Hogeschool Utrecht en Patiëntenfederatie Nederland hebben de Moral MedTech serious game ontwikkeld om AI-toepassingen in de zorg beter te laten aansluiten bij de waarden van patiënten, zorgverleners en ontwikkelaars. Het ethische ontwerpspel stimuleert gesprekken over morele en ethische overwegingen tijdens het ontwikkelproces van AI-projecten. Het spel is niet alleen bedoeld voor zorgverleners en patiënten, maar ook voor projectleiders en innovatiemanagers die willen zorgen dat technologische innovaties verantwoord en mensgericht worden toegepast.
De serious game is onderdeel van de toolkit waardegedreven AI, ontwikkeld binnen het ZonMw-project ‘Ethical Appraisal of AI-driven MedTech for Trustworthy AI’. In een projectgroep kunnen deelnemers tijdens waardedialogen concrete adviezen geven over wat een AI-toepassing op een bepaald moment moet kunnen. Zo worden de belangrijkste waarden van patiënten, zorgverleners en andere betrokkenen al vroeg in het ontwikkelproces meegenomen.
Een van de organisaties die de AI-leerlijn volgde, is Alzheimer Nederland. Zij werden geïnformeerd over wat AI is, welke impact het heeft op de zorg en welke vragen je als patiënt kunt stellen aan de ontwikkeltafel. Als beloning namen zij het spel in ontvangst. Inschrijven voor de e-learning over de basis van AI in de zorg kan via deze link. Geïnteresseerden die zelf het spel willen spelen, kunnen contact opnemen met Hogeschool Utrecht.
Kaartspel
Het Moral Med Tech-kaartenspel richt zich op de ethische vereisten en waarden die zijn vastgelegd in de sectoroverstijgende EU-richtlijn voor betrouwbare AI. In het coöperatieve spel werken drie tot acht spelers gezamenlijk aan het ontwerpen van MedTech-toepassingen die vanaf het begin ethisch verantwoord zijn, volgens het principe van ethics by design.
Het spel kan meerdere rondes duren en eindigt wanneer de deelnemers overeenstemming bereiken over welke functies en kenmerken een toepassing in een bepaalde ontwikkelfase moet hebben om de belangrijkste waarden van stakeholders te waarborgen. Een sessie kan variëren van 60 tot 180 minuten.
Kennishiaten
In maart dit jaar liet ZonMw in een rapport weten dat het nodig is om zes kennishiaten over kunstmatige intelligentie (AI) goed te adresseren voordat het kan worden toegepast. AI kan de toegang tot zorg verbeteren en de gezondheid bevorderen. En ook processen kunnen volgens het rapport dankzij AI efficiënter worden gemaakt zodat het de administratieve lasten vermindert. Maar dan moet eerst nog aan een aantal punten worden gewerkt. VWS-minister Fleur Agema ontving het rapport in maart 2025 van ZonMw-voorzitter Arfan Ikram.
