Treant blijkt landelijk het zuinigst met antibiotica om te gaan. Uit recente vergelijkingen blijkt dat de ziekenhuislocaties in Emmen, Hoogeveen en Stadskanaal gemiddeld de minste antibiotica voorschrijven van alle Nederlandse ziekenhuizen. Dat is geen wedstrijd om de laagste cijfers, maar een doelbewuste strategie van Treant. Terughoudend voorschrijven verkleint de kans op antibioticaresistentie, vermindert bijwerkingen voor patiënten en houdt de zorgkosten beheersbaar, zo vertelt internist-infectioloog bij Treant, Sander van Assen.
Dat Treant op 1 staat blijkt uit de meest recente data van SWAB (Stichting Werkgroep Antibioticabeleid). Volgens Treants infectie-experts is dit resultaat het gevolg van intensieve samenwerking tussen infectiologen, arts-microbiologen en apothekers binnen het Infectiecentrum. Door voortdurend af te stemmen, richtlijnen aan te scherpen en zorgvuldig te beoordelen of antibiotica echt nodig zijn, is een praktijk ontstaan waarin kwaliteit en kostenefficiëntie hand in hand gaan.
Dat Van Assen en zijn collega’s van het A(ntibiotica)-team binnen Treant inzetten op het verminderen van antibioticagebruik is niet zonder reden. “Want”, zegt Van Assen, “hoe minder antibiotica, hoe minder resistentie. En hoe minder resistentie, hoe minder sterfgevallen aan infecties.” Van Assen benadrukt dat antibioticaresistentie een van de grootste mondiale gezondheidsrisico’s vormt: wanneer bacteriën ongevoelig worden, kunnen infecties uiteindelijk niet meer met bestaande middelen worden bestreden.
Stille pandemie
Internationale experts spreken daarom al van een ‘stille pandemie’, die zonder ingrijpen wereldwijd miljoenen doden per jaar kan veroorzaken tegen 2050. Volgens Van Assen laat de huidige praktijk binnen Treant zien dat gericht en terughoudend gebruik van antibiotica daadwerkelijk helpt om die ontwikkeling af te remmen. Van Assen legt uit dat patiënten die antibiotica nodig hebben die gewoon krijgen, maar dat Treant daarna zeer nauwkeurig toeziet op het juiste gebruik.
Het behandelbeleid wordt continu getoetst aan de geldende richtlijnen, zodat patiënten niet langer dan nodig of met te zware middelen worden behandeld. Die zorgvuldigheid moet voorkomen dat bacteriën sneller ongevoelig worden en resistentie de kans krijgt om zich te ontwikkelen. De belangrijkste interventie om tot dit resultaat te komen is volgens Van Assen de zogenoemde ‘Dag 2-bundel’.
Dag 2-bundel
Dat betekent dat alle patiënten die tussen de 24 en 48 uur antibiotica via een infuus (intraveneus) krijgen toegediend, door een van de vier infectiologen wordt beoordeeld of de ingezette antibiotica de juiste zijn. Ook wordt er bekeken of er op basis van kweekuitslagen al op een meer gerichte antibiotische behandeling en/of op tabletten kan worden overgegaan. “En dan wordt meteen de duur van een behandeling vastgesteld, zodat niemand langer dan nodig antibiotica krijgt”, voegt Van Assen toe.
Verder geeft Van Assen aan dat het team ook alert is op vermeende antibiotica-allergieën. Regelmatige herbeoordeling laat volgens hem zien dat zulke allergieën vaak onterecht worden verondersteld, waardoor artsen niet hoeven af te wijken van de middelen die volgens de richtlijn het meest geschikt zijn. Door deze werkwijze en de actieve rol van infectiologen, arts-microbiologen en apothekers in multidisciplinaire overleggen is het A-team binnen Treant goed zichtbaar. Dat zorgt er vervolgens voor dat behandelend artsen het team al vroeg inschakelen wanneer zij te maken krijgen met complexere infecties.
Gepersonaliseerde kuur via AI
Vorig jaar rond deze tijd schreven we over het Singapore General Hospital (SGH) dat samen met DXC Technology en Synapxe een AI-gestuurde tool heeft ontwikkeld om antibioticakuren te personaliseren. Deze oplossing, AI2D (Augmented Intelligence in Infectious Diseases), helpt artsen met slechts enkele muisklikken een behandeling af te stemmen op de individuele situatie van de patiënt. De technologie werd toegepast bij twee veelvoorkomende ziekenhuisinfecties, zoals longontsteking en urineweginfecties.
