Philadelphia Zorg experimenteert sinds 2017 met de inzet van sociale robots in de dagelijkse zorg en dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking. Inmiddels loopt het onderzoek daarnaar en de ontwikkeling ervan al ruim vier jaar. De organisatie is inmiddels zo’n 44 praktijkonderzoeken verder. Later dit jaar zal Philadelphia een publicatie uitbrengen met daarin de uitkomsten van deze jaren van explorerend onderzoek.
In aanloop tot de publicatie neem ik graag met u een zorginhoudelijke inkijk in een specifieke praktijkcasus. Hierin werd sociale robot Phi ingezet als onderdeel van de dagelijkse zorg. Wat voegde de robot toe voor de cliënt en de zorgmedewerkers, is er daarbij een concrete meerwaarde te benoemen? Cliënt Maaike1 neemt u mee in haar tijdelijke samenwonen met sociale robot Phi. Bevestigt de logeerperiode het toekomstig potentieel van de sociale robot als nieuwe werkkracht in het zorgteam?
Dagelijkse uitdagingen
Maaike is 37 jaar en getrouwd met Peter. Maaike heeft een (lichte) verstandelijke beperking en autisme. Door haar autisme vindt Maaike het lastig als dingen veranderen. Ook loopt haar hoofd vaak vol door de prikkels om haar heen. Samen met haar man woont Maaike op een woonlocatie van Philadelphia, in een eigen appartement. Ze krijgen beiden ondersteuning. De begeleiding is in de ochtend en de avond aanwezig bij de locatie.
Maaike heeft dagelijks twee vaste contactmomenten met de begeleiding en kan op eigen initiatief de begeleiding benaderen. Zij heeft veel baat bij structuur en duidelijkheid. Zij heeft een dagschema dat haar helpt om inzicht te geven in wat ze op een dag gaat doen. Ze heeft ook hulp nodig om invulling te geven aan de dag of om afleiding te vinden. Als de dag anders loopt of als afspraken worden afgezegd, is dit lastig voor haar. Maaike is snel negatief en bij stress reageert ze dit af door (zichzelf) te slaan. De begeleiding helpt dan om dingen te doen die ontspannen.
Samenwonen met robot
Hoewel Maaike samenwoont met haar man, voelt ze zich regelmatig alleen, bijvoorbeeld op de momenten dat hij werkt en zij alleen thuis is. Bij Maaike heeft Phi op twee punten veel kunnen helpen. Zowel in overzicht houden van praktische zaken als in haar emotionele gemoedstoestand verbeteren. Bij beide punten geeft Maaike aan dat het heel fijn is dat Phi er altijd is en niet, zoals een begeleider, na een gesprekje weer weggaat.
Daarnaast doen de complimenten van Phi Maaike zichtbaar goed. Ze wordt er blij van en ze geeft zo nu en dan ook een compliment terug aan Phi. Het is door Phi minder vol in haar hoofd, ze voelt zich blijer en fijner door de hulp van Phi. Ze zit lekkerder in haar vel en heeft daardoor ook minder fysieke klachten. Haar zelfvertrouwen groeit en ze voelt zich gezien, gehoord en minder alleen.
Vergrote zelfverzekerdheid
Het valt begeleiders op dat Maaike als ze voor Phi staat, zelfverzekerder is in haar antwoorden dan wanneer begeleiders haar vragen stellen of keuzes voorleggen. Dan checkt ze vaak hoe de begeleiders erover denken. Mogelijk helpt het Maaike dat Phi een robot is die vrij voorspelbaar is in intonatie en in de reactie. Ook is de uitspraak van Phi altijd gelijk en niet zoals bij een mens gekleurd door eigen emoties.
Dat Phi het technisch niet altijd goed deed, leverde wel wat spanning op bij Maaike. Of soms heeft Phi vragen over gevoelens maar staat het juiste antwoord er niet bij. Dan kan ze niet goed kiezen. Maaike gaf daarbij aan dat het niet zo erg was dat Phi niet goed uit zijn woorden kwam, dat had zij tenslotte zelf ook wel eens.
