De HandScan is in 2015 geïntroduceerd, om het ontstekingsverloop bij RA makkelijker te kunnen volgen. Het is een Nederlandse uitvinding, ontwikkeld door start-up Hemics, voortgekomen uit Philips Research in Eindhoven, waar deze veilige ‘Optical Inflammation Detection’-technologie oorspronkelijk is bedacht. De HandScan is een nieuwe, optische meetmethode, en kan een plaats krijgen naast de subjectieve knijp-test die vaak als pijnlijk wordt ervaren (DAS28 score).
In Nederland lijden ongeveer 100.000 patiënten aan reumatoïde artritis. De medische onderzoeken worden nu voornamelijk door de reumatoloog handmatig uitgevoerd: de ontstekingen en zwellingen worden beoordeeld door de handen van de patiënten te knijpen en te voelen.
Ondersteuning van reumatoloog
Bij de HandScan steekt een patiënt zijn of haar handen door drukmouwen en legt de handen op een doorschijnende handsteun. De drukboeien om de onderarmen worden gedurende een korte tijd opgeblazen om de bloedstroom in de handen te wijzigen. Tegelijk worden de handen verlicht om de snelheid en de omvang van het bloed te meten, een indicatie van ontsteking. De HandScan ondersteunt hierbij de reumatoloog om de ziekteactiviteit op een snelle, veilige en pijnloze manier objectief te beoordelen.
Het Maxima Medical Center in Eindhoven was het eerste ziekenhuis wereldwijd dat het apparaat kon besturen, aangezien de MMC nauw betrokken was bij de ontwikkeling ervan. In de komende periode wordt verwacht dat de HandScan beschikbaar zal komen in ten minste zes andere medische centra. Een variant van de HandScan die de ontsteking in de voeten scant, staat al op de tekentafel. Daarnaast bekeken in hoeverre de implementatie van het apparaat voor andere ziekten, zoals osteoartritis, mogelijk is.
HandScan meer gelijkenis met echografie
De relatief eenvoudige en vlotte praktische toepassing van het HandScan systeem, maakt frequentere monitoring van RA mogelijk (‘Tight Control’), dat betere behandelresultaten voor de patiënt zou geven. Begin deze zomer heeft het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) resultaten van onderzoek gepubliceerd waaruit bleek dat de HandScan beter dan het gebruikelijke lichamelijk onderzoek (knijptest) overeen kwam met echografie, een onderzoek dat ontstekingen goed kan aantonen maar erg arbeidsintensief is en daardoor minder toegepast wordt in de klinische praktijk.
Petra van den Elsen, CEO van Hemics, geeft aan dat de goede onderzoeksresultaten een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de succesvolle lancering van de HandScan in Nederland. “De HandScan wordt in Nederland steeds vaker ingezet zowel voor onderzoek als voor klinische praktijkvoering, en dat is nog maar het begin. Omdat de Nederlandse reumatologie internationaal hoog aangeschreven staat, zien we de belangstelling voor de HandScan in het buitenland nu ook toenemen. Behalve in Duitsland en België zijn we ook met ziekenhuizen in andere landen in gesprek en zullen we op korte termijn verder uitbreiden in Europa.“
Toepassing in het buitenland
De HandScan zal in Duitsland toegepast worden in een programma voor vroegdiagnostiek. Prof. Andreas Schwarting, (Hoofd Reumatologie Divisie Academisch Ziekenhuis Mainz, en directeur van het Reumatologie Centrum Rijnland-Palts in Bad Kreuznach), stelt dat de HandScan een belangrijke rol spelen gaat in het reumatologische gezondheidszorgprogramma van het ziekenhuis, dat zich richt op vroege diagnose en behandeling van RA in een gebied van 5 miljoen mensen.”
In België nemen deze maand eveneens de eerste twee centra de HandScan-systemen in gebruik: Ziekenhuisnetwerk Antwerpen en CHU de Liège (Universiteitsziekenhuis Luik).
