Dit jaar heeft de Cleveland Clinic de Mayo Clinic ingehaald en de eerste plaats behaald in de ranglijst ‘World's Best Smart Hospitals’ van Newsweek en Statista. Wat heeft de instelling uit Ohio in 2025 naar de top van de wereldwijde digitale gezondheidszorg gebracht?
Bij de Cleveland Clinic is digitalisering niet zomaar een tool; het is verankerd in de kernactiviteiten en -cultuur van de ziekenhuisorganisatie. De instelling implementeert bestaande technologieën, zoals kunstmatige intelligentie (AI) én onderzoekt al toekomstige oplossingen, waaronder quantum computing. De focus, aldus innovatieleiders, ligt niet alleen op het implementeren van tools, maar ook op de strategische integratie ervan.
"Het implementeren van nieuwe AI-tools zonder strategie en coördinatie binnen de organisatie is als proberen een nieuwe vleugel van een ziekenhuis te bouwen zonder blauwdruk of vergunningen", aldus Paul Matsen, Chief Communications Officer bij de Cleveland Clinic.
Waar digitale transformatie begint
Digitale transformatie begint met zorgmedewerkers die begrijpen wat ze nodig hebben om de beste patiëntenzorg te leveren. Even cruciaal is de nadruk op hoogwaardige data voor clinici en een verbeterde planning van organisatieprocessen. De instelling selecteert zorgvuldig tools die het personeel ondersteunen zonder administratieve lasten toe te voegen.
De aanpak van de Cleveland Clinic gaat echter verder dan het implementeren van beproefde oplossingen. De kliniek wil een pionier zijn en investeren in de technologieën van morgen. Een voorbeeld is de installatie van IBM Quantum System One als onderdeel van een tienjarig partnerschap, waarmee 's werelds eerste quantumcomputer voor medisch onderzoek wordt geïntroduceerd.
Daarnaast heeft de kliniek AI geïntroduceerd om het aanmaken van elektronische patiëntendossiers (EPD's) te automatiseren, waardoor de documentatielast voor artsen wordt verlicht. Tijdens een pilotprogramma van zes maanden maakte 80 procent van de 300 deelnemende artsen actief gebruik van de oplossing. Van hen gaf 32 procent aan meer tijd met patiënten te hebben doorgebracht, terwijl 25 procent aangaf de tijd die nodig was voor het aanmaken van EPD's te hebben verkort. Een van de AI-algoritmen die al in gebruik is, is een voorspellend model voor hart- en vaatziekten.
Het ziekenhuis maakt ook gebruik van meerdere Da Vinci-operatierobots en digitale beeldvormende diagnostiek. Telegeneeskunde is nu standaard, zowel voor routinematige zorg als voor second opinions. Cleveland Clinic is niet alleen actief in de Verenigde Staten, maar ook in Londen en Abu Dhabi: de onderlinge afstanden maken zorg en overleg op afstand des te makkelijker.
Automatisering waar mogelijk
Beslissingen over de implementatie van digitale zorgoplossingen worden niet alleen door de centrale administratie genomen. In plaats daarvan worden ze afgehandeld door teams van IT-experts en zorgprofessionals. Het doel is ervoor te zorgen dat de gebruikte systemen, functies en applicaties precies zijn afgestemd op de klinische behoeften. Veel oplossingen worden ontwikkeld in samenwerking met IT-leveranciers.
Een dergelijke innovatie is de centrale elektronische tool voor patiëntmonitoring bij het Bariatric and Metabolic Institute. Voorheen moesten artsen de testresultaten van patiënten handmatig bijhouden om te bepalen of ze in aanmerking kwamen voor een operatie.
Een vergelijkbaar instrument is ontwikkeld voor het elektronisch patiëntendossier. Deze maakt gebruik van intelligente datascanning om belangrijke fasen van de behandeling te monitoren, waardoor de tijd die nodig is voor zorgcoördinatie wordt verkort. Hierdoor heeft de instelling het aantal uitgevoerde ingrepen kunnen verhogen.
Samenwerking op het gebied van digitale innovatie is essentieel, zowel intern als extern. Cleveland Clinic zet zich in voor verantwoord en ethisch gebruik van technologie. Het is medeoprichter van verschillende internationale AI-initiatieven, waaronder de AI Alliance (een project van IBM en Meta), het AI Safety Institute Consortium van het Amerikaanse Ministerie van Handel en de Coalition for Health AI. Deze betrokkenheid betekent dat de kliniek niet alleen wacht tot er AI-richtlijnen verschijnen, maar ze ook vormgeeft.
Technologie-ondersteunde zorg
Een ander leidend principe is wat de instelling ‘digitaal minimalisme noemt. In plaats van bestaande systemen radicaal te herzien of voortdurend nieuwe systemen aan te schaffen, streeft het ziekenhuis ernaar het potentieel van de huidige infrastructuur, met name het EPD-systeem, te maximaliseren. Deze aanpak maakt een snellere projectimplementatie, lagere opleidingsvereisten en lagere kosten mogelijk.
Omdat ziekenhuizen vaak slechts een fractie van de mogelijkheden van hun IT-systemen benutten, benadrukt de Cleveland Clinic het belang van het volledig verkennen van bestaande tools voordat er nieuwe worden aangeschaft.
Een ander onderdeel van de digitale transformatie is de ontwikkeling van tools voor patiënten, zodat patiënten ook na hun ontslag toegang tot zorg kunnen blijven houden. Deze innovaties omvatten 'ambient AI' (kunstmatige intelligentie die gezondheidsgegevens verzamelt via sensoren in de kamer), AI-gestuurde triage op SEH’s en realtime klinische beslissingsondersteuningssystemen.
Parallel aan de eerste plaats op de lijst van toonaangevende 'slimme' ziekenhuizen, behaalde de Cleveland Clinic ook de tweede plaats in Newsweek's algehele ranglijst van beste ziekenhuizen wereldwijd.
Eén Europees ziekenhuis in top tien
Van de 10 ziekenhuizen op de ranglijst is er maar één gevestigd in Europa: Charité – Universitätsmedizin Berlin, dat volgens Newsweek en Statista op de achtste plaats staat.
Charité onderscheidt zich door zijn ambitieuze digitale strategie, waaronder het behalen van HIMSS EMRAM-niveau 7 in 2028 (nu 5,6). Om dit te bereiken, werkt het ziekenhuis aan de volledige gestructureerde digitalisering van alle medische dossiers, samen met de ontwikkeling van een uniform dataplatform. Het doel is ervoor te zorgen dat hoogwaardige, gestructureerde klinische gegevens effectief kunnen worden gebruikt met algoritmen en AI-gebaseerde tools.
Het ziekenhuis breidt ook zijn telegeneeskundediensten en digitale patiëntenportaal uit, met als doel om tegen 2030 tot 50 procent van de behandelingen op afstand uit te voeren, een doel dat is vastgelegd in Charité's ‘Digitale Strategie 2030’. Het integreert smartwatch-gegevens voor patiëntmonitoring en werkt samen met internationale partners, waaronder Intel, om AI-tools te ontwikkelen die klinische workflows ondersteunen.
Naast individuele instellingen pleit Charité voor regionale integratie van ziekenhuisinformatiesystemen, naar het voorbeeld van Finland, Canada en Australië. Om dit te ondersteunen, heeft het zijn investeringen in digitale gezondheidszorg aanzienlijk verhoogd, waardoor de IT-uitgaven van de gebruikelijke 1-2 procent van de ziekenhuisbudgetten in Duitsland dichter bij de internationale norm van 4 procent komen.
