Stichting Philadelphia Zorg werkt sinds 2017 aan de ontwikkeling van sociale robotica in de zorg. De uitkomst is robot Phi. Een robot die komt logeren om eenzaamheid tegen te gaan en de cliënt te helpen met de dagstructuur, het verbeteren van de fysieke gezondheid en het vergroten van zeggenschap.
Ervaring via logeerperiodes
Ervaren door te doen, is de insteek van het initiatief. Die ervaringen worden opgedaan met de logeerperiodes van Phi. Tijdens deze testsituaties wordt de robot tijdelijk bij de cliënt in huis geplaatst. De cliënt vervolgt zijn dagelijks leven, maar nu met Phi erbij. Zo ervaart de cliënt hoe het is om een robot in huis te hebben en om gesprekken met Phi te voeren. Het sociale roboticateam bestudeert wat het effect van een robot is op het leven van de cliënt en de zorg die de cliënt krijgt. Op basis van deze ervaringen ontwikkelen zij de techniek, de rol en integratie van de sociale robot in de zorg verder.
De robots zijn sinds de start van het onderzoek bijna 50 keer, variërend van twee weken tot twaalf maanden, uit logeren geweest bij bijna 40 cliënten van Stichting Philadelphia Zorg. De impact is heel divers. Zo krijgt men een duidelijker beeld van wat er op dit moment mogelijk is, maar er worden ook nieuwe manieren van begeleiden en ondersteunen ontdekt.
Ondersteuning door sociale robot
Philadelphia stelt potentie te zien in de ondersteuning van cliënten door sociale robotica. Het voegt waarde toe aan het vergroten van de zelfstandigheid en eigen regie van de cliënt. Daarnaast kan de zorgverlening ook als persoonlijker ervaren worden. De zorginstelling ziet sociale robotica als een mogelijkheid om het personeelstekort op te vangen en tegelijkertijd de kwaliteit van zorg en welzijn voor de cliënten te verbeteren.
De medewerkers staan over het algemeen positief tegenover de komst van sociale robots als nieuwe collega. Wel blijkt dat zolang zij de robot niet in het echt hebben ontmoet, ze geen duidelijk beeld hebben bij wat de robot kan of wat ze ervan kunnen verwachten. De medewerkers ervaren dat de robot de cliënt kan helpen om meer dingen zelfstandig te doen. Omdat de robot een aantal terugkerende handelingen kan overnemen, komt er voor de medewerker meer tijd vrij voor bijvoorbeeld echt persoonlijk contact.
Lessen van robot Phi
Stichting Philadelphia Zorg heeft een aantal lessen geleerd met robot Phi. Zo is in de eerste weken van de logeerperiode al op te merken of de robot past in het leven van de cliënt. Of zij enthousiast blijven of eigenlijk te druk zijn om de robot aan te zetten. Ook is duidelijk geworden dat het begeleiden van een robot op locatie een vak apart is. Het blijft een uitdaging om goed te luisteren naar wat er wordt gezegd, om te ontdekken wat de dynamiek is op een locatie, hoe het voor de begeleiders is en wat de cliënt op dagelijkse basis bezighoudt.
Daarnaast is het nodig om goede instructies te geven over hoe de robot werkt. Er worden altijd regels opgesteld over hoe er met de robot gewerkt moet worden. Het is vanaf het begin duidelijk en het team kan bijstellen als het toch anders loopt. Dit is effectief en het maakt dat de apparatuur in veilige handen is bij cliënten en medewerkers.
Beschikbaarheid beperkt
Er is nu een grote behoefte naar sociale robotica vanuit cliënten en de werkvloer. Wel is de beschikbaarheid van sociale robots beperkt. De technologische ontwikkelingen van de robots en software gaan minder hard dan de vraag vanuit de zorg. Een meevaller is volgens programmamanager Xenia Kuiper dat het acceptatie- en veranderproces soepeler verloopt dan voorheen werd gedacht. Waar Nederland in 2017 zeer sceptisch was, wordt Philadelphia nu als toonaangevend gezien als het gaat om de inzet van sociale robotica.
