Nederland is één van de meest innovatieve landen ter wereld. Ondernemen zit van oudsher in ons DNA en dat zien we ook terug aan de hoeveelheid experimenten met e-health in de zorg. Zorginstellingen, kennis- en onderwijsinstituten doen veel onderzoek en verzamelen aanzienlijke hoeveelheden data. Echte doorbraakinnovaties blijven echter uit: opschalen blijft een moeizaam en taai proces. “Toch kunnen we hier iets aan doen”, zegt Wienand Remkes, programmamanager en minor-coördinator bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). “Door het maken van een kwalitatief goede business case.”
Organisaties in zorg en welzijn worden steeds meer geconfronteerd met complexe vragen omtrent de invoering van zorgtechnologie. Van belang voor het slagen van innovaties is niet alleen de vraag of een specifieke zorgtechnologische innovatie zinvol is om na een pilot te worden geïmplementeerd, maar zeker ook het betrekken van alle stakeholders bij de exploratie naar nieuwe werkwijzen.
Basis van goede business case
Drie jaar geleden hebben tien lectoraten van de Faculteit Economie en Management en de Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij van de HAN een model ontwikkeld, waarbij helder werd dat belangrijke keuzes in gezondheidszorg en welzijn telkens vanuit verschillende perspectieven worden benaderd. Het gaat hierbij om de perspectieven vanuit:
• De cliënt/patiënt en zijn verwanten/mantelzorgers.
• De zorgprofessionals en professionals die betrokken zijn bij secundaire processen.
• De organisatie waar de dienstverlening plaatsvindt.
• De maatschappij.
“Het is van groot belang dat de belangen, de waarden en de lasten van al deze perspectieven worden meegenomen als we keuzes moeten maken of innovaties wel of niet zinvol zijn en onder welke voorwaarden ze kans van slagen hebben”, stelt Remkes. Aangezien de meeste business cases zich richten op de financiële consequenties van innovaties, heeft de HAN het Canvas-model aangepast. Remkes: “Binnen dit aangepaste model wordt rekening gehouden met de perspectieven van alle stakeholders en wordt getracht een zorgtechnologische innovatie op meervoudige waarden en lasten te beoordelen.”
Nieuwe minor We Care
In 2018 is de HAN samen met tien lectoraten, diverse innovatoren en organisaties in gezondheidszorg en welzijn gestart met de minor ‘Waardevol en betaalbaar Innoveren in gezondheidszorg en welzijn: We Care!’ Hierin werken studenten van twee faculteiten aan het opstellen van business cases. Het doel van deze business cases is toe te werken naar een gezamenlijk gedragen advies om de zorgtechnologische innovatie wel of niet verder te implementeren of op te schalen.
“De studenten, de docenten en het werkveld zijn enthousiast”, vertelt Remkes. “Ze krijgen daarbij veel medewerking van anderen, zoals ontwikkelaars van innovaties, de organisaties waar zij de business case opstellen, zorgverzekeraars en gemeenten.”
Tijdens het proces leren studenten van totaal verschillende opleidingen over de complexe vraagstellingen, die spelen bij innovaties. Remkes hierover: “Zorginhoudelijke, organisatorische, veiligheids- en ook ethische aspecten komen aan bod. Bovendien leren ze elkaars taal spreken, in crossover-verband samenwerken en elkaar waarderen. Juist doordat de studenten ook intensief in gesprek gaan met alle stakeholders, ontstaat er een proces van sociale innovatie, waarbij ook zorgprofessionals, managers, controllers en hrm’ers over de grenzen van de eigen discipline kijken en samen mee verantwoordelijkheid nemen voor het uiteindelijke advies.”
