In het MBO College West (onderdeel van ROC van Amsterdam-Flevoland) staat sinds eind 2024 een unieke leeromgeving centraal: het Smarthouse. In het gebouw van de onderwijsinstelling is een complete woning nagebouwd waarin zorgtechnologieën zijn geïntegreerd die ouderen en cliënten met een beperking ondersteunen bij zelfstandig wonen.
Om de zorg ook in de toekomst bereikbaar en betaalbaar te houden zullen veel taken anders, efficiënter en met technologische ondersteuning, ingericht moeten worden. De zorgseector is daar al volop mee bezig. Net zo belangrijk is het opleiden van zorgprofessionals van de toekomst zodat al die nieuwe technologieën ook op de juiste wijze en met de juiste motivatie ingezet worden. Het Smarthouse van het MBO College West is precies met dit doel voor ogen opgezet. Deze proeftuin dient bovendien niet alleen als opleidingsplek voor studenten van onder andere verpleegkunde, verzorgende IG, maatschappelijke zorg en doktersassistentie, maar ook als onderzoekslocatie voor de praktische inzetbaarheid van zorginnovaties.
Uiteenlopende toepassingen
Het Smarthouse bevat uiteenlopende toepassingen, zoals zorgrobots, slimme fornuizen, medicijndispensers, sprekende magnetrons en sensoren voor beweging en valdetectie. Studenten leren hoe ze cliënten kunnen begeleiden bij het gebruik ervan, en worden tegelijkertijd getraind in technologiegericht denken en het ontwikkelen van een onderzoekende houding.
“We zagen dat de componenten wonen en techniek ontbraken in de opleiding. Met het Smarthouse brengen we die onderdelen samen met zorg en welzijn in een realistische context”, vertelt Helena Schuengel, programmamanager Zorg & Welzijn.
Leren met technologie motiveert
De onderwijsbenadering is casus gestuurd: studenten starten vanuit een cliëntsituatie. Zo zijn er met behulp van AI twee digitale cliënten ontwikkeld. Een man met een dwarslaesie en een vrouw met dementie. Hiermee kunnen studenten scenario’s oefenen en passende technologie leren inzetten. Op termijn wil de school ook werken met echte cliënten als ervaringsdeskundigen, van wie sommigen nu al betrokken zijn via Cliëntenbelang Amsterdam.
Naast het inzetten van technologie om de zorgkwaliteit te verbeteren, helpt het Smarthouse ook bij het tegengaan van studentenuitval. De praktijkgerichte leeromgeving maakt onderwijs tastbaar en aantrekkelijk. Studenten waarderen de lessen hoog (gemiddeld 3,98 op een schaal van 5) en ervaren het effect van technologie ook persoonlijk, bijvoorbeeld via het GERT-pak dat ouderdom en fysieke beperkingen simuleert. “Ik wist niet dat zorgtechnologie al zo ver was. Het helpt niet alleen cliënten, maar ook ons als zorgverleners”, aldus eerstejaarsstudent Rayan Baghdadi.
Toekomstgerichte zorg
Het Smarthouse speelt bovendien in op de maatschappelijke opgave rondom ouderenzorg. Technologie kan de werkdruk verlichten en de autonomie van cliënten vergroten. Tegelijkertijd is het een dynamische wereld, waarin middelen snel verouderen. Door studenten op te leiden in een onderzoeksomgeving blijven zij kritisch en innovatief. “We willen weten wat écht van blijvende waarde is voor cliënt en mantelzorger,” zegt Schuengel. Het Smarthouse is niet alleen een innovatieve leeromgeving. Het is ook een toekomstgerichte broedplaats voor zorgprofessionals die technologie zinnig en mensgericht leren inzetten.
In maart 2024, toen de AI-hype goed en wel op gang gekomen was, besloot het ETZ al om medewerkers daarop voor te bereiden door te starten met een AI-opleiding voor haar medewerkers. Het Brabantse ziekenhuis vindt het belangrijk om te investeren in de kennis en vaardigheden van haar medewerkers. De effectiviteit van het AI-opleidingsprogramma zal worden gemeten met een wetenschappelijk onderzoek dat wordt uitgevoerd door de Open Universiteit. Zo kan het ETZ de activiteiten waar nodig verder optimaliseren.
