Innovatie in de zorg is hot. Mooie initiatieven die de gezondheidszorg toegankelijk en beschikbaar moeten houden, schieten als paddenstoelen uit de grond. Maar hoe verbind je al deze mooie innovaties met elkaar, zodat ze als geheel goed werken? Dr. ck Andrade, Senior Director Analyst in het gezondheidszorgsectorteam bij het wereldwijde adviesbureau Gartner, wijst op een mogelijke oplossing. “We moeten overstappen op flexibele, samenstelbare, modulaire architecturen met behulp van cloudplatforms, en actiever investeren in cloudgebaseerde oplossingen die intelligente systemen koppelen aan medische processen en technologieën. Zo kunnen onze oplossingen voor de gezondheidszorg zich snel aanpassen aan veranderende behoeften in de gezondheidszorg en die zorg verbeteren.”
Andrade’s aandachtsgebieden bij Gartner omvatten digitale gezondheidszorgplatforms, industriële cloudplatforms, digitale marktplaatsen, virtuele zorg en gelijkheid in de gezondheidszorg. Volgens Andrade schetst een ‘vijfvoudig doel’ van de gezondheidszorg de belangrijkste uitkomsten. Die vijf doelen zijn: de zorg moet een betere patiënt- en personeelservaring realiseren, betere resultaten, lagere kosten en gelijkheid in de gezondheidszorg. Volgens haar is het nodig om die doelen steeds in gedachten te houden wanneer we willen innoveren en technologie willen gebruiken om uitdagingen in de gezondheidszorg op te lossen.
Uit onderzoek van Gartner blijkt hoe zorgaanbieders en technologieleveranciers dit kunnen doen. Andrade: “We kunnen bijvoorbeeld onze klinische en operationele workflows beter coördineren met digitale technologieën. En ziekenhuissystemen kunnen worden verbeterd door het gebruik van realtime gegevens. Ook de reguliere zorgverlening binnen de ziekenhuismuren kan worden uitgebreid met virtuele zorgverlening. Kunstmatige intelligentie en datagestuurde inzichten helpen het werk van artsen te verlichten. Een punt dat zeker niet over het hoofd mag worden gezien, is de bescherming tegen cybercriminaliteit.”
Tot slot is de ervaring van artsen en patiënten belangrijk voor het slagen van innovaties, aldus Andrade over de uitkomsten van het onderzoek van Gartner. Volgens Andrade moet technologie het mogelijk maken dat patiënten meer betrokken worden bij hun eigen zorgtraject. En voor zorgverleners moeten de innovaties van toegevoegde waarde zijn voor hun werk zonder een last te creëren.
“Innovatie en technologie zijn aantrekkelijk. Maar wat ik vaak zie, is dat men vaak alleen aan de technologie denkt. Bij innovatie wordt niet direct gedacht in termen van welke resultaten je ermee wilt bereiken of welke waarde de specifieke innovatie je oplevert. Daarom vind ik het belangrijk dat je altijd het ‘vijfvoudige doel’ van de gezondheidszorg voor ogen houdt. Op die manier kunnen we ons voorbereiden op zorgmodellen in de toekomst.”
Gelijke gezondheidszorg
Het werken aan mondiaal gelijke gezondheidszorg is een ander aandachtspunt voor Andrade. Daarbij ziet zij de kosten en de complexiteit van zorgtechnologie als een uitdaging. Aan de ene kant ziet Andrade veel mooie gezondheidszorgtechnologie. Maar helaas is een deel ervan ook erg ingewikkeld en te duur om te implementeren en te gebruiken.
“Ook moeten we ervoor zorgen dat toepassingen geen barrières opwerpen voor patiënten en zorgverleners. Of dat de zorg nog duurder wordt door innovaties. We moeten gezondheidszorgtechnologie leveren die kan worden gebruikt door zorgverleners of patiënten in verschillende zorgomgevingen en regio’s, en niet alleen in de goed gefinancierde ziekenhuizen. En we mogen lagere technologische opties niet over het hoofd zien ten gunste van hightech. Maar ja, een nieuwe innovatie heeft soms de aantrekkingskracht van een mooi, glanzend sieraad. Wij willen het gewoon hebben! Maar voldoet het ook aan de behoefte? Is het voor iedereen beschikbaar om te gebruiken? En hebben we iets simpelers dat net zo goed werkt? Soms is het een behoorlijk dilemma.”
Componeren middels modules
Flexibele modulaire architecturen (wat Gartner beschrijft als ‘composable architectures’) en ‘cloudplatforms voor de zorgsector’ zijn belangrijke ideeën die we terugzien in de onderzoeken en de artikelen van Gartner. De oude manier van ontwikkelen was het coderen van grote, inflexibele applicaties die je moest vervangen of flink moest upgraden – zoals een groot elektronisch patiëntendossier. Maar, meent Andrade, we moeten af van het coderen van alles vanaf nul naar het ‘componeren’ van toepassingen door modules samen te stellen – net zoals muzikanten muzieknoten combineren om nieuwe liedjes te componeren.
