Steeds meer patiënten gebruiken generatieve AI om hun medische gegevens beter te begrijpen. Dankzij wettelijke verplichtingen in onder meer de VS krijgen patiënten sneller toegang tot hun labuitslagen via patiëntportalen als MyChart. Toch leidt die transparantie niet altijd tot duidelijkheid. Vooral wanneer een arts pas later reageert. Steeds vaker wenden patiënten zich dan tot AI-chatbots zoals ChatGPT, Claude of Gemini voor eerste duiding.
Een voorbeeld is Judith Miller (76), die na een bloedonderzoek AI inschakelde om afwijkende waarden te interpreteren. De chatbot gaf een geruststellende uitleg, wat haar stress verminderde terwijl ze op reactie van haar arts wachtte.
AI als second opinion
Onderzoek laat zien dat steeds meer patiënten AI inzetten als voorbereiding op het gesprek met hun zorgverlener. De AI helpt hen vragen voor te bereiden of complexe medische taal te verduidelijken. Uit studies blijkt dat deze modellen vaak correcte antwoorden geven, mits de patiënt de juiste vragen stelt. Door AI bijvoorbeeld de rol van een arts te laten aannemen, worden antwoorden nauwkeuriger.
Bij Stanford Health Care wordt AI inmiddels ingezet om artsen te ondersteunen bij het opstellen van begrijpelijke interpretaties van testuitslagen voor patiënten. Ook ChatGPT is getest op het samenvatten van radiologische rapporten. Hoewel veel patiënten de samenvattingen als verhelderend ervaren, waarschuwen onderzoekers dat AI soms informatie over- of onderwaardeert.
Nieuwe digitale gezondheidsvaardigheden nodig
De opkomst van AI in de patiëntenzorg vraagt om nieuwe vormen van digitale geletterdheid. Het stellen van de juiste vragen, het controleren van antwoorden met andere bronnen, én het waarborgen van privacy zijn cruciale aandachtspunten. Zo raadt men aan om persoonlijke gegevens, zoals namen of BSN’s, uit AI-vragen te verwijderen. Techbedrijven achter AI-modellen voldoen nog niet altijd aan privacywetgeving, en risico’s op zogenaamde ‘hallucinaties’, ogenschijnlijk correcte maar feitelijk onjuiste antwoorden, zijn nog aanwezig.
Toch biedt AI volgens patiëntvertegenwoordigers en onderzoekers waardevolle kansen om de patiënt beter te informeren, eigen regie te versterken en de dialoog met zorgverleners te verdiepen. “Het helpt me mijn vragen te ordenen, mijn onderzoek te doen en het gesprek gelijkwaardiger in te gaan,” aldus Miller.
Generatieve AI in de zorg
Al in 2023 concludeerden onderzoekers dat generatieve het potentieel om de gezondheidszorg wereldwijd te transformeren. AI kan niet alleen artsen, maar ook zorgverleners en patiënten ondersteunen. De technologie kan enorme hoeveelheden medische data omzetten in bruikbare inzichten, wat leidt tot efficiëntere zorg en betere uitkomsten.
Generatieve AI, die content zoals tekst en beelden kan creëren, biedt daarnaast nieuwe toepassingen: het helpt patiënten en hun families complexe medische informatie beter te begrijpen en ondersteunt clinici met voorspellende analyses, samenvattingen en visualisaties. Zo kunnen artsen sneller en beter geïnformeerde beslissingen nemen, en zelfs levens redden, bijvoorbeeld door het vroegtijdig voorspellen van hartstilstanden.
Techbedrijven zoals Epic en Microsoft integreren deze technologie inmiddels in elektronische patiëntendossiers (EPD’s). De brede inzetbaarheid van generatieve AI vereist wel duidelijke regelgeving. Alleen met goede kaders en begeleiding kan innovatie hand in hand gaan met patiëntveiligheid en ethisch verantwoord gebruik van deze technologie.
