt.
Het succes is reden om de studie landelijk uit te rollen, aldus Bomers. De invulling zal overal verschillend zijn. “In overleg met de districtscoördinatoren van de KNMP en de regionale organisaties gaan we dit onderzoek voor elke regio op maat maken.”
