“Dat goede digitale vaardigheden zó veel tijdwinst kunnen opleveren in de huisartsenzorg, was een eyeopener.” Dit zegt Pascale Voermans, voorzitter van de raad van bestuur van Stroomz (zie kader onderaan), over het Tijdwinstonderzoek door digitale vaardigheden1. “Het rapport geeft inzicht en handvatten om digitale vaardigheden te verbeteren.”
De Coalitie Digivaardig in de zorg van ECP liet ZorgFocuz onderzoeken hoeveel tijd zorgmedewerkers verliezen door beperkte digitale vaardigheden — en hoeveel tijdwinst te behalen is door te investeren in de digivaardigheid. De uitkomst: in de huisartsenzorg doen digitaal stroeve medewerkers er wekelijks ruim 4 uur langer over om dezelfde 12 digitale taken uit te voeren dan hun digitaal sterke collega’s.
Voermans zegt dat deze uitkomsten haar triggerden: “We moeten intern bespreken hoe we de kloof tussen digitaal vaardige en minder vaardige collega’s verkleinen. Zeker omdat veel zorgprofessionals tijdsdruk ervaren. We werken daarom al langere tijd aan het verminderen van administratieve lasten. Daar zie ik een link met digitale vaardigheden: als collega’s digivaardiger worden, kosten digitale administratieve taken hen minder tijd en energie.”
Digitale strategie
‘Digitalisering’ is een Stroomz-speerpunt. “Onze belangrijkste opdracht is: met steeds minder zorgprofessionals de groeiende zorgvraag opvangen. Daartoe hebben we het innovatieprogramma OmZorg opgezet, waarvan dit onderdeel is. Digitalisering is een middel om de transitie waar we voor staan voor elkaar te krijgen.”
Voermans benadrukt dat de organisatie wil “veranderen in verbinding met de zorgprofessionals – en patiënten. We sluiten aan bij hun behoeften en staan open voor hun suggesties, bijvoorbeeld voor het gebruik van handige apps.”
Stimuleren en motiveren
Voermans vertelt dat Stroomz mensen stimuleert om mee te gaan in de digitale veranderingen. “Bijvoorbeeld door goede voorbeelden te delen. Zo hadden we laatst een pilot met spraakherkenning. Enthousiaste zorgprofessionals vertellen dan aan collega’s hoeveel tijdwinst dit kan opleveren.”
De bestuurder legt de link naar het onderzoeksrapport: “Een van de aanbevelingen gaat over motiveren. Ik denk dat we daar best veel aan doen, bijvoorbeeld ook met inspiratiesessies. Hierdoor trekt niemand het nut van digitalisering meer in twijfel. Een grote groep is enthousiast en loopt voorop. Maar er zijn ook collega’s die moeite hebben om mee te komen. 'Help mij om dit goed, efficiënt en slim in mijn werk te integreren', geven zij aan", aldus Voermans.
Ondersteuning organiseren
Die ondersteuning organiseren voor zo’n 800 zorgprofessionals is een uitdaging, ziet ze. “We hebben 2 e-health-coaches voor de hele organisatie. Zij helpen collega’s bij complexere digitale vragen. Daarnaast heeft elke locatie een digicoach, die collega’s praktisch kan ondersteunen met eenvoudiger vragen.”
Juist die vragen komen nog vaak voor, vervolgt Voermans. “Het onderzoeksrapport liet me zien bij welke relatief simpele digitale handelingen mensen vastlopen. Dat zette me aan het denken: sluiten onze trainingen, handleidingen, tools en software wel goed aan bij de verschillende digivaardigheidsniveaus van onze zorgprofessionals?”
Veilige leeromgeving creëren
Voermans denkt dat het afstemmen op die verschillende niveaus nog beter kan. “Het rapport benadrukt dat oefenen laagdrempelig moet zijn. En dat je een cultuur nodig hebt waarin mensen durven te experimenteren en fouten mogen maken. Gelukkig geven onze collega’s eerlijk aan wat ze lastig vinden. Maar dat we weinig schaamte zien, betekent niet dat die er niet is. We moeten alert blijven en continu investeren in een veilige leeromgeving.”
Daarnaast helpt het als scholingen inhoudelijk én speels zijn, denkt ze. “Zo willen we het cyberbewustzijn gaan verhogen met een escaperoom voor onze teams.”
De bestuurder concludeert: “Dit onderzoek, met de aanbevelingen, kan helpen bij een businesscase. Het rapport maakt duidelijk wat investeren in digitale vaardigheden oplevert. En hoe je dit aanpakt. De aanbevelingen gaan echter alleen leven als verschillende mensen in de huisartsensector zich daar hard voor maken. Investeren in het versterken van digivaardigheden vraagt om commitment. Ten eerste van bestuurders, maar ook van zorgprofessionals en management.”
Bij Stroomz brengen de projectleider Digitalisering en de informatiemanager het onderzoek nu onder de aandacht van de teams. Dat doen ze ook met de bijbehorende (communicatie)toolkit2 en de nieuwe rekentool3, vervolgt Voermans. “Stroomz doet al veel goed, maar er blijft ook genoeg te verbeteren. Het onderzoek geeft ons handvatten om verder te komen.”