Bij tien patiënten is inmiddels aangetoond dat het technisch mogelijk is het hart tijdens een hartinfarct op een veilige manier plaatselijk te kunnen koelen, aldus cardioloog/intensivist Luuk Otterspoor, die op 11 januari op dit onderzoek aan de TU/e promoveert. Het onderzoek werd verricht onder leiding van Prof. dr. Nico Pijls van het Catharina Hart- en Vaatcentrum. Volgens otterspoor is de methode te vergelijken met het koelen van een knie na bijvoorbeeld een botsing op het sportveld.
“Doordat direct een ontstekingsreactie op gang komt, gaat de knie zwellen. Om de zwelling te voorkomen worden de spieren vaak direct gekoeld. Datzelfde principe hanteren we nu bij de hartspier. Door het gedeelte van het hart dat wordt getroffen door een dichtgeslibde – of vernauwde – kransslagader te koelen, ontstaat er na het openmaken van de vernauwing minder schade aan de hartspier. We denken dat hierdoor de uiteindelijke grootte van het hartinfarct en de schade aan de hartspier met 20-30 procent verminderd kan worden.”
Vervolgschade bij dotteren beperken
Bij patiënten met een acuut hartinfarct wordt met dotteren een vernauwde kransslagader zo snel mogelijk opengemaakt, om afsterven van hartspierweefsel te voorkomen. Als het bloed weer gaat stromen, wordt echter extra schade aan de hartspier toegebracht. De hartspiercellen zwellen op en drukken de eigen haarvaten dicht. Dat zorgt voor onherstelbare schade. Die vervolgschade – reperfusieschade – moet met de koelmethode beperkt worden. In diermodellen is internationaal al aangetoond dat koelen werkt, maar bij een mensenhart was dit nog niet gelukt.
De betrokken cardiologen van het Catharina Hart- en Vaatcentrum brengen lokaal de temperatuur van het hart 4 tot 5 graden omlaag door een vloeistof net voorbij de afsluiting in de kransslagader in te spuiten. Het aangetaste gedeelte van het hart wordt tien minuten lang gekoeld. Daarna wordt de kransslagader met een ballonnetje geopend, waardoor het bloed weer naar het aangetaste gedeelte van het hart kan stromen. Otterspoor: “Daarna blijven we het hart nog eens tien minuten koelen, waarna in de vernauwing een stent wordt gezet.
Methode veilig en haalbaar
Bij de tien patiënten die de nieuwe behandeling hebben ondergaan, bleek dat de methode veilig is en technisch haalbaar en uitvoerbaar. Tijdens de nieuwe behandeling blijft de dichtgeslibde kransslagader tien minuten langer afgesloten. “Patiënten ondervinden hierdoor dus 10 minuten langer druk op de borst. Maar dat wordt gecompenseerd door de gezondheidswinst die je op langere termijn boekt.”
De cardiologen verwachten dat deze nieuwe methode leidt tot verbeterde overleving van de patiënten die een hartinfarct hebben gehad en tot minder last van hartfalen in het vervolg van hun leven. Een complicatie die vaker voorkomt als een patiënt eerder een hartinfarct heeft gehad.
Het Catharina Hart- en Vaatcentrum gaat nu een groot Europees vervolgonderzoek starten om de effectiviteit van deze methode verder te testen en om na te gaan welke gezondheidswinst het lokaal koelen van het hart precies oplevert voor de patiënt. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in zes grote Europese hartcentra. Naast het Catharina Ziekenhuis zijn dat de hartcentra in Aalst (België), Glasgow (Engeland), Kopenhagen (Denemarken), Orebro (Zweden) en Boedapest (Hongarije). In deze ziekenhuizen ondergaan de komende tijd 100 patiënten deze nieuwe behandelmethode. Die groep wordt in een zogenoemde randomized controlled trial vergeleken met 100 andere patiënten die op de oude, traditionele manier worden gedotterd.
“De verwachting is dat we over drie jaar harde cijfers hebben over de gezondheidswinst van deze nieuwe werkwijze.” aldus Otterspoor.
