Er moet een Deltaplan komen voor de zorg. “Alle zorgpartijen – leveranciers, overheid, verzekeraars, zorgaanbieders en patiënten - moeten samen een visie en strategie vastleggen: hoe moet de zorg toekomstbestendig worden en wat moet daarvoor gebeuren”, stelt Kees Donkervoort, directeur KPN Health. “De coronacrisis heeft deze ontwikkeling weliswaar versneld, maar zonder een overkoepelende visie heeft de zorg daar niet genoeg aan.” Dit betekent volgens Murk Westerterp, verantwoordelijk voor connected care bij Philips Benelux, ook dat zorgaanbieders een stukje van hun eigenheid moeten inruilen. Bijvoorbeeld door intensiever samen te werken op het gebied van netwerk-IC’s.
KPN heeft tijdens de coronacrisis vanuit diverse rollen een aantal uitdagingen moeten oppakken: als telecomaanbieder, als security-aanbieder en als leverancier van digitale zorgproducten en -diensten. Donkervoort zag alles als lid van het ‘Be Alert team’ van KPN op zich afkomen. De vaste en mobiele netwerken van de grote operators bleken gelukkig opgewassen tegen de toenemende vraag naar capaciteit tijdens de lockdown-periode (zie ook het interview met Marieke Snoep, pagina 36-37).
Philips begon na signalen over het coronavirus in China met wekelijkse Covid crisis calls, vertelt Westerterp, Head of Connected Care, Philips Benelux. In de eerste week van maart ging Philips vanwege de ontwikkelingen in Italië opschalen naar dagelijkse crisis calls om vragen van Nederlandse ziekenhuizen het hoofd te bieden.
“Hier hadden we de uitdaging dat er per hoofd van de bevolking vrij weinig IC-bedden zijn: 1150 voor 17 miljoen inwoners, tegen bijvoorbeeld 2500-2600 bedden voor 11 miljoen Belgen. De beschikbaarheid van IC-apparatuur in de ziekenhuizen was dus een probleem. Vanuit VWS kwam de vraag naar veel meer beademingstoestellen en patiëntmonitoren.”
Dat was een calamiteiteninzet. Wat moet er in de toekomst structureel worden?
Kees Donkervoort: “Je ziet dat videovergaderen en beeldbellen voor consulten een enorme vlucht genomen heeft. Voor de toekomst willen we graag dat het geïntegreerde platforms gaan worden. In het Pharmeon-platform voor huisartsen – waar zo’n miljoen mensen gebruik van maken - hebben we bijvoorbeeld de WeSeeDo-videobel/chat-toepassing geïntegreerd. Dat moet uiteindelijk ook geïntegreerd worden met de Huisarts Informatie Systemen. Zo kan bijvoorbeeld wat gezegd wordt tijdens een consult, automatisch getranscribeerd en toegevoegd worden in een medisch dossier.”
"We moeten naar een nieuw balans"
Murk Westerterp: “Er is in drie maanden voor drie jaar aan innovaties doorgevoerd op gebieden als zorg op afstand met wearables. Ik denk dat we die veranderingen nu, in de post-acute fase, moeten bestendigen. Dat betekent onder meer zorgmedewerkers helpen bij het goed toepassen van de nieuwe oplossingen. De techniek is niet per se de bottleneck. We zien dat het gebruik van nieuwe techniek andere processen vergt om zorg te organiseren, bijvoorbeeld omdat het de onderlinge samenwerking op een andere manier tot stand brengt. Zo zetten het Rijnstate ziekenhuis, de Driegasthuizengroep (VVT) en huisartsen in de regio Arnhem in op afspraken om met behulp van data uit wearable-oplossingen ketenzorg beter in te vullen. Dat willen we de komende tijd nog veel breder stimuleren, samen met onze partners.”
Hoe kunnen leveranciers hieraan bijdragen?
Donkervoort: “We onderzoeken of er voldoende draagvlak is om bredere platforms te realiseren. Daar draag ik aan bij in mijn rol als initiator van de taskforce Samen Vooruit. Hier doen al 70 ICT-partijen aan mee, van Epic en ChipSoft tot Salesforce, maar ook Nedap, VZVZ en ZorgDomein. We willen met deze taskforce bijdragen aan het realiseren van de plannen van partijen in het Informatieberaad. Hier zijn we als leveranciers tot nu toe nog weinig bij betrokken, terwijl we op dagbasis in de zorgsector actief zijn met platforms zoals KPN E-Zorg voor communicatie tussen zorgprofessionals. We hebben het afgelopen halfjaar met zes werkgroepen gewerkt aan het concretiseren van de doelen van Samen Vooruit, zoals standaardisatie in digitale gegevensuitwisseling. Eén van die werkgroepen werkt aan het Landelijk Adresboek, een soort telefoonboek om snel te zien waar welke medische gegevens in een EPD moeten landen. Partijen als VZVZ, Vecozo en ZorgDomein werken aan het bundelen van de gegevens die zij op dit punt hebben. Het adresboek kan straks als een API gekoppeld worden aan elke applicatie die zo’n actueel adresboek nodig heeft om informatie geautomatiseerd digitaal te versturen. Dezelfde vraagstukken hebben we opgepakt als het gaat om identificatie, wat nu nog gebeurt via veilige maar niet altijd gebruiksvriendelijke toepassingen zoals de UZI Pas en DigiD.”
Westerterp: “Ik zie zeker een rol voor een sectorbrede aanpak. Volgens een recent ING-rapport zijn er in 2040 zo’n 170.000 zorgmedewerkers te weinig. Die cijfers zijn na drie maanden Covid-19 crisis alweer achterhaald. Het is dus heel belangrijk dat IT- en technologieleveranciers meer samenwerken, gaan voor open standaarden. We werken al mee aan diverse initiatieven voor standaardisatie en zijn de leverancier van het op XDS-gebaseerde Covid-19 Portaal voor beeldenuitwisseling van corona-patiënten.”
“Dat portaal was een basale infrastructurele oplossing die pas het begin vormt van wat nodig is. Bovendien zijn vooral integrale oplossingen belangrijk. Neem Lumify, onze draagbare echografie oplossing, om aan de bedrand een echo te maken. Daar zit een slimme toepassing in, ontwikkeld door de TU Eindhoven, om met AI-technologie een inschatting te kunnen maken van de kans op Covid-besmetting. Beelden, diagnostiek en uitwisseling komen dan samen. Als je daarin de ondersteuning van medewerkers voor juist gebruik van zo’n integrale oplossing meeneemt, heb je de vier componenten om IT voor zorg en zorgmedewerkers goed in te zetten.”
Hoe heeft de coronacrisis hier verandering gebracht?
Donkervoort: “Het is helder dat we nog veel harder moeten werken aan een digitale infrastructuur met interoperabele standaarden en afspraken. Je hoort veel partijen, ook VWS, roepen dat digitalisering door corona versneld is. Dat is ook zeker zo, maar als je goed kijkt, zie je dat veel nog houtje-touwtje is. Een videoconsult via Facetime kon technisch gezien tien jaar geleden ook al. Dat het nu opeens veel gebruikt wordt is interessant, maar voegt pas echt waarde toe wanneer de integratie plaatsvindt waar ik het net over had.”
