Zo´n 20 ziekenhuizen in Nederland kennen inmiddels de functie van CNIO, ‘Chief Nursing Information Officer’. Deze persoon is de schakel tussen verpleegkundigen en ICT. We spreken met CNIO Christine Aberson-Blok van de Noordwest Ziekenhuisgroep. Waarom is deze functie in het leven geroepen? Wat zijn de voordelen voor de werkvloer en daaruit voortvloeiend, voor de patiënt?
Na een lange loopbaan als verpleegkundige is Christine Aberson-Blok nu een kleine twee jaar werkzaam als CNIO voor de Noordwest Ziekenhuisgroep en daarmee een van de eerste en meest ervaren CNIO’s in Nederland. Ze vervult een pioniersfunctie, waarin zorg en ICT verenigd worden. “Ik sta vooral aan de zorgkant. De verpleegkundigen zijn mijn achterban. Met zes van hen heb ik een klankbordgroep samengesteld. We bespreken ICT-vraagstukken en als CNIO vertaal ik de wensen op strategisch niveau. Dat is nieuw.”
Draagvlak EPD
Over welke ICT-vraagstukken gaat het? Aberson-Blok: “Het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) is één van de belangrijkste items. Voordat de functie van CNIO in het leven is geroepen, hadden verpleegkundigen niet echt een keuze bij hoe het EPD in te richten. Ze moesten het doen met wat ze hadden. Of het nu goed werkte of niet. Nu is dit totaal anders. Bij de inrichting van het nieuwe EPD heeft de klankbordgroep een keuze gemaakt op basis van inhoud. Het EPD moet de werkprocessen van de verpleegkundigen ondersteunen. Samen zijn we aan het werk gegaan. Daarna heb ik als CNIO hun wensen vertaald naar de leverancier van het EPD. Bedoeling is, dat we nu met meerdere CNIO´s in ziekenhuizen met diezelfde leverancier het gesprek aangaan.”
De wijze waarop het EPD ingericht zal worden, heeft draagvlak binnen de Noordwest Ziekenhuisgroep. “Dat terwijl minder populaire keuzes soms nodig waren. Maar het feit dat de verpleegkundigen zelf de werkwijze bepalen, doet goed. De betrokkenheid is groot. Het is niet van bovenaf opgelegd”, aldus Aberson-Blok.
Samen
We gaan met Aberson-Blok verder in op de inrichting van het EPD in de Noordwest Ziekenhuisgroep. “De inrichting van het EPD gaat uit van de patiënt, de zorg aan het bed. Prima, maar dan zijn we er nog niet. Het uitwisselen van gegevens en beelden met andere ziekenhuizen en eerstelijns instellingen is van groot belang. Nu lopen we nog te vaak tegen muren op tussen ziekenhuizen en overige zorgdisciplines. Let wel, we zetten de patiënt pas echt centraal als we ook verpleeghuizen, mantelzorg, wijkzorg et cetera betrekken bij de zorg aan onze patiënten. Standaardisatie, en dus ook eenheid van taal, daar moeten we met elkaar naar streven. Het is daarom van belang, dat er in meerdere ziekenhuizen CNIO´s komen. Samen dezelfde doelen nastreven, oftewel de patiënt centraal stellen.”
Strategische invloed
De functie van CNIO is uitermate belangrijk om ´bed en board (bestuur)´ met elkaar te verbinden. De Raad van Bestuur van de Noordwest Ziekenhuisgroep ziet dit belang in. Het werkgebied van de CNIO is onderdeel van de strategische driehoek CNIO, CMIO (Chief Medical Information Officer) en CIO (Chief Information Officer). Gezamenlijk overleggen zij over de innovatiestrategieën van ICT in de zorg, zowel binnen als buiten het ziekenhuis.
Vorig jaar nam de driehoek van de Noordwest Ziekenhuisgroep deel aan het HIMSS-congres. HIMSS (Healthcare Information and Management Systems Society) is een wereldwijde non-profit organisatie die gericht is op het verbeteren van de gezondheid door informatie en technologie. “Op dit jaarlijkse congres ontdekten we hoeveel meer er nog mogelijk is op het gebied van ICT dan alleen een goed werkend EPD”, aldus Aberson-Blok.
Toekomstbestendige zorg
De positionering van een CNIO en CMIO binnen ziekenhuizen is belangrijk om de zorg toekomstbestendig te maken, vervolgt Aberson-Blok. “Er komen veel uitdagingen op ons af. Vergrijzing en complexere zorgvragen maakt, dat we innovatief moeten worden en de ICT slimmer/anders dienen toe te passen. Hierin speelt ziekenhuisverplaatste zorg een belangrijke rol. Oftewel, dat patiënten thuis behandeld kunnen worden.”
Aberson-Blok verduidelijkt dit idee aan de hand van een voorbeeld. “Stel de 85 jarige meneer Pietersen wordt opgenomen in het ziekenhuis voor een ernstige ooginfectie. Hij heeft echter ook al hartfalen, diabetes en hoge bloeddruk. Dit maakt de zorgvraag een stuk complexer. Eenmaal in het ziekenhuis bestaat de kans op verwardheid, vallen of een ziekenhuisinfectie. Het zou in zijn geval wellicht beter zijn, zo kort mogelijk in het ziekenhuis te verblijven.”
Oftewel, met huisarts en zorgprofessionals in de thuiszorg een verdere behandeling thuis te regelen voor meneer Pietersen. Dan moet er wel goed gebruik gemaakt worden van ICT, stelt Aberson-Blok. “Interoperabiliteit van systemen is een ´must´. In de eerste plaats met betrekking tot EPD´s. Opdat zowel ziekenhuis als bijvoorbeeld thuiszorg de medische gegevens van meneer Pietersen kunnen inzien. Alsook de patiënt zelf, die mijns inziens de regie over zijn dossier moet hebben.”
En, vervolgt Aberson-Blok, “er is nog meer mogelijk met ICT. Wordt meneer Pietersen thuis verzorgd, dan zouden verpleegkundige en medische specialisten bijvoorbeeld videoconferences kunnen toevoegen aan het systeem. Toegankelijk dan ook voor bijvoorbeeld wijkverpleegkundige en mantelzorger. Als dit allemaal lukt, dan is het EPD daadwerkelijk patiëntgericht en kunnen we spreken van een echte warme overdracht tussen alle zorgdisciplines rondom meneer Pietersen en alle andere patiënten.”
Magneetziekenhuizen
Aberson-Blok zet zich als CNIO op nog meere fronten in. Ze is ook voorzitter van de
