No-shows blijven een hardnekkig probleem voor poliklinieken: behandelcapaciteit gaat verloren, trajecten lopen vertraging op en de administratieve druk stijgt. Hoewel veel ziekenhuizen standaard sms- en e-mailherinneringen versturen, blijkt dat in de praktijk niet genoeg om patiënten echt aan hun afspraak te houden. In Utrecht is inmiddels bewezen dat een meer gerichte aanpak verschil kan maken. Het UMC Utrecht ontwikkelde een AI-model dat nauwkeurig voorspelt welke patiënten een verhoogd risico hebben op een no-show.
Deze technologie is nu direct beschikbaar via het HealthSage AI-platform, waardoor andere ziekenhuizen het model eenvoudig kunnen inzetten zonder zelf te hoeven investeren in hosting of technische ontwikkeling. Daarmee wordt het mogelijk om proactief te handelen en no-shows structureel terug te dringen. “Met het no-show voorspelmodel zien we dat AI direct impact heeft op de polikliniek. Door gericht patiënten te bellen, realiseren we 15–20 procent minder no-shows en benutten we de capaciteit beter”, vertelt afdelingshoofd AI for Health UMC Utrecht, Ilse Kant.
Open source
De inzet van het voorspelmodel levert volgens verschillende ziekenhuizen merkbare voordelen op voor zowel zorgprofessionals als bestuurders. Doordat minder patiënten hun afspraak missen, ontvangen zij sneller de nodige zorg en wordt de beschikbare capaciteit efficiënter benut. Dit draagt bij aan kortere wachttijden en een betere planning. De ontwikkelaars stellen daarbij dat het gebruik van AI op een transparante en ethisch verantwoorde manier gebeurt. Het model, dat oorspronkelijk als open-sourceproject beschikbaar kwam, is inmiddels doorontwikkeld tot een schaalbare dienst die ziekenhuizen zonder grote technische inspanning kunnen gebruiken.
Het UMC Utrecht ontwikkelde de technologie zelf en implementeerde deze ziekenhuisbreed, waarbij de code openbaar werd gedeeld. Toch blijkt het voor andere zorginstellingen vaak uitdagend om het model zelfstandig passend te maken voor hun eigen patiëntenpopulatie en werkprocessen. Het Utrechtse HealthSage AI, een open platform waarop zowel eigen als externe AI-toepassingen beschikbaar zijn, biedt nu een oplossing. Het No-show-model van UMC Utrecht is de eerste ziekenhuisinnovatie die via dit platform beschikbaar wordt gesteld.
Direct toegankelijk
"Met het HealthSage AI platform maken we bewezen AI-oplossingen direct toegankelijk en schaalbaar voor alle ziekenhuizen. Zo kunnen instellingen snel profiteren van concrete impact en indien gewenst samenwerken aan de ontwikkeling van modellen in een beveiligde omgeving”, vertelt CEO & medeoprichter HealthSage AI, Marcel Alberti.
Naast het feit dat HealthDage AI de hosting of eventuele aanpassingen verzorgt, is de tool geïntegreerd in het bestaande IT-landschap (o.a. datawarehouse, EPD) en werkprocessen. Er wordt gebruikgemaakt van een veilige omgeving voorzien van governance en EU-hosting volgens de GDPR. Het ondersteunt meerdere medische agents en taalmodellen van HealthSage AI én derden
Alleen kenmerken afspraak
Het model werkt uitsluitend met afspraakgegevens en laat sociaaleconomische kenmerken buiten beschouwing. Het voorspelt betrouwbaar welke patiënten een verhoogd risico hebben om niet op te komen dagen. In de praktijk blijkt een vriendelijk telefoontje vaak genoeg om het merendeel alsnog naar de afspraak te krijgen. In het UMC Utrecht leidde deze aanpak tot een daling van het aantal no-shows met 15 tot 20 procent.
Het no-show-model laat zien dat AI direct waarde kan toevoegen in het primaire zorgproces. In combinatie met de recent gelanceerde, klinisch gevalideerde Slimme Probleemlijst ontstaat een platform waarop zorginstellingen eenvoudig meerdere medische AI-agents kunnen inzetten. Door het systeem één keer te implementeren, kunnen ziekenhuizen verschillende toepassingen gebruiken die het werk van zorgprofessionals ondersteunen en de dagelijkse praktijk efficiënter maken.
Beter bereiken
Naast UMC Utrecht is ook Haaglanden Medisch Centrum (HMC) een proef gestart om met behulp van kunstmatige intelligentie het aantal no-shows op de poliklinieken Kaakchirurgie en Preoperatieve Screening terug te dringen. In HMC blijft een opvallend aantal patiënten weg van hun afspraak. Jaarlijks gaat het om ruim 65.000 zogenoemde ‘no-shows’. Dat kost niet alleen kostbare zorgtijd, maar ook miljoenen euro’s.
Met behulp van kunstmatige intelligentie onderzoekt het ziekenhuis hoe patiënten beter kunnen worden bereikt voordat zij hun afspraak missen. Binnen HMC verschijnt gemiddeld zes van de honderd patiënten niet op de afgesproken tijd. HMC wil dat aantal halveren tot maximaal drie no-shows per honderd patiënten.
