31,6 procent van de polikliniekconsulten vond in het eerste kwartaal van 2021 digitaal plaats. Bij 86 procent van de ziekenhuizen maakte digitale zorg al meer dan een kwart van de poliklinische zorg uit. Dat blijkt uit de eerste factsheet Digitale Zorg van het gelijknamige NVZ-programma. Daarmee ligt het programma volgens de NVZ (Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen) op koers om één van zijn belangrijkste ambitie te realiseren: 25 procent minder fysieke poli-bezoeken met de inzet van digitale zorg aan het einde van dit jaar.
Digitalisering brengt zorg dichtbij de patiënt, stelt de NVZ. Zo hoeven mensen dankzij digitale consulten minder vaak naar het ziekenhuis te komen en kunnen fysieke consulten beperkt worden tot belangrijke gesprekken, bijvoorbeeld om samen tot een behandeling te komen. Zo draagt digitale zorg bij aan de juiste zorg op de juiste plek, aldus de brancheorganisatie.
97 procent van de digitale zorgconsulten vond overigens telefonisch plaats. 3 procent bestond uit telemonitoring (2%) en beeldbellen (1%). Teledermatologie en schriftelijke consulten vormden een klein aandeel. Wel is er een sterke groei van het aantal beeldbelconsulten: van 500 gemiddeld per kwartaal in 2019 via 11.000 in 2020 (het corona-effect) tot 18.000 in het eerste kwartaal van 2021. Het aantal telemonitoringverrichtingen groeide ook sterk: van 19.000 per kwartaal in 2019 tot 28.000 in het eerste kwartaal van 2021.
Beeldbellen bij bijna elk ziekenhuis
In het eerste kwartaal van 2021 bood 95 procent van de ziekenhuizen een vorm van beeldbellen aan (2020: 99%; 2019: 51%). Voor telemonitoring (met monitoren van lichaamsfunctie op afstand) gold dat voor 65 procent van de ziekenhuizen (tegen 67% in 2020 en 58% in 2019).
De data die de basis vormen van de factsheet, komen uit de Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ) van Dutch Hospital Data (DHD). Het gaat om de verrichtingenregistratie. Dat betekent dat digitale zorgactiviteiten die niet vastgelegd worden als een verrichting, in deze registratie niet zijn meegenomen.
De ZOOM-rapportage die DHD periodiek uitbrengt, laat hetzelfde beeld zien. Deze rapportages zijn wél inclusief de cijfers van de umc's. Vóór corona zaten ziekenhuizen op ongeveer 10 procent digitale zorg. Tijdens de coronacrisis werd dat aanzienlijk meer. Zo vond in de piek van de eerste golf (maart/april 2020) bijna 70 procent van de policonsulten op afstand plaats.
Digitale zorg vasthouden na corona
De stijging is structureel, aangezien nog steeds ruim 30 procent van de policonsulten digitaal verloopt. Dat is driemaal zo vaak zo veel als voor de coronapandemie. Het is nu volgens de NVZ de uitdaging om digitale zorg ook na de coronacrisis vast te houden, zodat digitale zorg als onderdeel van blended zorgpaden het nieuwe normaal worden. Iets dat minister Van Ark (Medische Zorg) eind 2020 ook in een Kamerbrief opmerkte: een innovatie zoals het gebruik van telemonitoring of een e-consult is pas geslaagd als deze volledig is geïntegreerd in het primaire, reguliere zorgproces.
