Hoe neem je als arts de juiste beslissing op het juiste moment, zeker bij complexe operaties zoals slokdarmchirurgie? Die vraag staat centraal in een veelbelovend onderzoeksproject van Ziekenhuis Groep Twente (ZGT) en de Universiteit Twente (UT). Samen ontwikkelen ze een beslisondersteunend AI-systeem dat artsen helpt om risico’s sneller te signaleren en patiënten veiliger naar huis te laten gaan. Bij slokdarmoperaties is het risico op complicaties aanzienlijk.
Denk aan lekkende hechtingen of longontstekingen, die het herstelproces ernstig kunnen verstoren. “Dat maakt het herstel zwaar en risicovol. Met dit project willen we helpen deze complexe zorg te verbeteren”, zegt chirurg Ewout Kouwenhoven.
Van ruwe data naar slimme inzichten
Dagelijks worden in het ziekenhuis enorme hoeveelheden data verzameld: bloedwaarden, hartslag, beeldmateriaal, verpleegkundige observaties, noem maar op. “In die gegevens zitten patronen verborgen,” legt Julia Mikhal uit, onderzoekscoördinator bij ZGT én universitair docent aan de UT. Als je die patronen op het juiste moment naar boven kunt halen, kun je volgens Mikhal sneller anticiperen. Daar ligt volgens hen de kracht van AI.
De onderzoekers bouwen aan een systeem dat verschillende soorten data zoals cijfers, tekst, beelden, combineert tot één intelligent geheel. Multimodale data, noemen ze dat. Volgens Jorn-Jan van de Beld, promovendus aan de UT, geldt: hoe meer patiënten én hoe meer soorten gegevens je gebruikt, hoe beter het systeem leert voorspellen. Al brengt de combinatie van deze gegevens ook extra uitdagingen mee.
Samenwerkende instellingen
ZGT trekt in dit project samen op met ziekenhuizen in onder meer Rotterdam, Eindhoven, Nijmegen en Groningen. Die samenwerking is cruciaal. De bredere dataverzameling maakt het systeem robuuster, betrouwbaarder en toepasbaar in verschillende zorgcontexten. De ontwikkeling kreeg in 2022 een flinke impuls via het Pioneers in HealthCare (PIHC)-fonds. Daarmee werd onder meer de aanstelling van een promovendus mogelijk gemaakt. Inmiddels is de eerste wetenschappelijke publicatie een feit en zijn de eerste prototypes in ontwikkeling.
De samenwerking moet uiteindelijk gaan leiden tot een praktische, gebruiksvriendelijke tool, bijvoorbeeld in de vorm van een app of dashboard die artsen kan ondersteunen bij het maken van cruciale beslissingen. Van de Beld benadrukt dat het systeem het werk van de arts niet overneemt maar juist relevante signalen geeft op het juiste moment. Het is daarmee een hulpmiddel, of copiloot aan het bed.
Ook op andere vakgebieden worden zorgverleners ondersteund in hun werk, bijvoorbeeld huisartsen. Zij kunnen tijdens hun consulten de onafhankelijke beslisondersteuning van NHGDoc gebruiken. De samenwerking tussen het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) en ExpertDoc, de uitgever van NHGDoc, is begin vorig jaar vernieuwd. De belangrijkste aandachtspunten van de vernieuwing zijn onder meer een nieuwe en praktische overzichtstabel met niet-medicamenteuze interventies, gegroepeerd naar intensiteit.
