Het aantal 75-plussers dat een beroep doet op de huisartsenspoedpost is tussen 2020 en 2024 met 16% afgenomen. Dat blijkt uit onderzoek van het Nivel op basis van gegevens uit de Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. Dankzij deze daling neemt de druk op de huisartsenspoedposten als gevolg van de vergrijzing toch minder snel toe. Buiten kantooruren kunnen mensen terecht bij de huisartsenspoedpost voor dringende, medische hulp. Vooral baby’s, jonge kinderen en ouderen van 75 jaar en ouder maken hiervan veel gebruik.
De onderzoekers keken of de daling verschilde tussen mannen en vrouwen, in bepaalde leeftijdsgroepen of bij specifieke aandoeningen. Opvallend is de afname van het aantal contacten onder vrouwen van 85 jaar en ouder: een daling van 27% in 2024 ten opzichte van 2020. Bij mannen zette de daling al eerder in, vanaf 75 jaar, met een afname van 17%. De exacte oorzaak van dit verschil is onduidelijk, maar mogelijke verklaringen zijn verschillen in zorgbehoefte of de mate van zelfstandigheid tussen mannen en vrouwen.
Minder spoedhulp bij diabetes
De daling in contacten is het sterkst bij diabetes mellitus: het aantal spoedcontacten voor deze aandoening is gehalveerd. Ook het aantal meldingen voor urineweginfecties en bijwerkingen van geneesmiddelen is afgenomen. Volgens het Nivel kan dit erop wijzen dat de zorg overdag bij de eigen huisarts beter aansluit bij de behoeften van 75-plussers, onder meer door de inzet van praktijkondersteuners ouderen en door preventieve zorg. Hierdoor is er buiten kantooruren minder vaak sprake van spoedeisende klachten.
Het Nivel benadrukt dat verder onderzoek nodig is om dit positieve effect definitief vast te stellen. De volledige resultaten van het onderzoek zijn te vinden in de publicatie van Nivel. De gegevens zijn afkomstig uit elektronisch patiëntendossiers van 29 tot 34 huisartsenspoedpostorganisaties en bestrijken een gebied met 10 tot 12 miljoen inwoners.
Personeelstekorten
De zorgsector kampt met aanhoudende personeelstekorten, wat leidt tot grote zorgen in onder meer de forensische geneeskunde en openbare apotheken. Volgens recent onderzoek van het Nivel zijn taakherschikking en betere arbeidsvoorwaarden essentieel om deze tekorten aan te pakken en de zorg toekomstbestendig te maken.
Anderhalf jaar geleden presenteerde Nivel de resultaten over het gebruik van digitale toepassingen in de huisartsenpraktijk. Het gebruik van digitale middelen moet ook gaan bijdragen minder druk op de huisartsenzorg. Bijna alle Nederlandse huisartsenpraktijken werden daarover ondervraagd 2022 door het Nivel. De uitkomsten lieten toen zien dat digitale toepassingen, zoals e-consults en online herhaalmedicatie-aanvragen, inmiddels breed en blijvend worden ingezet.
