Om onderstaande en alle andere premium artikelen te lezen, moet u inloggen of een account aanmaken.
U kunt nog {free_articles_left} premium artikel gratis lezen. Om meer premium artikelen te lezen, moet u inloggen of een account aanmaken.
Fontys vergroot haar maatschappelijke impact door toekomstige professionals beter in staat stellen om te handelen op het snijvlak van sociale én technische vraagstukken. Door met studenten en maatschappelijke organisaties samen te werken in leergemeenschappen, en onderzoek te doen naar voor de samenleving relevante vraagstukken, is er een structuur waarin iedereen leert. Daarvoor moeten studenten en medewerkers binnen de mensgerichte opleidingen van Fontys meer weten over hoe technologie werkt. Van de Fontys ICT-opleiding vergt dit een grotere bewustwording van de impact van de door hen ontwikkelde, innovatieve technologieën op de mens én maatschappij. Juist in deze wederkerigheid zitten de kansen voor kennisuitwisseling, synergie en innovatie, met maatschappelijke impact.
Begin 2021 presenteerde Fontys haar strategie ‘Fontys for Society’, gericht op het flexibel kunnen inspelen op de maatschappelijke ontwikkelingen. Deze strategie sluit aan bij de kennisagenda voor het hoger onderwijs 2023-2026 van het nationaal regieorgaan onderwijsonderzoek1. Dat noemt transdisciplinair werken als dé onderwijsvorm van de toekomst. Het houdt in dat er naast studenten en docenten ook maatschappelijke partners worden betrokken bij het onderwijs, het onderzoek en de ontwikkeling van innovatieve oplossingen voor maatschappelijke kwesties. Om samen tot een optimaal resultaat te komen, wordt bijvoorbeeld in co-creatie gewerkt met gemeentes, lokale bedrijven of maatschappelijke organisaties. Bovendien worden studenten zo voorbereid op het leveren van een duurzame bijdrage in de maatschappij, aansluitend bij de door Fontys ondertekende Sustainable Development Goals charter2.
Directeuren van de verschillende Fontys-instituten die gericht zijn op zorg en welzijn en Fontys ICT constateerden dat er al verschillende initiatieven zijn ondernomen om sociale én technische impact te vergroten, maar met weinig structurele samenwerking. Verdere transdisciplinaire vormgeving van het maatschappelijke en ICT-werkveld vraagt dus om een gecoördineerde aanpak. Om dit mogelijk te maken, is het programmateam Social and Technical Impact ingericht. Doel is om verschillende gemeenschappen te laten samenwerken aan complexe, gelaagde en sociaal-maatschappelijk relevante vraagstukken, zoals de steeds verder onder druk staande zorg aan een toenemend aantal mensen met dementie, het inzetten van games om beweegonderwijs te ondersteunen en het bijdragen aan een regionaal platform voor zelfhulp en hulp aan elkaar.
Om de praktische mogelijkheden binnen Fontys verder in kaart te brengen, heeft het programmateam Social and Technical Impact medewerkers geïnterviewd, waarbij steeds is gevraagd naar bestaande initiatieven, struikelblokken en kansen die worden ervaren. Daaruit komt een aantal interessante inzichten naar voren, zoals:
Naar aanleiding van de antwoorden in de interviews, gaat het programmateam inzetten op het versterken van de bestaande initiatieven en op het vergroten van de zichtbaarheid van de initiatieven binnen Fontys. Concreet betekent dat dat bovengenoemde Digitale Transitieopleiding praktisch wordt ondersteund door inhoudelijk mee te denken, te ontwikkelen en het onder de aandacht te brengen bij de verschillende Fontys-instituten.
Ook wordt meegewerkt aan een initiatief om ethische aspecten van het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek (zoals informed consent procedures en data storage-protocollen) verder te professionaliseren. Hiervoor wordt ook intensief de samenwerking tussen instituten opgezocht om de krachten daarin te bundelen. Zo wordt onderzocht of de Fontys Commissie Ethiek van Onderzoek - die bestaat voor zorg- en welzijnsopleidingen - uitgebreid kan worden voor andere opleidingen.
Daarnaast worden transdisciplinaire projecten op het snijvlak van zorg & welzijn en ICT bij alle betrokken instituten in kaart gebracht en worden inspanningen verricht om de zichtbaarheid van deze initiatieven te vergroten. Dit laatste wordt onder meer bevorderd door actief deel te nemen aan het Fontys IT-Festival en aan het huidige themanummer over onderwijs en technologie van ICT&health, maar ook door partners binnen andere Fontys-instituten en in het werkveld actief te motiveren tot deelname aan deze evenementen. We verwachten dat een grotere zichtbaarheid leidt tot meer deelname aan bestaande initiatieven en meer kennisdeling vanuit deze initiatieven over het succesvol opzetten van transdisciplinaire projecten.
Tot slot worden opdrachten uit bestaande netwerken waar mogelijk gekoppeld aan onderwijs, in een duoschap tussen technische en sociale experts. Deze nauwe samenwerking met het bedrijfsleven is door Fontys ICT al eerder opgezocht door bij te dragen aan het opzetten van een vereniging van zelfstandige (ICT-)bedrijven die hun innovatiekracht gebundeld hebben in een Sharing Platform for Applied Research Cooperation (SPARC, zie kader). De volgende stap is nu het in kaart brengen van potentiële ICT Partners in Innovation met sociale vraagstukken, evenals professionele werkplaatsen vanuit de sociale instituten met technische vraagstukken, en deze vraagstukken te koppelen aan teams vanuit beide instituten. Deze sociale partners hebben inmiddels ook een officiële plek gekregen binnen het partnerbeleid van Fontys ICT.
Kortom, de eerste stappen naar een verbinding tussen sociale én technische impact zijn gezet en het programmateam heeft een routekaart geschetst om dit te versterken en uit te bouwen. Het einddoel is nog niet in zicht. Er is nog een lange weg te gaan, waarbij ook beleidsmakers, curriculumeigenaren en externe partners meegenomen moeten worden om zodoende tot nieuwe, duurzame vormen van samenwerken te komen en flexibel in te kunnen spelen op maatschappelijke ontwikkelingen. Toch hoopt het team hiermee een voorbeeld te bieden voor hoe ook andere instituten kunnen werken aan die verbinding. Iedereen die wil bijdragen aan deze ontwikkeling in het onderwijs is dan ook van harte welkom in het Fontys-netwerk.
SPARC3 is een door Fontys ICT ondersteunde coöperatie van zelfstandige (ICT-)bedrijven die hun innovatiekracht gebundeld hebben en exclusief samenwerken met lectoren, docenten en studenten van Fontys Hogeschool ICT op het gebied van onderzoek en experiment in het Fontys ICT InnovationLab.
SPARC heeft als doel om ICT gerelateerde innovaties te initiëren en te versnellen. Leden brengen onderzoeksvoorstellen in die - na goedkeuring - binnen een onderwijscontext als toegepast onderzoek worden uitgevoerd. In ruil daarvoor dragen de leden van SPARC bij aan het door SPARC beheerde Innovatiefonds van waaruit onderzoeksprojecten gefinancierd worden.
Binnen Fontys ICT leveren deze Partners in Innovation ook bijdragen aan onderzoek en innovatie van de ICT-beroepspraktijk. Ze willen de studenten nog beter leren kennen en begeleiden en tegelijk ook zelf professionaliseren door deze intensieve samenwerking.
