Door de coronacrisis komen verschillende werelden versneld bij elkaar: overheid, zorgaanbieders, leveranciers en patiënten. Daar zijn Ron Roozendaal, directeur Informatiebeleid bij VWS en Mark Van Houdenhoven, bestuursvoorzitter Sint Maartenskliniek, het snel over eens. Maar het vraagt van ieder veld wel aandacht om die versnelling vast te houden. Bijvoorbeeld met een coschap voor jonge dokters, zodat ze zich digitalisering kunnen eigen maken. Of een coschap voor bedrijven, om ze in hun hart te raken met het specifieke karakter van de zorg.
Zet deze twee mannen met elkaar aan tafel – ook al is die virtueel. Breng de corona-app (inmiddels bekend als CoronaMelder) ter sprake. Vraag naar lessons learned van de coronacrisis. Et voilà: de goede voorbeelden en aanbevelingen buitelen over elkaar heen, gelardeerd met een vleugje nederigheid en een grote dosis verwondering. In tien punten: wat heeft de coronacrisis teweeg gebracht op het gebied van digitale zorg en wat zijn de succesfactoren voor zorginnovatie?
- Wees transparant
Begin april kwam het Outbreak Management Team met het advies ‘iets’ te doen met een mobiele applicatie voor contactonderzoek. Ron Roozendaal stond aan de wieg van de corona-app. “Mensen weten zich niet precies te herinneren wie ze ontmoet hebben en ze kennen ook niet iedereen. De app kan sneller en beter contacten in kaart brengen. We zijn een open marktverkenning gestart: heb je zo’n product, laat het ons weten! Er ontstond het beeld dat we in één weekend een app gingen bouwen, wat niet het geval was. Maar het proces was heel transparant. Daar kozen we bewust voor, want digitale toepassingen worden vaak als bedreiging voor de privacy gezien. Als je daar volledige transparantie tegenover zet, krijg je mensen mee.” - Betrek anderen bij wat je doet
Bij de corona-app werden vormgevers uitgenodigd om mee te denken. In no time meldden zich 350 ontwikkelaars en ontwerpers. Roozendaal had dat niet verwacht. “Dat is de kracht van de community. Het werkt om mensen en organisaties te betrekken bij wat we doen. Wij weten het ook niet allemaal precies, de pandemie stemt nederig, en daarom vragen we aan de samenleving: kijk mee, denk mee, dan doen we het samen.”
Mark Van Houdenhoven vat het samen: “Door transparant te zijn en ruimte te bieden voor inbreng, willen partijen meedoen.” Roozendaal beaamt dat, maar ziet ook de keerzijde: “Iedereen vindt er wat van, dus je moet wel wat uitleggen. Mensen denken dat er een surveillance-app komt die in de gaten houdt wat je uitspookt. Dat is niet zo. De app is anoniem en weet niet wie welke telefoon heeft of wie welke besmetting heeft. Vergelijk dat maar eens met een regulier contactonderzoek door de GGD. Die heeft veel bevoegdheden en mag allerlei gegevens van jou vragen. Toch ervaren sommige mensen dat als minder indringend.”
3. Behoudt het goede
In het zorglandschap ziet Van Houdenhoven een opmars van digitale zorg als vervanging van, of aanvulling óp reguliere zorg: “Is er sprake van een tijdelijke versnelling, of blijft dit zo, en hoe houden we het dan vast?”
"De zorg heeft een hoge mate van ‘can do’ mentaliteit"
Roozendaal signaleert het been-bijtrekprincipe: we passen onze werkwijzen aan, omdat ze simpelweg veel meer gemak opleveren. “Gemak wordt een factor van betekenis. Zoals beeldbellen met de dokter. Philips heeft bijvoorbeeld in één week een tijdelijk portaal voor de overdracht van beeldinformatie tussen ziekenhuizen ontwikkeld. Niemand wil dan toch terug naar beelduitwisseling via een dvd?”
