Om onderstaande en alle andere premium artikelen te lezen, moet u inloggen of een account aanmaken.
U kunt nog {free_articles_left} premium artikel gratis lezen. Om meer premium artikelen te lezen, moet u inloggen of een account aanmaken.
Digitale uitwisseling en beschikbaar stellen van data is cruciaal voor ketenzorg en netwerkzorg: lokaal, regionaal en landelijk. In Midden-Holland is hierin nu een belangrijke stap gezet. Zorg- en andere partijen, verenigd in Gedeelde Zorg, gaan samenwerken in het Health Exchange platform van KPN. De komende twee jaar rolt KPN met in eerste instantie 25 partijen een reeks concrete use cases uit: van eOverdracht, Proactieve Zorgplanning en Mentaal Gezondheidsnetwerk tot en met Acute zorg. "We zijn de eerste regio in Nederland die het zo breed aanpakt, om echt tot een integraal platform voor samenwerking en databeschikbaarheid in de regio te komen”, stelt voorzitter Gedeelde Zorg Jeroen van den Oever. “Zorg, sociaal domein én welzijnsorganisaties doen mee. We zijn er trots op om zo direct een belangrijke bijdrage te leveren aan het Landelijk Dekkend Netwerk voor de zorg in Nederland.”
'Er moet een scheiding komen tussen data en functionaliteit'
Het Health Exchange platform (HEx) van KPN maakt gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid in de volle breedte mogelijk in Midden-Holland. Binnen zorginstellingen, ertussen (zoals apotheken en huisartsen, labs en ziekenhuizen, ziekenhuizen en VVT-instellingen), tussen zorgverlener en patiënt. Een platform zoals HEx is hard nodig om zorgaanbieders te ontzorgen, meent Teun van Bladel, product manager KPN Health.
“De zorgaanbieder moet op zoveel manieren en tussen zoveel systemen op basis van allerlei afsprakenstelsels, standaarden en technische afspraken uitwisselen, dat is bijna niet meer te doen. Maar de Wegiz en op Europees niveau de EHDS stellen het verplicht en er zijn IZA-afspraken. Nu kun je wel allerlei puntoplossingen gaan inzetten, maar een holistische aanpak past in dit geval beter, zodat je flexibel om kunt gaan met alle uiteenlopende speelvelden waar je onderdeel van bent.”
HEx moet die holistische aanpak bieden, stelt Mark van Dijk, bij KPN Health verantwoordelijk voor alles inzake databeschikbaarheid en gegevensuitwisseling. “Zie het als basisvoorziening, waarmee je weg stapt van de status quo waarbij data moeilijk uit systemen te halen is. Er moet een scheiding komen tussen data en functionaliteit. Een basisvoorziening hiervoor moet veilig zijn en aan standaarden voldoen. Dat is iets dat je niet bij te veel partijen neer kunt leggen, want het is vrij complex, en tegelijkertijd niet iets waarmee je je kunt onderscheiden. In essentie een soort stekkerdoos, en vergelijkbaar met de infrastructuur voor het mobiele netwerk dat KPN nu ook al biedt.”
KPN wil deze basisvoorziening uiteindelijk landelijk leveren. Na het afschieten van het landelijk EPD in 2011 kwam de focus op regionale samenwerking te liggen. Ook IZA legt daar de nadruk op. Van Dijk: “Daar spelen wij op in door regionale samenwerking te stimuleren via HEx. CumuluZ is het landelijke initiatief om tot één standaard te komen, hier spelen wij nu op regionaal niveau al op in en creëren zo hopelijk de facto uiteindelijk een landelijk dekkend netwerk op basis van de standaarden en uitgangspunten die door CumuluZ zijn gedefinieerd.”
In de regio Midden-Holland komt dit nu concreet bijeen, in de samenwerking tussen KPN en 25 partijen binnen Gedeelde Zorg, Vooral zorginstellingen, maar ook het sociaal domein en welzijnsorganisaties zijn vertegenwoordigd. Want er zijn ook uitwisselingen tussen bijvoorbeeld schuldhulpverleningsinstanties en ggz-instellingen. “Onze rol is enerzijds het helpen ontsluiten van bronsystemen en anderzijds het helpen beschikbaar stellen van die data voor primair én secundair gebruik”, vertelt Van Bladel. “Denk aan data voor onderzoek, maar ook binnen de eigen muren voor verbetering van bedrijfsvoering.”
Programmamanager Robbert-Jan de Jong van Gedeelde Zorg benadrukt het belang van ontsluiting voor het hele zorgveld. “Nu zie je meestal nog primaire uitwisseling binnen de zorg. Maar ook het sociaal domein moet aangesloten worden, ook gemeenten en ook verpleegkundigen die als zzp’er actief zijn. Anders blijft alles binnen de eigen ketens actief en is er niet echt netwerkzorg. Dan blijven ketens langs elkaar communiceren en raken ze elkaar af en toe bij toeval.”
