Veilig, betrouwbaar, snel en met enorm veel capaciteit voor zware toepassingen - zoals het live streamen van beelden: dat was in 2020 de belofte van de mobiele technologie 5G. KPN zag er in ieder geval veel mogelijkheden in om zorg op afstand van theorie naar praktijk te brengen. Inmiddels zijn we twee jaar verder. Wat is er van die belofte terecht gekomen? We vroegen het – net als in 2020 – aan Jacob Groote, directeur Innovatie en 5G bij KPN Zakelijke markt. Zijn eerste conclusie: “We hebben de eerste stappen gezet, en om echt op te schalen wachten we op de komst van meer 5G-bandbreedte in 2023.”
Twee jaar geleden kwamen de eerste 5G-netwerken en bijbehorende diensten beschikbaar, bij KPN in eerste instantie op de zogeheten 700 MHz-frequentieband. Dat bood nog niet veel extra bandbreedte ten opzichte van 4G, maar zo konden operators zoals KPN in ieder geval beginnen met 5G-diensten. De verwachting was destijds dat de 3,5 GHz-frequentie een jaar later zou volgen, met alle benodigde bandbreedte voor bijvoorbeeld videodiensten.
Groote: “We hebben inmiddels nieuwe stappen gezet op het gebied van mobiele diensten – ook met 5G – maar de verwachte 3,5 GHz-veiling is uitgesteld naar 2023. Drie jaar later dan gepland en dat is vervelend, want die bandbreedte heb je echt nodig voor bepaalde diensten. Voor het verbinden van medische sensoren met het internet (Internet of Things) is het geen probleem. Maar als het gaat om beeldverwerking in de zorgsector zijn de capaciteit, snelheid en betrouwbaarheid van 5G vereist.”
Stappen vooruit
Kortom: 5G en gezondheidszorg, daarin gáát KPN nog grote stappen zetten, stelt Groote. “Maar mobiele technologie en gezondheidszorg, daarin hebben we al stappen vooruit gezet. Een goed voorbeeld is ‘Green for Blue’, waarbij vanuit een ambulance aangegeven wordt dat op een bepaalde route de lichten op groen gaan als de ambulance in de buurt is. Dat wordt steeds verder uitgerold, er zijn al verschillende provincies die er mee bezig zijn, zoals Noord-Brabant en Noord-Holland. Daar kunnen overigens alle nooddiensten profijt van hebben. We werken daarin samen met het ministerie Infrastructuur & Waterstaat (I&W). Hiermee helpen we de zorgsector verder vooruit.”
Een tweede pilot doet KPN samen met het Amsterdam UMC en Ambulancezorg Amsterdam, vertelt Groote. “We zorgen hierin voor de oplossing waarmee de SEH kan meekijken met de ambulance bij ritten met een patiënt die in een kritiek toestand verkeert. Het opvangteam op de SEH is letterlijk onderdeel van de patiëntreis. De SEH maakt de dynamiek mee, hoe de situatie van de patiënt zich ontwikkelt. Zo kan het team zich beter voorbereiden en gaat er nauwelijks informatie verloren.”
Grotere pilot voor medisch bewijs
“Dat biedt enorm veel voordelen in vergelijking met een overdracht van 30 seconden bij het afleveren van de patiënt”, benadrukt Groote. “We hebben dat in een eerste pilot met één ambulance van Amsterdam UMC getest en het medische team was behoorlijk enthousiast. We hopen nu op een vervolg waarbij met meer ambulances over een langere periode wordt gewerkt. Dit is nodig om het benodigde medische bewijs te hebben dat je met de inzet van techniek/5G betere zorg kunt leveren. Anders blijft het toch beperkt tot een soort technische pilot. Het gaat erom dat iedereen de voordelen ziet, dat een zwaargewonde patiënt een betere kans op (volledig) herstel heeft. Daarvoor heb je een grotere omvang nodig.”
