Dagstructuurondersteuning, beeldzorg, spraakgestuurd rapporteren: de inzet van digitale en hybride zorgprocessen is nodig om de zorg toekomstbestendig te maken. Maar hoe weet je welke innovaties daadwerkelijk leiden tot verbeteringen? Vaak wordt er op diverse plekken (verschillend) onderzoek gedaan. Het Consortium Waardebepaling brengt de expertise van wetenschap, praktijk en beleid samen.
De inzet van hybride en digitale zorg neemt een hoge vlucht. Maar of die zorginnovaties daadwerkelijk leiden tot verbeteringen en meer efficiency is vaak nog onvoldoende bekend. Wat levert het op voor wie? En wat is bewezen en hoe meet je dat?
Academische werkplaatsen, hogescholen, zorgorganisaties en andere partijen gingen de afgelopen jaren aan de slag met dit soort vragen. Zij onderzochten vaak dezelfde innovaties, stelt Henk Herman Nap, expert digitale zorg bij Vilans en hoogleraar aan de TU/e, in ICT&health 4. “Zo liepen er wel dertig pilots naar de effectiviteit van een sociale robot. Maar al die partijen wisten meestal niet van elkaar waar ze mee bezig waren. Bovendien gebruikten ze verschillende onderzoeksmethodieken, waardoor we resultaten niet konden stapelen.”
Een ander obstakel was dat onderzoek naar zorginnovaties vaak bleef steken in pilots, terwijl opschaling juist cruciaal is. Zorgverzekeraars en zorgkantoren vonden de resultaten van de pilots, die in vele gevallen niet gestapeld konden worden, niet interessant genoeg om over te gaan tot bekostiging.
Bundelen vraag en aanbod
Reden om een entiteit op te richten waar vraag en aanbod samenkomen op één plek. Twee jaar geleden werd in dit kader het Consortium Waardebepaling opgericht, een initiatief vanuit Vilans, Anders Werken in de Zorg (AWIZ), lectorenplatform PIT, NeLL en Digizo.nu. Ruim 40 onderzoekspartijen waaronder kennisinstituten, hogescholen en universiteiten - maken ondertussen deel van uit van het consortium.
“Een dergelijke landelijke beweging bestond voorheen niet”, vervolgt Nap. “We kunnen het onderzoek nu veel meer coördineren en bekijken welke partijen bepaalde innovatievraagstukken het beste kunnen oppakken. Matchmaking noemen we dat. Bovendien delen we de resultaten zo snel mogelijk op de Kennisbank Digitale Zorg van Vilans, die voor iedereen toegankelijk is.”
Bewijs en kennishiaten
Zo kreeg het Consortium vorig jaar de opdracht van Digizo.nu om onafhankelijk onderzoek te doen naar bestaand en nieuw bewijs van een aantal hybride en digitale zorgprocessen. Zeventien onderzoeksorganisaties, zoals het RIVM, TNO en hogescholen, gingen vervolgens aan de slag met onder meer spraakgestuurd rapporteren, beeldzorg en het gebruik van medicijndispensers.
Belangrijke vragen tijdens het onderzoek zijn: wat weten we eigenlijk over deze digitale zorgprocessen, wat ligt er al aan bewijs? Allerlei aspecten worden onder de loep genomen: kwaliteit, betaalbaarheid, duurzaamheid, werkplezier en organisatorische uitdagingen.
“Wij werken volgens de methodiek van het Zorgtransformatiemodel”, vertelt Dennis Japink, coördinator waardebepaling bij Digizo.nu. “De waardebepaling van een proces is een van de onderdelen van dat model. En we hebben geconcludeerd dat het heel behulpzaam is als onderzoek eenduidig wordt uitgevoerd. Het liefst eenmalig en op een herleidbare manier, zoals bij het Consortium gebeurt.”
Zorgproces vereenvoudigen
Ook Natascha van Riet, landelijk programmamanager bij AWIZ, is enthousiast over de oprichting van het Consortium Waardebepaling. Ze vertelt dat ouderenzorgorganisaties al jaren geleden zagen dat de arbeidsmarktproblematiek steeds uitdagender werd, terwijl er tegelijkertijd technologische innovaties op de markt waren die het zorgproces kunnen vergemakkelijken.
“Denk bijvoorbeeld aan slim incontinentiemateriaal voor ouderen, zodat je op afstand kunt zien of iemand verschoond moet worden. Of een heupairbag om het valrisico van ouderen te verminderen. Dan wil je weten: waar moet ik nou op inzetten om echt de werkdruk te verminderen? En wat betekent dat voor de cliënten, medewerkers en hoe zit het met de kosten?”
Lees het artikel over het Consortium Waardebepaling in ICT&health 4, die op 22 augustus verschijnt.
