Tijdens de Slimme Zorg Estafette 2024 maakten medewerkers van het Ministerie van VWS kennis met twee Escaperooms, Harm en Romy. VWS speelt een belangrijke rol in de Slimme Zorg Estafette, namelijk: “Om een bijdrage te kunnen leveren aan ieders gezondheid en welzijn, moeten we blijven innoveren en de gezamenlijke opgaven in zorg en welzijn samen aanpakken. Slimme zorg is één van de manieren om dit te doen”. En: “Het levert een directe bijdrage aan de juiste zorg op de juiste plek. Ook biedt slimme zorg kansen voor professionals om hun werk anders en prettiger in te richten. Zorginnovatie is niet meer weg te denken uit de gezondheidszorg van vandaag en de toekomst.” Exact waar de Interactieve Learningrooms1 een belangrijke bijdrage aan leveren: het versnellen van de adoptie van zorginnovaties.
Een greep uit de enthousiaste reacties van de meer dan 20 deelnemers, waaronder de waarnemend directeur-generaal Langdurige zorg, Jaap van Delden: “Heel mooi om met lijf & leden samen te leren.” En andere VWS medewerkers: “Wat een bijzondere ervaring! Bedankt voor de leuke sessie en de - toch wel verrassende - reflectie achteraf. Echt een aanrader!”, “Slimme Zorg. Leer door te ervaren”, “De Escaperooms hebben veel indruk gemaakt.”
Deze positieve reacties van VWS waren aanleiding voor mij om twee actieve gebruikers van de Escaperoom Harm nader aan de tand te voelen in een persoonlijk gesprek: Paul Arnold van Actiefzorg en Nathalie Vogelzang van Attent Zorg & Behandeling.
Waarom Escaperooms
Actiefzorg neemt deel aan het programma Anders werken in de zorg2. Zorgtechnologie speelt daarin een belangrijke rol. Daarbij wordt de Schijf van Vijf3,4 gehanteerd, de inzet van zorgtechnologie tenzij de cliënt het zelf nog kan. Doel is om met hetzelfde aantal (zorg)medewerkers meer mensen met een zorgvraag te kunnen helpen. Zorgtechnologie wordt ingezet in goed overleg met familie, mantelzorg en sociaal netwerk.
Terwijl er al gebruik gemaakt werd van virtuele thuiszorg zagen ze bij Actiefzorg toch het aantal gebruikers achter blijven. En omdat de aanschaf, de keuze van de juiste technologie en de inzet van zorgtechnologie aanpassing en inzet van medewerkers vraagt ging Paul op zoek naar een middel om vooral de adoptie te versnellen. Zo kwam hij via Planetree bij ‘Harm’ terecht. Met een groep van medewerkers uit de verschillende onderdelen van Actiefzorg deden zij hun eerste ervaring op, met als gevolg dat de meerwaarde van de interactieve learning room ingezien werd.
Virtuele thuiszorg
Ook bij Attent Zorg & Behandeling werd al gebruik gemaakt van zorgtechnologie. Strategie binnen die organisatie is vooral virtuele thuiszorg. Medewerkers ontvingen bij de start van virtuele thuiszorg een basisscholing. Het ontbrak echter nog aan een interactieve scholing waarbij medewerkers écht zelf aan de slag konden en enthousiast werden over zorgtechnologie.
Op dat gebied zijn er zo’n 40 hulpmiddelen in te zetten naar keuze en behoefte van de cliënt. Denk aan de medicijndispenser, valdetectie, een robot of een hulpmiddel om steunkousen aan te trekken. Na een speurtocht op internet kwam Nathalie ook bij Harm terecht, vooral omdat die aansluit bij de 'doeners' binnen de organisatie. Na een eerste kennismaking met Harm wist zij de organisatie te overtuigen om Harm aan te schaffen met subsidie voor scholing uit de Stimuleringsregeling E-health Thuis (SET)6.
Ervaringen
Bij Actiefzorg werd voor ingebruikname van Harm eerst een nulmeting gedaan. Bij de vervolgmeting na de training bleek de weerstand tegen zorgtechnologie afgenomen. “Nu zien en ervaren (zorg)medewerkers wat er is en vooral wat het kan opleveren.”