“Willen we naar databeschikbaarheid toe werken, dan moeten we als zorg en ICT-leveranciers buiten onze eigen grenzen durven kijken", vult Van Bladel aan. “Wat voor één zorgverlener een kleine extra stap is, kan voor een ander in het netwerk een wereld van verschil maken.”
De grootste voordelen van de regio-aanpak met HEx zoals in Midden-Holland zitten aan de functionele kant. De Jong: “De komende twee jaar rollen wij in Midden-Holland 14 concrete use cases uit. Bekende zaken zoals eOverdracht en Proactieve Zorg Planning, waar iedereen mee bezig is, maar ook samenwerking in Acute Zorg en het Mentaal Gezondheidsnetwerk, die specifiek voor veiligheidsregio’s heel belangrijk is. Wij hebben er met Gedeelde Zorg voor gekozen om de oplossing volledig bij KPN te beleggen, inclusief de functionele kant. We zijn ook blij met de totaaloplossing die KPN biedt dankzij nauwe samenwerking met partners CacaoCare en Open Health Hub.”
Met die 14 use cases zit er voor alle in Midden-Holland aangesloten organisaties meerwaarde in het gebruik van HEx voor gegevensuitwisseling en steeds meer ook databeschikbaarheid. De een zal meer de mogelijkheden op het gebied van mentale zorg gebruiken, de ander die van acute zorg, aldus De Jong: “Omdat we de basis goed neergezet hebben – scheiden van data en functionaliteit, een vertrouwensmodel, generieke functies – is het mogelijk om snel meer use cases uit te rollen en flexibel toe te voegen. Het gaat er dan vooral nog om de juiste datasets en grondslag toe te voegen en de bijbehorende processen in te richten.”
Van Bladel voegt toe: “Om de functiekant goed in te richten, werkt KPN samen met partner CacaoCare die met een 360 graden-aanpak eenvoudig toont welke data van een patiënt of cliënt waar staat en een integraal beeld geeft rondom de zorg en betrokkenen. Een ander partnership is die met Open Health Hub, voor vragenlijsten en om de viewing-functie in te vullen.”
Voordelen zijn er voor alle gebruikers: organisaties, ICT’ers, zorgmedewerkers én inwoners/patiënten, stelt Bonne Beenen, sales manager Health Exchange bij KPN Health. “Betere inzichten uit data helpen om beter aan te sluiten op de beleefwereld van patiënten, om zorg voor hen meer te personaliseren, om onnodige zorg te voorkomen. En waar mogelijk vanuit de het eigen bronsystemen: het werkt niet wanneer je eerst ergens anders in moet loggen om data van elders te kunnen opvragen.”
Voor ICT-aanbieders is het makkelijker om niet meer te maken hebben met meerdere koppelvlakken omdat er meer afsprakenstelsels zijn, maar slechts met ons koppelvlak. “Bovendien creëren we meerwaarde voor iedereen doordat we de generieke functies zoals gedefinieerd door VWS op gebieden zoals toestemming, identificatie, authenticatie en autorisatie, de komst van een landelijk dekkend netwerk en een landelijk vertrouwensstelsel, allemaal laten landen op de HEx”, schetst Beenen.
Databeschikbaarheid werd al meermaals genoemd. Data beschikbaar stellen is echter iets heel anders dan uitwisseling mogelijk maken. Van Bladel onderstreept dat ook databeschikbaarheid in Midden-Holland gewoon geregeld is. “Je werkt daarbij in je eigen bronsysteem, kunt data inzien vanuit andere bronsystemen, kunt samenwerken met professionals vanuit andere zorginstellingen en waar nodig haal je data over naar je eigen bronsysteem, waarbij de voorkeur ligt in gestructureerde data en niet alleen maar in de vorm van een PDF. Uitwisseling van data voor bijvoorbeeld een overdracht is mogelijk, maar ook het vinden van de gewenste data bij elke aangesloten partij. Data blijft binnen de instelling en kan worden opgevraagd binnen de samenwerking.”
Landelijke databeschikbaarheid kan KPN echter niet alleen regelen, weet Van Bladel. “We adopteren alle ontwikkelingen binnen Twiin, binnen Nuts, binnen Cumuluz, Health RI etc. Maar tot landelijke beschikbaarheid komen, dat moeten we samen met andere leveranciers van data-infrastructuren in andere regio’s doen. Daarnaast kunnen we niemand dwingen tot het gebruiken van de mogelijkheden van databeschikbaarheid. Mensen moeten zich daar comfortabel bij voelen, moeten het vertrouwen hebben dat het veilig is en geen inbreuk op privacy maakt. Als wij dat kunnen bewijzen, dan zal databeschikbaarheid ook veel meer de plaats van data-uitwisseling in gaan nemen.”
