De theorie van de inzet van zorgtechnologie en het gebruik van data uit bijvoorbeeld zorgalarmering is veelbelovend. Werkplezier voor de medewerkers en rust voor de cliënt bijvoorbeeld, omdat die de juiste zorg op het juiste moment krijgt. Waardigheid en trots voor de toekomst (programma van Vilans) heeft met een LeerDoeDeeltraject een aantal zorgorganisaties gericht ondersteund om dit doel te bereiken, zo stelde de kennisorganisatie in een recente editie van ICT&health.
In de praktijk blijkt de belofte van zorgtechnologie voor werkdrukverlichting of persoonsgerichte zorg wat tegen te vallen. “Zorgorganisaties gaan nu over op meer geavanceerde zorgalarmeringssystemen”, vertelt Bellis van den Berg, senior-adviseur Monitoring en Impact bij Vilans in ICT&health 4, 2025. “Maar wat we daarbij zien, is dat die worden ingezet en dat de medewerkers vervolgens gek worden van de alarmen. Er zit veel ruis in de data die zulke systemen bieden. Die kun je wegnemen door beter te kijken naar welke van die data waardevol zijn.”
Om zorgorganisaties hiermee te helpen, heeft Vilans een LeerDoeDeeltraject met een aantal zorgorganisaties gedaan vanuit het programma Waardigheid en trots voor de toekomst. “Een programma van een jaar”, vertelt Van den Berg. “Met vijf fysieke bijeenkomsten en een aantal online sessies. Die fysieke bijeenkomsten boden de deelnemende zorgorganisaties de kans kennis uit te wisselen. Ze konden van elkaar horen hoe iedere organisatie het doet en tegen welke problemen ze aanlopen. Een effectieve manier om tot nieuwe ideeën te komen.”
Goed organiseren
Een van de zorgorganisaties die aan het LeerDoeDeeltraject heeft deelgenomen, is Zorgbalans. Projectleider Anita van Duin vertelt hierover: “Ik was net daarvoor betrokken geraakt bij een project in onze organisatie over zorgalarmeringssystemen. Ik zag dat die heel veel data bieden en besefte: als je die goed benut, kun je er veel uithalen over de zorgvraag, de zorgzwaarte, de vraag of je de juiste middelen inzet en of je dit op de juiste manier doet. In eerste instantie dacht ik nog: dit moeten alle medewerkers leren beheersen. Maar al snel realiseerde ik me dat dit voor de gemiddelde zorgmedewerker echt te moeilijk is. Je moet het eerst zelf organiseren. En pas als je zelf begrijpt wat de data zeggen, de medewerkers erbij halen.”
Een belangrijke geleerde les uit het LeerDoeDeeltraject was voor Van Duin dat het systeem inrichten en medewerkers voorlichten niet genoeg is. “Je moet het systeem zo inrichten dat je er aandacht voor blíjft vragen”, zegt ze. “Op de locaties waar de data uit het alarmsysteem al goed werden benut, hebben we onderzocht waarom dit zo is. Ook hebben we per locatie kartrekkers aangesteld. We hebben e-learning modules opgezet en de handleiding van het zorgalarmeringssysteem gebruiksvriendelijker gemaakt. We werken samen met de leverancier om meer zicht te krijgen op de vraag welke meldingen betrekking hebben op incidenten en welke op structurele problemen. En we doen onderzoek op de locaties bij de cliënten van wie de meeste alarmen komen. Zijn die nodig? Is de zorgvraag veranderd? Of is een ander zorgzwaartepakket nodig?”
Mooie kans om te leren
Ook Zorgroep Solis doorliep het LeerDoeDeeltraject. “Dat bood ons een mooie kans”, zegt regionaal projectleider zorginnovatie Laura Steman. “We hebben heel mooie zorgalarmering, maar we waren zoekend naar hoe we daar veel meer uit konden halen dan we deden. Zorgverleners geven op die vraag de standaardantwoorden die ze kennen. Maar het is interessant om verder te kijken en te leren van anderen.” Projectcoördinator techniek/telefonie Arco Por vult aan: “Het traject bood daarvoor de kans. We leerden bijvoorbeeld van andere organisaties dat ze kwaliteitsverpleegkundigen op de locaties inzetten als coaches. Maar ook de begeleiding van Vilans was waardevol om inzicht te krijgen in de vraag welke doelen we willen behalen met de data uit de zorgalarmeringssystemen.”
Zorggroep Solis heeft ook een samenwerking met Hogeschool Saxion. Steman vertelt: “Hoofddocent living technology Sjors Groeneveld doet promotieonderzoek naar de vraag wat zorgmedewerkers nodig hebben om informatie uit data te halen. Als we hebben getest wat daarover bij de medewerkers is opgehaald, kunnen we de leverancier vragen of die dat kan aanbieden in het dashboard. De volgende stap is dan kijken of de medewerkers nog scholing nodig hebben, of dat ze er na korte uitleg mee aan de slag kunnen.”
Waardevol
Beide zorgorganisaties geven aan veel aan hun deelname aan het LeerDoeDeeltraject te hebben gehad. “Ik kreeg input waarvan ik dacht: daar kunnen we echt wat mee binnen de organisatie”, zegt Van Duin. “Het was een goede voedingsbodem om vervolgstappen te zetten. En op het goede moment, want de implementatiefase was net afgerond. Je hoort dingen waarvan je denkt: geen idee hoe dat bij ons is. Daarnaar op zoek gaan heeft echt gewerkt om dingen op de agenda te krijgen.”
Dit artikel gemist? Lees het in editie 4 van ICT&health, 2025, of lees het in ons online magazine.