Zorg geeft technologie betekenis
KPN wil in deze pilot dan ook een aantal zaken aantonen, vervolgt Groote. “Waarom heb je hiervoor wel echt 5G nodig? Voor de bandbreedte om live beelden te up- en downloaden in de juiste kwaliteit, maar ook om een veilige verbinding mogelijk te maken. Veilig als het gaat om security – dat staat buiten kijf - maar ook om high availability – dat je een verbinding niet verliest op een belangrijk moment.”
Monitoring overal
Verder zijn er nog andere vraagstukken binnen het thema zorg op afstand waarin KPN faciliteert, vervolgt Groote. Bijvoorbeeld aan de kant van de apparatuur en live connectie, die nodig kan zijn bij continue monitoring. “Dat hoeft ook niet meer beperkt te blijven tot alleen in en om het huis. Door in plaats van met WiFi ook met 4G/5G-technologie te werken, kun je vitale functies overal monitoren. Dit zorgt ervoor dat afwijkingen tijdig gesignaleerd worden en er ingegrepen kan worden wanneer dit nodig is. “Daarmee geef je hen een gevoel van meer (bewegings)vrijheid, terwijl ze toch gemonitord worden. Daar blijven we aan doorwerken.”
Een ander thema waar KPN op inzet is, het veilig uitwisselen van gegevens tussen meerdere partijen in de zorg. Dit gaat verder dan de uitwisseling tussen ambulance en Spoedeisende Eerste Hulp. “We hebben met ons platform KPN Health exchange een dienst ontwikkelt die de data-uitwisseling in de zorg makkelijker maakt. Eigenlijk maken we hiermee de uitwisseling van medische (patiënt) informatie interoperabel. Een rol die KPN goed past. Waarbij we natuurlijk ook zorgen dat dit veilig en conform wet- en regelgeving gebeurt.
Gegevensuitwisseling is belangrijk, onderstreept Groote. Dat is nu nog altijd te beperkt van aard. Data is beschikbaar, maar de uitwisseling ervan kent nog veel drempels. “Zo had mijn moeder een behandeling waarbij ze antibiotica kreeg. Het staat duidelijk in haar dossier dat ze allergisch is voor bepaalde antibiotica. Toch kreeg ze juist die toegediend, omdat de behandelaars niet over die gegevens beschikten in hun systeem.”
Pilotfase voorbij
Kortom: op veel gebieden zijn technologie-toepassingen de pilotfase voorbij. Niet alleen bij KPN, maar zorgbreed zijn er al veel stappen gezet. Groote: “Ik zie bijvoorbeeld dat veel zorginstellingen sensoren en valdetectie al standaard inzetten. Zij leunen hier al veel op, wat je soms merkt als een netwerk een keer korte tijd niet beschikbaar is. Dan hebben we direct contact, want hun processen worden steeds afhankelijker van draadloze technologie. Hetzelfde zie ik bij de Health Exchange. Er zijn steeds meer instellingen en regio’s die hier voor al hun gegevensuitwisseling structureel gebruik van maken. We zijn de pilotfase hiermee dus ook duidelijk voorbij en klaar om verder uit te breiden.”
Groote toont zich dan ook optimistisch. “We gaan nu echt van pilots naar opschalen. En we hebben technologie ook nodig om de zorg beheersbaar en betaalbaar te houden, om steeds sneller op te schalen. Anders gaat de zorg gegarandeerd vast lopen. Daarom is het ook belangrijk om niet alleen te praten over wat er gedaan moet worden, maar ook concreet iets te doen. Het begint in een regio – zoals in de regio Amsterdam met de ambulances. Als dat slaagt en we kunnen vanaf december 2023 echt met 5G op 3,5 GHz aan de slag, dan kan het ook veel makkelijker landelijk opgeschaald worden. Zo geeft zorg de echte betekenis aan technologie en is technologie van betekenis voor zorg.”
