Om onderstaande en alle andere premium artikelen te lezen, moet u inloggen of een account aanmaken.
U kunt nog {free_articles_left} premium artikel gratis lezen. Om meer premium artikelen te lezen, moet u inloggen of een account aanmaken.
Result Laboratorium, CZ Zorgkantoor en ouderenzorgorganisatie tanteLouise gaan samen een nieuw onderzoek starten op het gebied van personalized medicine. Aan de hand van DNA-analyse onderzoek willen zij erachter komen of ‘medicatie op maat’ kan bijdragen aan het verminderen van onbegrepen gedrag bij mensen met dementie in het verpleeghuis. Een spannende exercitie met als primair doel het verbeteren van de kwaliteit van leven voor mensen met dementie.
Variaties in het DNA beïnvloeden de gevoeligheid voor medicijnen. Volgens het Nederlands Instituut voor Farmaco Genetisch Onderzoek (niFGo) heeft ongeveer een derde van alle medicijngebruikers dergelijke variaties. De werking van veel medicijnen en de aard van de bijwerkingen zijn afhankelijk van de snelheid waarmee de stofwisseling de medicijnen afbreekt. Dat verschilt per persoon. Specifieke eigenschappen en varianten van genen spelen daarbij een belangrijke rol (www.nifgo.nl).
Als iemand gedurende langere tijd vijf of meer verschillende soorten geneesmiddelen tegelijk gebruikt, heet dat polyfarmacie. Uit diverse onderzoeken blijkt dat polyfarmacie in verpleeghuizen aan de orde van de dag is. Immers, ouderen gebruiken relatief vaak tegelijkertijd meerdere medicijnen om hun aandoeningen onder controle te krijgen. Een voorbeeld van deze groep patiënten zijn ouderen met dementie die door onbegrepen gedrag in een verpleeghuis terechtkomen. De situatie is thuis onhandelbaar geworden waardoor ze naar een verpleeghuis gaan.
Om het onbegrepen gedrag ‘onder controle’ te krijgen, wordt er niet-medicamenteuze hulp gegeven en ook wordt er polyfarmaca gebruikt. De mensen met dementie krijgen in dat geval meerdere medicijnen die bijdragen aan het onder controle krijgen van onbegrepen gedrag. Aangezien deze groep mensen vaak te kampen heeft met meerdere aandoeningen krijgen ze ook daartegen medicijnen. We spreken in dat geval van ‘multimorbiditeit’.
Nu kan het gebruik van meerdere medicijnen tegelijk de kwaliteit van leven van mensen met dementie wel degelijk verbeteren, maar er kunnen ook ongewenste effecten ontstaan. Immers, hoe uitgebreider het medicatiegebruik, hoe groter de kans op bijwerkingen en hoe hoger de kans op ongewenste onderlinge interactie tussen de diverse medicijnen. Dat is de reden waarom Result Laboratorium, CZ Zorgkantoor en ouderenzorgorganisatie tanteLouise de handen ineenslaan om nader te onderzoeken of een DNA-paspoort bij mensen met dementie een bijdrage kan leveren aan het verminderen van onbegrepen
In het tweede kwartaal van 2024 wordt daarom gestart met een praktijkonderzoek bij twintig verpleeghuisbewoners van tanteLouise. Dit betreft mensen die veel bijwerkingen ervaren in hun medicijngebruik of bij wie de gebruikte medicijnen niet of nauwelijks werken. Zij krijgen allemaal een DNA-paspoort via Result Laboratorium. Aan de hand van de resultaten bekijkt de specialist ouderengeneeskunde van tanteLouise samen met de apotheker in hoeverre de toegepaste psychofarmaca van de betreffende bewoners passend zijn bij hun DNA-paspoort. Indien dit niet het geval is, wordt de dosering aangepast of worden er andere medicijnen voorgeschreven.
Vervolgens onderzoeken twee science practitioners van tante- Louise in samenwerking met de specialisten ouderengeneeskunde in hoeverre deze medicatie op maat invloed heeft op de afname van het onbegrepen gedrag en het voorkomen van bijwerkingen. CZ Zorgkantoor ondersteunt dit praktijkonderzoek met data-analisten. Daarbij wordt vooral gekeken naar de volgende gedragingen: klagen, repetitief gedrag, (nachtelijke) onrust, loopdwang, snel(ler) boos, argwanend, apathisch en agressief gedrag.
Als het onderzoek dat in eerste instantie wordt gedaan met een beperkt aantal mensen met dementie aanwijzingen geeft dat het onbegrepen gedrag daadwerkelijk afneemt en/of hinderlijke bijwerkingen daadwerkelijk afnemen na een periode van gepersonaliseerd medicatiegebruik, dan zijn Result Laboratorium, CZ Zorgkantoor en ouderenzorgorganisatie tanteLouise voornemens om het onderzoek uit te breiden. Er volgt dan een grotere steekproef onder mensen met dementie in het verpleeghuis in combinatie met polyfarmacie.
Wat zou het fantastisch zijn als we erin slagen om de kwaliteit van leven voor deze doelgroep daadwerkelijk te verbeteren. En wellicht kunnen we daarmee ook de zorgvraag verlagen. Dat laatste zou natuurlijk goed nieuws zijn voor onze zorgmedewerkers die op deze manier hun werk onder betere omstandigheden kunnen uitvoeren. Dit alles maakt dat we met gezonde spanning uitkijken naar de resultaten van dit onderzoek. De voortgang van het onderzoek delen we graag met de lezers van ICT&health.
Kortom, wordt vervolgd…