Thuisondersteuners, 80 procent van alle 5.000 medewerkers bij Actiefzorg, zijn belangrijk in het signaleren en inzetten op preventie. Daarom worden thuiszorgondersteuners meer ingezet op medicijndispenser en steunkousaantrek-technologie. Het ROC heeft ondersteund bij de opleiding Thuisondersteuner zorg en welzijn. Daarin is Actiefzorg uniek. Bijzonder en bijkomend effect is dat mantelzorgers ontlast worden, terwijl die voordien veel te lang doorgingen, met als gevolg veel stress en andere gezondheidsklachten. De unieke aanpak van Actiefzorg leidt nog wel tot wat koudwatervrees bij zorgverzekeraars wat betreft de garantie dat kwalitatieve zorg wordt verleend.
Bij Attent Zorg & Behandeling ‘viel het kwartje’ na ingebruikname van Harm. Er ontstond de bewustwording dat cliëntondersteuning met zorgtechnologie niet altijd vervangende zorg is, maar ook aanvullend kan zijn. Medewerkers vertellen elkaar nu de succesverhalen en zien in dat er meer tijd is voor andere taken. Tijdens het spelen van Harm worden de medewerkers zelfs meer competitief, er ontstaat een mooie dynamiek tussen de spelers. En door het ontstaan van bewustwording over zorgtechnologie staan medewerkers meer open voor het inzetten daarvan.
Het vervolg
In het kader van 'Anders werken in de zorg' zijn voor West-Brabant nu twee Escaperooms aangeschaft. Doel is dat 10 procent van alle medewerkers van organisaties die deelnemen aan ‘Anders werken in de zorg’ binnen twee jaar getraind zijn. Wel constateert Paul dat het effect van een training met Harm na verloop van tijd wegebt. Naar een duurzame gedragsverandering bij de (zorg)medewerkers moet dus nog gezocht worden.
Bij Attent Zorg & Behandeling wordt Harm tweemaal per maand gebruikt. Alle medewerkers van de thuiszorg zijn vanaf mei 2023 getraind. Bovendien is het plan de training ook aan te bieden aan andere organisaties in de regio. Een andere vervolgstap is om een pilot te starten met intramurale medewerkers. Er zijn al enthousiaste reacties. Alleen zoekt Nathalie nog waar dit aan te koppelen om vervolgens de training voor de toekomst te borgen. Daarom zal door derde en vierdejaars studenten van de HAN onderzoek gedaan worden naar de toegevoegde waarde voor de cliënt bij het inzetten van zorgtechnologie. Logisch dat dan ook binnenkort de cliëntenraad kennis gaat maken met Harm om de voordelen daarvan in te zien.
Probleemloos aanschaffen
Belangrijk is ook dat de implementatie van zorgtechnologie probleemloos verloopt voor zorgorganisaties. De combinatie van Floortje7 met Harm maakt dit mogelijk. Floortje is een app waarmee op snelle wijze de juiste zorgtechnologie voor de betreffende cliënt gekozen kan worden. Wanneer die keuze gemaakt is gaat vervolgens de bestelling via Floortje rechtstreeks naar de leverancier die verder voor de volledige afhandeling zorg draagt.
Door het betrekken van een leverancier van zorgtechnologie in dit proces hoeven Actiefzorg en Attent geen zorg meer te dragen voor de levering en instructies. Een voorbeeld dat wenselijk ook bij andere gebruikers van Harm navolging vindt.
Er is meer dan Harm
Tijdens de Slimme Zorg Estafette bij het Ministerie van VWS maakten de medewerkers ook kennis met Romy8. Deze Escaperoom is specifiek ontwikkeld voor de GGZ. Romy laat zien hoe integrale samenwerking met zorgtechnologie leidt tot meer persoonsgerichte zorg. Ontdek de bijzondere reis van Romy, een jonge vrouw met een verstandelijke beperking die deel uitmaakt van de warme Zuidwester-gemeenschap.
Velen zien de noodzaak van het gebruik van zorgtechnologie wel in maar ervaren nog problemen bij de adoptie. Laten we hopen dat de positieve reacties van medewerkers van het Ministerie van VWS en de mooie ervaringen bij Actiefzorg en Attent Zorg & Behandeling bijdragen aan een versnelling van de invoering van zorgtechnologie in Nederland.
Met dank aan ‘Harm’, “Romy’, ‘Floortje’ en natuurlijk Nathalie en Paul.
