“Met het oog op het structurele gebrek aan zorgprofessionals en de razendsnelle, technologische transformatie in andere sectoren, moeten we als gezondheidszorg alle zeilen bijzetten”, benadrukt Rouvoet. Hij wijst daarbij op de toename van het aantal ouderen en verwachte bijbehorende groei van het aantal chronische aandoeningen.
Inzet e-health
“Verzekerden willen meer regie en zeggenschap; ze verwachten terecht dat ook de gezondheidszorg vernieuwt, bijvoorbeeld door de inzet van e-health en andere slimme vormen van zorg. Zo kunnen we optimaal tegemoet komen aan de veranderende zorgbehoefte.”
Om de zorg ook in de toekomst beschikbaar en betaalbaar te houden, zullen zorgorganisaties, zorgverleners, zorgverzekeraars en overheid gezamenlijk, met patiëntvertegenwoordigers, moeten investeren in het vernieuwen van zorg, meent de ZN-voorzitter. “Dat vraagt moed en scherpe keuzes van alle betrokkenen: stoppen met zorg die niet zinnig is, het verplaatsen van zorg naar de juiste plek en het voorkomen van zorg door meer aandacht voor leefstijl en preventie. Als zorgverzekeraars gaan we de vernieuwing nog meer aanjagen en faciliteren.”
3 miljard euro meer
Van de 3 miljard euro extra voor zorg gaat komend jaar 1,9 miljard euro naar de stijging van de lonen en prijzen. Ziekenhuizen krijgen ruim 500 miljoen euro van dit deel, aldus VWS. Daarnaast is er 300 miljoen euro extra beschikbaar in 2020 voor investeringen in de jeugdzorg en 500 miljoen meer voor de kwaliteit van zorg voor ouderen in verpleeghuizen. Bovenop de eerder beschikbaar gestelde 370 miljoen voor het aantrekken en opleiden van personeel komt 50 miljoen euro die ook wordt ingezet voor het behoud van de zorgprofessionals. Ziekenhuiskoepel NVZ had het kabinet voorafgaand aan Prinsjesdag al gevraagd om een eenmalige investering in verbetering van salarissen.
De vier hoofdlijnenakkoorden die in 2018 zijn afgesloten met diverse partijen – zoals de eerste lijn en medisch-specialistische zorg - moeten een belangrijke bijdrage leveren om ervoor te zorgen dat de kosten van de zorg beheersbaar blijven. Om de zorgkosten in toom te houden, blijft het kabinet onderhandelen over de prijs van dure geneesmiddelen en aandringen op meer openheid over de opbouw van medicijnprijzen door (inter)nationale farmaceuten. Vanaf 2020 worden ook de maximumprijzen van geneesmiddelen lager vastgesteld.
Zorg betaalbaar, organiseerbaar
Het kabinet liet verder weten dat het voor de zomer van 2020 met voorstellen komt om de zorg in de toekomst betaalbaar en organiseerbaar te houden. Door onder meer de vergrijzing zal de vraag naar zorg in de toekomst namelijk toenemen, terwijl het aantal beschikbare mantelzorgers afneemt. Met deze toenemende zorgvraag zijn er ook meer mensen nodig die gaan werken in de zorg.
Naast het huidige arbeidsmarktbeleid zal er meer nodig zijn om dit vraagstuk op te lossen, anders wordt er een te groot beroep gedaan op de krappe arbeidsmarkt. ‘Daarom zullen we de zorg anders moeten organiseren in de toekomst. Het kunnen blijven organiseren van die zorg is daarmee één van de belangrijkste uitdagingen voor de komende jaren.’
Goede ICT nodig voor zorgvernieuwing
Een goede ICT-infrastructuur en toenemende inzet van e-health toepassingen worden steeds vaker genoemd als een belangrijk onderdeel van toekomstbestendige zorg en zorgvernieuwing. Zo stelde de NFU (federatie UMC’s) in december 2018 nog dat zij stevig wil inzetten op e-health in de patiëntenzorg, het medisch onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Zo moet de voortrekkersrol van UMC’s in innovatie en het toekomstbestendig maken van de gezondheidszorg onderstreept worden.
