'Ouder worden 2040' presenteert een praktische transformatieagenda. Dat is nodig, want de samenleving veroudert in snel tempo en de top van de vergrijzing wordt in 2040 bereikt. In de nieuwe transformatieagenda, waaraan kennisorganisaties zoals Vilans meewerkten, staat wat nodig is om onze samenleving met die grote hoeveelheid ouderen toekomstbestendig te maken. Hoe verbinden we leven met zorg en ondersteuning? Maar ook vragen omtrent zingeving, zorgtechnologie, mogelijke toekomstscenario’s en tal van andere thema’s komen voorbij.
Passende zorg en ondersteuning
‘De oudere in 2040' is een heel diverse groep mensen die je niet allemaal hetzelfde zorgaanbod moet voorschotelen’, zegt Vilans-bestuursvoorzitter Mirella Minkman. ‘Je moet naar die hele toekomstige groep kijken en waar de behoefte nu echt ligt. Denk bijvoorbeeld na over wat passende zorg is voor ieder individu. Wat is nodig voor die bepaalde persoon en wat werkt goed, ook in de laatste jaren van iemands leven.’
De veroudering van onze samenleving geeft de komende twintig jaar de nodige kansen en uitdagingen. Het gaat over wonen, werken, zingeving zonder werk en natuurlijk over passende zorg en ondersteuning. Om hier goed zicht op te krijgen zijn de krachten gebundeld van publieke en private organisaties, kennis- en overheidsorganisaties en burgers. Gezamenlijk hebben ze een transformatieagenda ontwikkeld voor een duurzame toekomst van ouder worden in Nederland.
Digitalisering en zorgtechnologie in transformatieagenda
Over digitalisering kunnen we in het rapport het volgende lezen: ‘De huidige digitale revolutie biedt geweldige kansen voor een ouder wordende samenleving. Door begrip te ontwikkelen van de technologische mogelijkheden, maar ook de drijvende en belemmerende factoren voor de ontwikkeling en inzet van deze technologie en de manier waarop technologie en samenleving elkaar vorm kunnen geven, krijgen we een beter beeld van de uitdagingen en de keuzes die ervoor liggen. En helpt dit ons om de kansen die technologie en digitalisering bieden ook daadwerkelijk te gaan verzilveren in de komende jaren.'
Er komen zeer veel innovatieve technologieën op de ouder wordende samenleving af. En dat is ook nodig want toekomstbestendige ouderenzorg vraagt om innovatie. Denk bijvoorbeeld aan monitoringsapps waarmee ouderen langer thuis kunnen blijven of slimme apps om chronische ziekten zoals COPD of diabetes zelf te managen. Of wat te denken van domotica, slimme fornuizen, dwaaldetectiesensoren, geheugentraining, 'dagstructuurondersteuning', hulprobots, chatbots, slimme medicijndispensers en decubitusmeters. In het rapport wordt de verwachting uitgesproken ‘dat juist deze technologieën de toekomst van de zorg voor ouderen kunnen beïnvloeden en een bijdrage gaan leveren aan de toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit van de zorg ‘
Maatschappij moet het zelf doen
Maar ook op tal van andere thema’s is de nodige inzet nodig. Collega-bestuurder Erwin Bleumink van Vilans: “Daarvoor zullen we echt als samenleving aan de slag moeten. Van praten naar doen. Wat verwachten we van elkaar in goed ouder worden en hoe organiseren we dat met elkaar? Daarvoor zullen we samen aan de slag moeten, want alleen dan komen we er achter wat werkt.” Bij elk thema is nu een volgende slag nodig. Waar staan we, hoe kunnen we leren versnellen en wat is daarvoor nodig. Het vormt de start van een maatschappelijke dialoog om alle vraagstukken rond leven in een ouder wordende samenleving te verkennen. De nodige stappen moeten worden gezet naar bewustwording en draagvlak in de samenleving. Uiteindelijk zullen we die transformatie zelf als maatschappij vorm moeten geven.”
