Van patiënten die soms weken- of maandenlang op de IC verblijven, ligt een deel ook aan de beademing. Praten is dan niet mogelijk; sowieso is bewegen lastig. Hooguit via ja knikken of nee schudden, kunnen patiënten dan vragen beantwoorden. Of ze maakten met letter- en symboolkaarten duidelijk wat ze wilden. Met de komst van de oogbesturingscomputer behoren deze manieren van communiceren straks tot het verleden.
Nu kunnen artsen en verpleegkundigen op het scherm letterlijk lezen wat de patiënt denkt. Het raakt IC-verpleegkundige Ina Meijer - Van der Leest van het UMC Groningen (UMCG) elke keer weer. “Je ziet tranen van opluchting als iemand merkt dat hij weer gehoord wordt.”
Camera leert ogen volgen
Voordat de oogbesturingscomputer en de patiënt met elkaar zijn verbonden, moet het op elkaar worden ingesteld, ook wel kalibreren genoemd. De patiënt volgt kort enkele stippen op het scherm, zodat de camera precies leert waar de ogen naartoe gaan. “Vervolgens oefenen we samen de basis: met één blik op een woord of pictogram kunnen patiënten al veel duidelijk maken”, legt Meijer- Van der Leest uit.
De oogbesturingscomputer registreert elke beweging heel precies, zodat zij later zelfstandig door menu’s kunnen navigeren en zinnen kunnen vormen. Omdat pictogrammen universeel zijn, bieden deze bovendien uitkomst voor laaggeletterden en mensen die een andere taal spreken. “Zo wordt alles zorgvuldig afgestemd op wat voor de patiënt het prettigst werkt, zodat elke blik telt”, zegt Meijer – Van der Leest.
Geen aannames meer doen
De oogbesturingscomputer zorgt ervoor dat patiënten zich comfortabeler voelen. Door met één blik in het menu te kiezen, kunnen zij eenvoudig aangeven wat ze willen. Bijvoorbeeld direct om pijnstilling vragen. Volgens Meijer – Van der Leest bevordert dit niet alleen het algehele welbevinden en herstel van patiënten, maar zorgt er ook voor dat zorgverleners geen aannames hoeven te doen of de verkeerde vragen stellen. Er ontstaan volgens haar gesprekken met zorgverleners en de patiënten kunnen meepraten over de behandeling.
Ook in andere ziekenhuizen wordt de oogbesturingscomputer ingezet op de IC. Een voorbeeld daarvan is Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) in Tilburg. Volgens de leverancier van de oogbesturing rdgKompagne was de IC van het ETZ in 2022 de eerste in Nederland die oogbesturing breed inzette voor patiënten.
Afleiding met oogtrackingtechnologie
Oogtrackingtechnologie wordt ook ingezet in andere landen om ons heen. Zo hebben onderzoekers van King’s College London vorig jaar een nieuwe oogtrackingtechnologie ontwikkeld die het mogelijk maakt om jonge kinderen af te leiden met interactieve virtual reality (VR)-content tijdens een MRI-scan. Die technologie kan direct worden gebruikt, zonder dat het eerst voor de specifieke gebruiker moet worden ingesteld. Dit biedt nieuwe mogelijkheden om MRI-onderzoeken te doen bij jonge kinderen terwijl ze wakker zijn.
