Netvliesoperaties zijn heel ingewikkeld en vereisen zeer veel precisie. Ze worden daarom momenteel door een kleine groep gespecialiseerde oogartsen uitgevoerd. Om de operaties nauwkeuriger en veiliger te kunnen uitvoeren, ontwikkelde het Nederlandse Preceyes in samenwerking met artsen - waaronder netvlieschirurg Koorosh Faridpooya van Het Oogziekenhuis Rotterdam - een robot die de oogarts ondersteunt tijdens oogoperaties. Preceyes is een spin-off van de TU Eindhoven.
Operatierobot ‘derde hand’
“Dit is een belangrijke stap binnen de oogheelkunde”, stelt Koorosh Faridpooya. “Het oog is een complex orgaan. Tijdens een oogoperatie opereren we binnen een heel klein gebied. De oogarts moet daarom heel precies te werk gaan. De operatierobot helpt de oogarts als een soort derde hand om de operaties nauwkeuriger uit te voeren. We verwachten dat we hierdoor complicaties kunnen verminderen en het resultaat voor de patiënt kunnen verbeteren.”
Begin 2018 nam het Oogziekenhuis de operatierobot in gebruik voor tests. Sindsdien is in het Verenigd Koninkrijk een soortgelijke robot van Preceyes ingezet bij een deel van een netvliesoperatie. Met een prototype van de operatierobot is overigens al in 2016 in het VK een eerste operatie uitgevoerd waarbij een deel van het zicht van een patiënt hersteld werd.
Na de langdurige testperiode (bijna 15 maanden) is op donderdag 9 mei in het Rotterdamse ziekenhuis de eerste patiënt met succes geopereerd. De robot ondersteunde de oogarts tijdens de volledige maculapeeling (netvliesoperatie). De operatierobot van Preceyes zal in de toekomst vaker worden ingezet bij netvliesoperaties om patiënten preciezer en veiliger te helpen.
Nieuwe behandeling met Preceyes mogelijk
Ook verwacht het Oogziekenhuis dat de robot op langere termijn nieuwe behandelingen mogelijk maakt waarmee aandoeningen aan het netvlies kunnen worden verholpen die nu nog zeer moeilijk of zelfs niet te behandelen zijn. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om behandelingen waarbij medicatie in zeer kleine bloedvaten achterin het oog moet worden toegediend. Deze behandelingen kunnen er in de toekomst voor zorgen dat mensen minder snel het zicht verliezen of zelfs geen zicht verliezen.
De cliëntenraad, de vertegenwoordiging van de patiënten van Het Oogziekenhuis Rotterdam, toont zich blij met de succesvolle operatie. "Ontwikkelingen zoals deze zijn erg belangrijk voor ons als patiënt”, aldus een reactie. “We zijn blij dat met het gebruik van de robot de patiënten in de toekomst preciezer en veiliger kunnen worden behandeld."
Werking robot
De operatierobot is gekoppeld aan een ‘parkeersensor’ die met geluidssignalen aangeeft hoe ver de oogarts met zijn instrumenten verwijderd is van het netvlies. Bovendien kan deze afstand door de robot gebruikt worden om snel en nauwkeurig te reageren, bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat het instrument dat aan de robot is gekoppeld niet het netvlies kan raken.
De sensor is door Preceyes ontwikkeld en geïntegreerd met de robot in samenwerking met de Technische Universiteit Eindhoven, Medizinisches Laserzentrum Lübeck (Duitsland) en Austrian Center for Medical Innovation (Oostenrijk) als onderdeel van het Europese Horizon 2020 project EurEyeCase.
