Een nieuwe mobiele gezondheidstool kan een belangrijke stap vooruit betekenen in de nazorg voor jonge vrouwen die borstkanker hebben overleefd. Een recent gepresenteerd gerandomiseerde klinische studie laat zien dat een mHealth-interventie, gebaseerd op elektronische patiëntgerapporteerde uitkomsten (ePRO’s), de kwaliteit van leven van adolescenten en jongvolwassen vrouwen met borstkanker aanzienlijk verbetert. De interventie leidde onder meer tot minder klachten op het gebied van vaginale gezondheid en armproblemen. Klachten die in deze doelgroep vaak langdurig aanhouden.
De behoefte aan betere digitale ondersteuning is groot. De incidentie van borstkanker bij vrouwen van 15 tot 39 jaar stijgt al tientallen jaren, en de impact van de diagnose is in deze leeftijdsgroep vaak groter dan bij oudere patiënten. De studie werd gepresenteerd tijdens het San Antonio Breast Cancer Symposium (SABCS). Volgens Ann H. Partridge, MD, MPH, vicevoorzitter oncologie en directeur van het Program for Young Adults with Breast Cancer van het Dana-Farber Cancer Institute, schiet de traditionele zorg tekort in de fase na de behandeling. Juist dan komen emotionele, fysieke en psychosociale gevolgen naar voren, terwijl de aandacht vanuit het zorgsysteem vaak afneemt.
Digitale interventie voor blijvende ondersteuning
Om deze kloof te overbruggen ontwikkelden Partridge en haar collega’s de Young, Empowered & Strong (YES)-tool: een web- en appgebaseerd mHealth-platform dat informatie en ondersteuning biedt op basis van ePRO-signalen. Wanneer een gebruiker symptomen rapporteert, zoals angst, pijn, menopauzeklachten of vragen over vruchtbaarheid, financiën of lichaamsbeeld, ontvangt zij direct gepersonaliseerde informatie en relevante hulplinks. De tool bevat bovendien aanvullende functies zoals een expressief schrijversplatform en een gemodereerde chatgroep voor lotgenotencontact.
YES is ontworpen als een schaalbare, laagdrempelige en grotendeels zelf te gebruiken interventie, zonder intensieve betrokkenheid van het behandelteam. Dat maakt het een potentieel waardevolle aanvulling op bestaande zorg, zeker voor patiënten die weinig toegang hebben tot regelmatige nazorg.
Over de studie
In een multicenter RCT werden 360 vrouwen tussen 15 en 39 jaar geïncludeerd, die in de afgelopen drie jaar de diagnose borstkanker (stadium 0–3) hadden gekregen. Na een baseline-meting met de QLACS-vragenlijst over zowel algemene als kankergerelateerde kwaliteit van leven, werden deelnemers willekeurig ingedeeld in de YES-groep of reguliere zorg.
De verschillen tussen beide groepen waren na zes maanden opvallend duidelijk. In de YES-groep verbeterde de algemene kwaliteit van leven gemiddeld 8,7 punten, tegenover 1,6 punt in de controlegroep. Voor kanker gerelateerde kwaliteit van leven was de verbetering respectievelijk 7,8 versus 3 punten. Beide verschillen waren statistisch significant.
Volgens Partridge is de uitkomst baanbrekend: “Dat een schaalbare mHealth-interventie, zonder directe koppeling met het behandelteam, meetbaar betere uitkomsten oplevert, verandert ons perspectief op digitale nazorg.”
Minder klachten dankzij mHealth-tool
Naast kwaliteit van leven analyseerden de onderzoekers specifieke symptomen, waaronder vermoeidheid, depressieve klachten en borstkankerspecifieke problematiek. De YES-groep liet significante verbeteringen zien op twee veelvoorkomende klachten: vaginale problemen en armklachten. Voor vermoeidheid werd een lichte, maar niet-significante verbetering gezien.
Andere symptomen, zoals opvliegers, misselijkheid, cognitieve problemen en depressieve klachten, verbeterden niet. Partridge benadrukt dat YES verder doorontwikkeld moet worden om ook deze domeinen beter te adresseren.
Het potentieel van digitale nazorg
Hoewel de studie beperkingen kent, zoals mogelijke selectiebias, overgang naar een nieuw platform tijdens de studie en inclusie vanuit drie academische centra, benadrukt zij wel het potentieel van digitale nazorg voor moeilijk bereikbare doelgroepen. Denk aan jonge volwassenen met drukke agenda’s of patiënten in afgelegen gebieden die minder toegang hebben tot gespecialiseerde zorg.
Volgens de onderzoekers kan een mHealth-tool als YES uitgroeien tot een waardevolle aanvulling op hybride zorgmodellen, waarin zelfmanagement, digitale monitoring en gepersonaliseerde informatievoorziening centraal staan. Door jonge vrouwen actief te ondersteunen in de periode ná de behandeling, kan de zorg structureel bijdragen aan betere uitkomsten op de lange termijn, fysiek, emotioneel én psychosociaal.
Vorig jaar presenteerde het Catharina Ziekenhuis een vernieuwende vorm van langdurige digitale nazorg voor patiënten die succesvol zijn geopereerd aan darmkanker. Zij krijgen na het tweede jaar nog een aantal jaren nacontroles. Die kunnen sinds vorig jaar dus grotendeels digitaal. Die nieuwe aanpak blijkt in de praktijk de druk op de polikliniek te verminderen en is ook prettig voor de patiënten, die op het moment dat alles goed gaat minder behoefte aan contact met een arts hebben. Dit digitale nazorgtraject wordt geïntroduceerd naast de bestaande 'thuismeten' app, een tool die zich speciaal richt op het thuisherstel van patiënten direct na een darmoperatie.
Enkele weken geleden berichtten wij over een digitaal nazorg initiatief van Revalidatiecentrum Tolbrug van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Patiënten die een beenamputatie hebben ondergaan kunnen daar nu via een app hun voortgang bijhouden, zoals lopen, pasvorm van de prothese en pijnklachten. Problemen worden zo sneller gesignaleerd en onnodige ziekenhuisbezoeken voorkomen.