“In mijn presentaties maak ik wel eens de vergelijking met LEGO-blokjes. Met LEGO kun je alles maken en aanpassen wanneer dat nodig is: je kunt een toren bouwen, maar een dag later kun je er een huis van twee verdiepingen van maken. Dus in plaats van een groot, rigide stuk gereedschap heb je eigenlijk iets nodig dat is gemaakt met bouwstenen die gemakkelijker kunnen worden gewijzigd. Dit noemen wij ‘gebouwd om te veranderen’. En dat is ook van cruciaal belang in de gezondheidszorg. Behoeften binnen de zorgverlening of zorgorganisatie kunnen veranderen en dan is het belangrijk dat je snel en met minder, nieuw ontwikkelwerk daarop kunt inspelen.”
Kortom: zorgorganisaties zijn ermee geholpen als zij de modules kunnen kiezen die zij nodig hebben voor de zorgverlening. Hebben ze bijvoorbeeld een zorgverlenersdashboard nodig? Of willen zij een patiëntenapp waarmee een familielid of mantelzorger met toestemming toegang krijgt tot het dossier van een patiënt?
Voor ieder wat wils
Maar het begin is er, meent Andrade. Wat nuttig is, is dat steeds meer zorgverleners en leveranciers kant-en-klare modules ontwikkelen. En dit is waar gezondheidszorgclouds ook in beeld komen. Deze modules worden geleverd via cloudplatforms zodat anderen deze kunnen gebruiken.
Andrade hierover: “Gezondheidszorgclouds bieden ons ook andere hulpmiddelen die we nodig hebben voor de ontwikkeling van gezondheidszorgtechnologie, zoals die voor het beheren en het delen van gegevens en artificiële intelligentie (AI). Ze bieden tools waarmee mensen die geen softwareontwikkelaar zijn, deel kunnen uitmaken van het ‘componeren’ van applicaties. En ze bieden digitale marktplaatsen die het voor iedereen gemakkelijker maken om deze cloudgebaseerde tools en diensten te vinden, te kopen en te gebruiken.”
"We moeten de grenzen blijven verleggen"
Volgens Andrade ziet Gartner meer cloudadopties in de gezondheidszorg en is een zorgcloud een 'game changer'. “Deze combinatie van flexibele architecturen, bouwen met vooraf gebouwde modules en gezondheidszorgclouds gaan ons helpen de technologie te leveren die op maatgemaakt nodig is. Het helpt ons om de datasilo’s af te breken die er in onze huidige IT-systemen zijn. Door de flexibele data leren we die ook beter begrijpen en zijn we beter in staat om die data te delen zodat we het ‘vijfvoudige’ doel dat ik eerder noemde, kunnen behalen.”
Nu is het echt niet zo dat de gezondheidscloud alle problemen in één keer oplost, weet Andrade, was dat maar waar. Maar het maakt het creëren van zorginnovaties flexibeler en schaalbaarder. “En graag geef ik nog waarschuwing. Aangezien zorgorganisaties het volledige voordeel willen halen uit het gebruik van zorgcloudplatforms en grotere datavolumes, zullen ze meer van hun gegevens naar de cloud moeten verplaatsen. Dat betekent een goede voorbereiding om eventuele cloudrisico’s en -angsten te overwinnen. Het aanpakken van veiligheid, privacy en andere regelgeving in de zorg zijn van cruciaal belang.”
Toekomst is nu
Cloudplatforms, flexibele modulaire (composable) architecturen, AI, real-time data: het klinkt als iets voor de toekomst maar volgens Andrade is dít het moment om verder te gaan met deze nieuwe innovaties. En ze weet waarover ze praat, want naast haar expertise op het gebied van innovatie in de zorgtechnologie heeft ze ook zelf in de zorg gewerkt. In één geval in een revalidatiecentrum voor kinderen in een bewegings- en loopanalyselaboratorium. Hierbij werd gebruik gemaakt van technologie die voor die tijd zeer vernieuwend was. We hebben het dan over dertig jaar geleden.
“Om te onderzoeken hoe kinderen zich ontwikkelden tijdens het lopen en hen na de operatie te helpen, moesten we met naalden de draden in de spieren van de kinderen steken zodat we urenlang markeringen op hun lichaam konden zetten en de bewegingen met camera’s konden registeren. Vervolgens moesten we de verzamelde gegevens onderzoeken. Dat duurde soms wel een week.”
Als je dit vergelijkt met de huidige procedure, heeft de zorg enorme sprongen gemaakt. Nu is er technologie om beweging en spieractiviteit sneller te meten, zonder ongemak voor kinderen. “En met behulp van AI kunnen we onze data makkelijker interpreteren en de juiste diagnose stellen. In dat opzicht kunnen we trots zijn op wat we hebben bereikt en daarop voortbouwen. We moeten de grenzen blijven verleggen van hoe technologie de gezondheidszorg voor iedereen beter kan maken”, concludeert Andrade.
