Deze zomer lanceerden de Nederlandse ggz en MIND de ggz-appwijzer. Een platform dat overzicht biedt in het oerwoud van apps bedoeld voor de geestelijke gezondheidszorg. De ggz-appwijzer is onderdeel van de regeling VIPP GGZ. Communicatieadviseur Charlotte Leemans ging in gesprek met Rimmert Brandsma van MIND, belangenbehartiger bij psychische problemen, en Matthijs Jantzen van zorginstelling GGz Centraal, over het belang van apps voor de ggz.
Digitale zorg, oftewel e-health, is een inhaalslag aan het maken in de ggz. Matthijs Jantzen, projectleider e-health en cliëntportaal bij GGz Centraal: “E-health is er in ons werkveld nu zo’n vijftien jaar. Het is een breed begrip en omvat onder andere online psycho-educatie en behandelmodules, beeldbellen, VR en apps. Onze deelname aan VIPP GGZ zorgde voor een brede implementatie van e-health. De coronacrisis bracht alles in een stroomversnelling.”
De regeling VIPP GGZ bestaat uit drie modules: Patiënt & Informatie, Patiënt & Medicatie en eHealth. Eén van de doelen van de e-health-module is dat 10 procent van de patiëntpopulatie gebruik gaat maken van een e-health-toepassing.
Duizenden apps
In appstores vind je tienduizenden gezondheidsapps. Duizenden daarvan zijn gericht op mentale gezondheid. Van meditatie tot zelfmoordpreventie. Van stemmingsmeters tot ondersteuning bij paniekaanvallen. Rimmert Brandsma, projectmanager e-health bij MIND: “In de verschillende fasen om tot herstel te komen, kunnen apps een ondersteunende rol spelen. Bij de diagnose, behandeling en nazorg, maar ook eerder, wanneer iemand problemen ervaart en zoekt naar aanknopingspunten, maar nog niet naar de dokter wil gaan. Dan moet er echter wel meer inzicht zijn in de kwaliteit en functionaliteit van dergelijke apps.”
Behandelaren en patiënten hebben door het enorme aanbod geen overzicht. De website ggz-appwijzer moet het antwoord op die vraag uit het veld geven. Sinds deze zomer kunnen ggz-professionals hier inloggen om de beoordelingen van tientallen internationale apps te bekijken. Na de zomer wordt de ggz-appwijzer ook toegankelijk voor burgers. Gaandeweg worden er steeds meer apps in de bibliotheek opgenomen.
Deze apps zouden integraal toegevoegd kunnen worden aan het aanbod van e-health dat iemand kan krijgen via een Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO) of het klantportaal van een ggz-instelling. Brandsma: “Je kunt je misschien zelfs voorstellen dat in de toekomst iemand nog niet doorverwezen wordt, maar eerst een combinatie van een app en wearable krijgt voorgeschreven, waarmee iemand leert minder stress te ervaren.”
Onderscheidende apps
Ook mindfulness-apps zijn er in overvloed. Deze kunnen heel waardevol zijn, stelt Brandsma. Maar onderscheidende apps die meer kunnen voor meer specifieke doelgroepen, daar is nog een tekort aan. “Gelukkig zijn er ontwikkelaars die deze gaten in de markt proberen te dichten. Een gezonde ontwikkeling is dat mensen die expertise hebben als behandelaar of cliënt, steeds meer betrokken worden bij de ontwikkeling van deze apps. Er zijn zelfs behandelaren en (ex-)cliënten die zelf apps ontwikkelen.”
Psychiater Yvette Roke, collega van Matthijs Jantzen, zocht met bovenstaand idee contact met TNO. Samen maakten ze de app SAM (zie ICT&health 1, 2020). Yvette werkt bij het GGz Centraal expertisecentrum Emerhese, behandelcentrum voor mensen met autismespectrumstoornissen. Jantzen hierover: “Yvette merkte dat veel van haar autistische cliënten stress ervaren in hun dagelijkse leven. Tijdens de dagelijkse stress is er geen behandelaar in de buurt om te helpen. De app SAM biedt uitkomst. SAM geeft cliënten stressverlagende tips, die van tevoren zijn opgesteld door het behandelaar en de cliënt zelf. Komend jaar wordt SAM verder ontwikkeld, zodat de app voor een bredere doelgroep kan worden ingezet.”
