Spraakgestuurd rapporteren ontwikkelt zich in rap tempo tot een belangrijke innovatie om de administratieve werkdruk in de zorg te verlagen. Nieuw onderzoek van Vilans, de HAN University of Applied Sciences en Anders Werken in de Zorg (AWIZ) laat zien dat zorgprofessionals tot drie keer sneller rapporteren door spraak te gebruiken in plaats van te typen en zonder verlies van kwaliteit. De resultaten bevestigen wat eerdere praktijkervaringen al suggereerden: spraakherkenning kan de zorg niet alleen efficiënter, maar ook prettiger maken.
Het onderzoek, uitgevoerd in opdracht van Digizo.nu, maakt deel uit van een bredere beweging binnen de zorg om bewezen digitale innovaties breed op te schalen. In totaal namen 293 zorgmedewerkers van 14 zorgorganisaties deel aan het onderzoek. Zij rapporteerden hun observaties via laptop of smartphone, zowel door te typen als via spraakherkenning. Daarnaast werden ervaringen, werkdruk en werkplezier in kaart gebracht via enquêtes en interviews.
Tot drie keer sneller rapporteren
De resultaten zijn overtuigend: op een smartphone gaat spraakgestuurd rapporteren gemiddeld 3,5 keer sneller dan typen (34 seconden versus 122 seconden). Op een laptop is de rapportage 2,3 keer sneller (43 seconden versus 102 seconden). De foutmarge van de spraaksoftware is laag, minder dan 5 procent, en zelfs gebruikers met een accent ondervinden nauwelijks problemen.
Volgens Henk Herman Nap, expert Digitale Zorg bij Vilans, tonen deze resultaten aan dat samenwerking tussen kennisinstellingen en zorgorganisaties cruciaal is: “Met dit onderzoek krijgen we eindelijk harde cijfers over de impact van spraakherkenning in de zorg. We weten nu dat het werkt, maar ook wat er nodig is om het goed te implementeren.”
Tijdsbesparing en werkplezier
De tijdwinst is niet alleen theoretisch. Eerder onderzoek in het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) liet zien dat artsen dankzij Dragon Medical One tot 45 minuten per dag besparen. Ook in de ouderenzorg wordt inmiddels substantieel tijd gewonnen, zo concludeerde een eerder onderzoek van Vilans. Zorgverleners kunnen rapportages sneller afronden, wat leidt tot minder administratieve druk en meer tijd voor directe cliëntenzorg.
Wel vraagt de technologie om een nieuwe manier van werken. Zorgmedewerkers moeten wennen aan het formuleren van hun observaties terwijl ze spreken, zonder de ‘denkpauzes’ die typen vaak biedt. Voor professionals met dyslexie blijkt spraakgestuurd rapporteren daarentegen juist rustgevend en stressverlagend.
Kwaliteit en cliëntbetrokkenheid
Deelnemers geven aan dat de kwaliteit van rapportages toeneemt: teksten zijn vollediger en minder foutgevoelig. Sommige zorgverleners ervaren bovendien dat het inspreken van rapportages in het bijzijn van cliënten bijdraagt aan meer transparantie en betrokkenheid. Tegelijkertijd blijft privacy een aandachtspunt, vooral in drukke of gedeelde ruimtes.
Hoewel de voordelen duidelijk zijn, benadrukken de onderzoekers dat structurele implementatie aandacht vraagt. De hoge werkdruk maakt het lastig voor medewerkers om nieuwe routines aan te leren. Opleiding, ondersteuning en een cultuur die experimenteren met digitale innovaties stimuleert, zijn essentieel om spraakgestuurd rapporteren succesvol te integreren.
De bevindingen sluiten aan bij de nog relatief nieuwe trend dat spraakherkenning ook binnen de zorg een krachtige en werkdrukverlichtende bondgenoot kan zijn. Door administratieve taken te automatiseren, ontstaat meer ruimte voor persoonlijke aandacht en mensgerichte zorg.
