Een innovatieve oplossing die technologie en menselijkheid samenbrengt: OnCue, een slim toetsenbord dat mensen met de ziekte van Parkinson helpt om makkelijker en foutlozer te typen, heeft de James Dyson Award 2025 gewonnen in de categorie gezondheid. Het ontwerp is ontwikkeld door Alessandra Galli, studente aan de faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft, en levert haar naast internationale erkenning een geldprijs van €36.000 op.
Wereldwijd leven ruim 10 miljoen mensen met Parkinson, een aantal dat volgens schattingen in 2050 zal verdubbelen. In Nederland zijn dat er al zo’n 67.000. Voor velen van hen is typen een dagelijkse worsteling, door symptomen als trillen, bevriezingen en tragere motoriek.
Subtiele trillingen
OnCue biedt een slimme oplossing: het toetsenbord en de bijbehorende polsbanden geven subtiele trillingen en visuele aanwijzingen om gebruikers te helpen in een vloeiend ritme te typen. Dankzij geïntegreerde AI voorspelt OnCue de volgende letter en licht deze op, waardoor typvertragingen en fouten worden verminderd. Het gesplitste, draadloze ontwerp is gebaseerd op ergonomische gamingtoetsenborden en volledig aanpasbaar aan de persoonlijke behoeften van de gebruiker.
Het idee ontstond tijdens Alessandra’s afstudeeronderzoek, mede gefinancierd door ParkinsonNederland. Door intensieve gesprekken met patiënten ontdekte ze hoe groot de behoefte was aan eenvoudige, intuïtieve technologie om dagelijkse handelingen toegankelijker te maken. “Wat voor mij vanzelfsprekend is, is voor veel mensen met Parkinson een enorme uitdaging,” vertelt Alessandra. “Dat inzicht motiveerde mij om OnCue door te ontwikkelen na mijn afstuderen. Deze prijs brengt me dichter bij het doel om mensen daadwerkelijk te helpen.”
Volgens James Dyson, oprichter van de gelijknamige innovatiewedstrijd, is OnCue “een briljante combinatie van technologie en empathisch design” die mensen met Parkinson helpt om onafhankelijk te blijven communiceren. “Zachte trillingen begeleiden het typeproces, AI voorspelt de volgende letter en verhoogde toetsranden verminderen fouten. Een elegant ontwerp dat echte impact heeft,” aldus Dyson.
Toekomstige ontwikkeling
Na haar overwinning wil Alessandra het project verder uitbouwen in samenwerking met neurologen en patiënten. Ze werkt aan een verbeterde versie van het toetsenbord en onderzoekt toepassingen voor mensen met andere neurologische aandoeningen, zoals Alzheimer en dystonie.
Gert Pasman, docent Industrieel Ontwerpen aan de TU Delft en zelf Parkinsonpatiënt, noemt OnCue “een baanbrekende innovatie die hoop geeft aan duizenden mensen”. “Alessandra’s ontwerp combineert diep onderzoek met empathie en technologische precisie. Dankzij deze erkenning kan ze OnCue verder ontwikkelen, een enorme stap vooruit voor de Parkinson-gemeenschap.”
Met OnCue bewijst TU Delft opnieuw dat mensgerichte technologie niet alleen innovatief kan zijn, maar ook een directe, positieve invloed kan hebben op de kwaliteit van leven.
Prijswinnend toetsenbord
In 2021 werd het smartphone brailletoetsenbord van de Eindhovense startup Hable onder andere bekroond met de 4TU Impact Challenge. Het apparaat stelt blinden en slechtzienden in staat om hun smartphone te bedienen via brailleschrift, waardoor zij eenvoudiger kunnen communiceren en onafhankelijk blijven.
De Hable One is een compact, los toetsenbord dat via Bluetooth met de smartphone wordt verbonden. Met zes toetsen kunnen gebruikers letters, cijfers en leestekens invoeren, terwijl hun telefoon in de tas kan blijven. Het systeem biedt meer privacy dan spraakgestuurde oplossingen, omdat omstanders niet kunnen meeluisteren, en is bovendien betrouwbaarder dan speech-to-text-technologie.
