Tijdens de afgelopen Prinsjesdag werd duidelijk dat de minister van VWS, Fleur Agema, inziet dat kunstmatige intelligentie (AI) het personeel in de zorg kan ondersteunen. Dat is mooi, want we willen allemaal de administratielast verlagen en het werkplezier verhogen. In deze uitgave komt een aantal prachtige voorbeelden voorbij van digitale innovaties die daaraan bijdragen. Misschien wel het mooiste voorbeeld is het hologram Alicia (pg. 30-31) dat door een Eindhovense apotheek ingezet wordt om haar klanten te verwelkomen. Een fantastisch voorbeeld van een technologie met een persoonlijk karakter.
In de editie die nu voor je ligt, komt het belang van betrokkenheid van verpleegkundigen bij digitale zorginnovaties een aantal keer in bod. Zo krijgen de verpleegkundigen van Treant via het Ward Control Center inzicht in real time data over hun patiënten (pg. 8-9). In het Erasmus MC is eind september een dag georganiseerd voor Chief Nursing Technology Officers (pg. 34-35) – een relatief nieuwe verpleegkundige functie gericht op technologie en digitalisering van het verpleegkundig beroep. Ook de aankomende ICT&health World Health Conference (pg. 28-29) van eind januari volgend jaar geeft extra aandacht aan de rol van verpleegkundigen in de digitale zorgtransformatie.
Informatiebehoefte patiënt
In de inspirerende coverstory van deze editie vertelt professor en neuroloog Bas Bloem van het Radboudumc over het verplaatsen van de zorg naar de patiënt (pg. 21-26). Digitale platformen maken dit mogelijk, onder andere door sensoren aan te sturen, informatie te verzamelen en presenteren en symptomen bij te houden in een digitaal dagboek.
Hier is geen allesomvattende oplossing voor, maar deze uitdagingen behoeven meerdere platformen. Wat mij in het bijzonder raakte in dit artikel, is dat wij ons als artsen meer aan moeten passen aan de patiënt, in plaats van dat de patiënt zich aanpast aan de arts. Dat is een van de positieve aspecten van digitalisering in de zorg.
Dataveiligheid
De beschikbaarheid en veiligheid van patiëntdata is een thema dat meerdere keren aangestipt wordt in deze uitgave. Graag wijs ik je op de column van Gabrielle Speijer (pg.57), waarin zij aan de hand van een persoonlijke anekdote illustreert hoe makkelijk commerciële partijen genetische data kunnen verzamelen. En zodra je DNA-data aan hebt afgestaan, ben je de controle kwijt. Zie dat maar eens terug te draaien.
Discussies over databeschikbaarheid in de zorg laaien steeds vaker op, zo ziet ook Deloitte (pg. 70-71). Op dit moment ontbreekt een heldere strategie en visie achter het beschikbaar stellen van data voor het leveren van passende zorg, het personaliseren van behandelingen en secundair datagebruik. Het is goed om te lezen dat dit vraagstuk ook op Europees niveau wordt opgepakt, bijvoorbeeld in de European Health Data Space (pg. 16-17). Een Europese aanpak leidt tot een stroomversnelling in de ontwikkeling van oplossingen en ondersteunt daarmee de ontwikkeling van datagedreven innovaties.
Duurzaamheid
Tot slot nog even over een onderwerp dat bij velen van ons hoog in het vaandel staat: duurzaamheid. Dat de zorg een grote vervuiler is, mag duidelijk zijn. Gelukkig zijn er ontzettend veel initiatieven die daar oplossingen voor proberen te vinden. Zo trekt de Noordwest Ziekenhuisgroep op met zorgverzekeraar Coöperatie VGZ om de CO2-uitstoot van de zorg terug te dringen (pg 10-13). Door na werktijd alle pc’s die niet gebruikt worden op afstand uit te zetten weet de Noordwest Ziekenhuisgroep genoeg energie te besparen voor 27 (!) huishoudens.
Ik laat u dan ook achter met een oproep: overweeg eens om aan het einde van de werkdag je computer af te sluiten in plaats van te laten sluimeren. Wie weet hoeveel energie we op die manier gezamenlijk kunnen besparen?
Groet,
Diederik
