In de Verenigde Staten overleeft minder dan één op de tien mensen een hartstilstand buiten het ziekenhuis. Snelle toegang tot een defibrillator kan levensreddend zijn, maar in veel gevallen komen hulpdiensten gewoon te laat. Een baanbrekend Amerikaans onderzoek, geleid door Duke Health en gecoördineerd door het Duke Clinical Research Institute, test nu of drones die kritieke tijdskloof kunnen overbruggen. Voor het eerst worden drones uitgerust met automatische externe defibrillatoren (AED's) ingezet tijdens echte 112-meldingen.
De klinische proef, die is gestart in Forsyth County, North Carolina, zet een drone in op het moment dat een melding van een hartstilstand binnenkomt. Terwijl tegelijkertijd ambulanceteams naar de locatie worden gestuurd, stijgt de drone op, vliegt autonoom naar de locatie van de patiënt en laat de AED op de grond zakken. De centralisten begeleiden vervolgens omstanders bij het ophalen en gebruiken van het apparaat. Het systeem heeft tot doel de levertijd van AED's voor ten minste de helft van de lokale bevolking terug te brengen tot minder dan vijf minuten, waardoor de overlevingskansen mogelijk drastisch toenemen.
EMS-respons
Onderzoek toont aan dat defibrillatie binnen 2-3 minuten de overlevingskansen kan verhogen tot 70%, maar traditionele EMS-respons duurt vaak 8 tot 10 minuten. “Door dronetechnologie te integreren in de spoedeisende hulp, willen we die dodelijke kloof dichten”, zegt hoofdonderzoeker dr. Monique Starks van Duke University.
Het onderzoek bouwt voort op bestaande drone-operaties binnen het Forsyth County Sheriff's Office en omvat partners zoals de American Heart Association, Emory University, de University of Washington en James City County, Virginia. Uitgebreide oefeningen tussen telecommunicatiemedewerkers en dronepiloten zorgen voor een naadloze coördinatie tijdens noodsituaties.
Transformatief potentieel
Lokale noodhulpdiensten benadrukken het transformatieve potentieel. “Wanneer elke seconde telt, helpt deze technologie ons om mensen sneller dan ooit te bereiken”, zegt sheriff Bobby Kimbrough Jr. Anderen benadrukken de impact voor plattelandsgemeenschappen of achtergestelde gemeenschappen, waar de responstijden van hulpdiensten vaak langer zijn.
De proef zal als basis dienen voor het ontwerp van een bredere, multicenter gerandomiseerde studie, waarin de effectiviteit, kosten en schaalbaarheid in verschillende regio's worden beoordeeld. Hoewel drones de traditionele noodhulpsystemen niet zullen vervangen, kunnen ze een essentiële aanvulling worden door op de meest kritieke momenten levensreddende apparatuur rechtstreeks in handen van omstanders te brengen.
Dit initiatief markeert een verschuiving van drones als logistieke hulpmiddelen naar drones als essentiële componenten van de volgende generatie noodhulp, aangedreven door AI-gestuurde navigatie en realtime coördinatie.
Medische drones in Nederland
In Nederland wordt al enkele jaren getest met drones voor medische toepassingen, zoals het vervoeren van biologisch materiaal. In 2023 voerde het Albert Schweitzer Ziekenhuis al eens een testvlucht uit waarbij een drone spullen vervoerde tussen het ziekenhuis en diens magazijn, 800 meter verderop. Sinds 2021 worden bij het Isala ziekenhuis al regelmatig testvluchten uitgevoerd met drones tussen de locaties in Meppel en Zwolle, over een afstand van zo’n 16 kilometer.
In september werd gestart met een landelijk onderzoek naar het gebruik van drones voor het vervoeren van bloed, medicatie en medische monsters. Doel is om transport sneller, efficiënter en duurzamer te maken: drones kunnen files vermijden en rechtstreeks de kortste route vliegen, waardoor laboratoriumuitslagen sneller beschikbaar zijn en patiënten eerder passende zorg krijgen. ANWB Medical Drones werkt hiervoor samen met diverse medische en technische partners; het Jeroen Bosch Ziekenhuis sluit aan als regionale partner.
De ambitie is om in 2031 een landelijk dekkend dronenetwerk te realiseren. In de regio Den Bosch worden vanaf 2027 de eerste vluchten verwacht. Drones kunnen diagnoses versnellen, vooral bij infectieziekten, en vormen een duurzaam alternatief voor koeriers. Het JBZ wisselt in een landelijk overleg ervaringen uit met andere ziekenhuizen.
