Eind juni vond de kwartaalbijeenkomst plaats van de IZA‑thematafel Digitalisering & Gegevensuitwisseling. Vertegenwoordigers uit zorg, overheid, ict en patiëntenorganisaties bespraken actuele dossiers en concrete stappen richting volledige implementatie van het het IZA‑Uitvoeringsakkoord Gegevensuitwisseling, oorspronkelijk ondertekend in januari 2024.
Lopende projecten
De kwartaalbijeenkomst startte met een update over lopende projecten, te beginnen met de ZonMw-subsidieoproep voor praktijkonderzoek naar hybride en digitale zorg. Deze oproep richt zich op het valideren en opschalen van digitale toepassingen in de praktijk. Daarnaast kwam ook de Patiëntenfederatie-campagne 'Digitaal, fijn dat het kan' aan boed. Deze campagne stimuleert bewustwording en acceptatie van digitale zorg onder patiënten en zorgverleners, met informatiemiddelen zoals toolkits en videomateriaal.
Tijdens de bijeenkomst werd ook de ontwikkeling van de Health Data Access Body Nederland (HDAB‑NL) gepresenteerd. Dit consortium van VWS, ICTU, CBS, Health‑RI en RIVM werkt aan een infrastructuur waarmee Europese gezondheidsdata beschikbaar komt voor onderzoek en innovatie. HDAB‑NL bevindt zich momenteel in de pilotfase, met plannen voor landelijke uitrol na de zomer van 2026.
Een praktisch knelpunt, de verplichte fysieke patiëntidentificatie in ziekenhuizen dat vooral relevant is bij digitale consulten, is opgelost via het IZA-initiatief ‘Barrière Doorbrekers’. Apps kunnen nu de identiteitscheck uitvoeren, waardoor contact- en wachttijden afnemen.
PGO en MGO
Met Mijn Gezondheidsoverzicht en een Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO) krijgen burgers beter inzicht in hun eigen gezondheidsgegevens. Dit bevordert kwaliteit, veiligheid, vertrouwen en therapietrouw, en vermindert kosten, werkdruk en verspilling, aldus Catherine Crum van het ministerie van VWS. Mijn Gezondheidsoverzicht is een gratis, publieke basisvoorziening voor iedereen. Een PGO is daarentegen een persoonlijk gekozen platform van een private partij, dat gratis of betaald kan zijn. Beide systemen krijgen wettelijke grondslagen, net als de identificatiediensten VAD en PRS.
Voor een goede werking is betrouwbare databeschikbaarheid essentieel. Het programma Meermed richt zich daarom op het verbeteren van de uitwisseling van gezondheidsgegevens. Daarnaast werkt het programma Ontsluiting Gezondheidsgegevens Publieke Instellingen (OGPI) aan het toegankelijk maken van gegevens die door publieke instellingen zijn verzameld, zoals vaccinaties en bevolkingsonderzoeken. Zo wordt er gewerkt aan een completer, veiliger en beter toegankelijk gezondheidssysteem voor iedereen.
Het gezondheidsinformatiestelsel.
Onderdeel van de discussie was de herontwikkeling van de besturing van het gezondheidsinformatiestelsel (GIS). Volgens een recent eindrapport (pdf, januari 2025) van het ministerie VWS zijn te veel partijen betrokken zonder eenduidige regie. Er is behoefte aan minder versnippering en duidelijke publieke aansturing, bijvoorbeeld in een nieuwe uitvoeringsorganisatie (U‑Zorg) die publieke voorzieningen voor gegevensuitwisseling centraliseert.
Voorwaarden zoals wetgeving (Wegiz, DIAZ door VWS), toezicht, ontwerpprincipes voor ‘privacy by design’ en een routekaart voor implementatie waren opnieuw onderwerp van gesprek. De samenwerking tussen het Informatieberaad Zorg (strategisch niveau) en het Digitaal Transitieorgaan (tactisch niveau) moet meer zichtbaar en effectief worden, aldus de commissies.
De thematafel zet ook in op het faciliteren van kennisdeling tussen regio’s, het bieden van voorbeeldcases en het ondersteunen van regioplannen richting concrete uitvoering van IZA-doelen.
IZA-akkoord krijgt steeds meer vorm
De bijeenkomst van juni 2025 liet zien dat het IZA-akkoord Digitale Zorg en Gegevensuitwisseling steeds meer vorm krijgt. De belangrijkste prioriteiten zijn:
- Versnellingsonderzoek naar hybride zorg;
- Opbouwen van HDAB‑NL als toegangspoort tot Europese gezondheidsdata;
- Oplossen van praktische knelpunten zoals digitale identificatie;
- Sturen op governance via één uitvoeringsorganisatie (U‑Zorg).
De bredere aansluiting op regionale plannen, heldere doelarchitecturen en publiek-private samenwerking zijn essentieel om de digitalisering in de zorg duurzaam te verankeren. Tegelijkertijd is er nog ruimte voor meer eenduidigheid en betrokkenheid, vooral op het gebied van transparantie en sturing richting 2033.
Een week na de IZA-thematafel werd bovendien bekend dat er een akkoord gesloten is over de AZWA (Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord). Het AZWA is bedoeld als een uitbreiding van het in 2022 gesloten IZA (Integraal Zorgakkoord). Het heeft als doel de samenwerking tussen het sociaal en zorgdomein te versterken en de uitvoering van het IZA te versnellen.
