Een golf van op AI gebaseerde digitale oplossingen belooft de komende jaren workflows in de zorg te verbeteren en medisch personeel te ondersteunen bij dagelijkse taken. Zo moeten problemen zoals tekorten aan zorgprofessionals, groeiende (administratieve) werkdruk en beperkte financiële middelen in ieder geval deels aangepakt worden.
Automatisering en optimalisatie middels kunstmatige intelligentie
Elk zorgaanbieder heeft uitdagingen bij het aannemen van medisch personeel. Er zijn twee manieren om hiermee om te gaan:
- Het introduceren van organisatorische veranderingen en software om taken te automatiseren en de efficiëntie kunnen verhogen.
- Het maken van een uitzonderlijk aantrekkelijke werkplek.
De tweede optie wordt vaak over het hoofd gezien, maar kan het personeelsverloop helpen beperken. Een goede invulling is het creëren van slimme ziekenhuizen en klinieken. Pas moderne IT-oplossingen aan om de administratieve werklast te minimaliseren of test baanbrekende innovaties van startups. Een gedigitaliseerde en experimentele werkplek is aantrekkelijk voor jonge artsen en verpleegkundigen die waarde hechten aan de ontwikkeling van vaardigheden en een moderne werkomgeving.
Telegeneeskunde en hybride zorg
Het tekort aan arbeidskrachten is vooral nijpend in plattelandsgebieden. Veel artsen werken liever in grote steden met moderne medische faciliteiten. Veel instellingen zoeken daarom kansen in nieuwe vormen van zorg: hybride zorg (on-site en online), virtuele afdelingen en telemonitoring. Dat vereist echter een heroverweging van de bestaande zorgprocedures: de telegeneeskundecomponent moet kosteneffectief en winstgevend zijn.
Sommige uitdagingen kunnen worden aangepakt door zaken anders te organiseren. In de radiologie wint bijvoorbeeld de ‘hub-to-spoke’-aanpak – waarbij een centrale hub het werk in kleinere centra ondersteunt – aan populariteit. De patiënt wordt ter plaatse onderzocht, maar de arts overlegt via teleconsultatie met een specialist.
Centralisatie van gegevens en betere communicatie
Vanwege interoperabiliteitsproblemen is in veel landen nog geen volledige toegang tot alle patiëntgegevens beschikbaar. Maar zorgaanbieders kunnen zelf veel doen. Bijvoorbeeld door IT-systemen te integreren en apps/online portals te introduceren om de communicatie met hun patiënten te verbeteren en patiënten meer verantwoordelijkheid te laten nemen.
De meest elementaire tools omvatten afsprakenbeheer, het verzamelen van gegevens en het toevoegen van aantekeningen aan het EPD. Patiënten kunnen via een app of PGO afspraken maken en annuleren, symptomen invoeren, verbinding maken met een arts voor een online consult en daarvoor betalen. Alle gegevens gaan naar het IT-systeem van de faciliteit en mogen niet handmatig worden getranscribeerd.
De ontwikkeling van generatieve kunstmatige intelligentie (gen AI) belooft aanzienlijke veranderingen in EPD’s/ECD’s. AI kan zelfs gegevens integreren die normaal niet in het EPD konden worden gezet vanwege een gebrek aan interoperabiliteit, zoeken naar correlaties in historische gegevens en trends opsporen op basis van analyse van de medische geschiedenis.
Waarde van gegevens verzameld door patiënten
Sinds 2022 hebben patiënten toegang tot een krachtige zelfdiagnosetool: ChatGPT. Typ je symptomen in en de gen-AI toepassing zal een waarschijnlijke diagnose opleveren. ChatGPT slaagt voor medische examens door 80-90 procent van de vragen correct te beantwoorden.
In 2024 komen er nieuwe hulpmiddelen op de markt, die patiënten meer inzicht bieden in hun gezondheid. Afgelopen december introduceerde Google een gen AI-toepassing, afgestemd op de gezondheidszorg. OpenAI heeft GPT-Store geopend en we kunnen binnenkort nieuwe welzijns-AI-assistenten verwachten.
Dan wearables: in september viert de Apple Watch – die al boezemfibrilleren kan detecteren en ECG’s kan maken – zijn 10e verjaardag. We kunnen nieuwe gezondheidsgerelateerde functies en sensoren verwachten. Op CES 2024 onthulde Withings een gadget genaamd BeamO voor gezondheidsmonitoring thuis.
Medische instellingen moeten dergelijke nieuwe technologie in hun workflows integreren om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Teleconsultatie kan bijvoorbeeld worden uitgebreid met realtime meting van gezondheidsparameters en gegevensoverdracht, zodat artsen een patiënt niet alleen kunnen zien, maar ook kunnen onderzoeken.
Terug naar basis: beoordeling van digitale volwassenheid
Voordat je als zorgaanbieder investeert in geavanceerde oplossingen, is het zinvol om na te gaan of de basis van de digitalisering duurzaam is. Ben jij als instelling al digitaal zo volwassen dat het tijd is om het volgende niveau te betreden? Verzamelt de zorginstelling gegevens – naast de verplichte data –om de patiëntenzorg te verbeteren? Zijn de verzamelde gegevens georganiseerd en gestructureerd? Is er integratie tussen alle medische en administratieve systemen en apparaten?
De overstap naar het volgende niveau van digitale volwassenheid en het implementeren van op AI gebaseerde oplossingen vereist een evaluatie van de prestaties van al gebruikte oplossingen (EPD, apps, analysetools, etc.) en het opnieuw ontwerpen van workflows. Bovendien is het implementeren van AI-oplossingen op basis van gen-AI nog steeds een grote uitdaging, zelfs voor de grootste klinieken met de juiste menselijke en financiële middelen.
