In Duitsland wint de inzet van digitale gezondheidsapps (DiGA’s) snel aan terrein. Sinds de introductie van de wetgeving in 2020 kunnen artsen erkende apps voorschrijven als officieel onderdeel van het behandeltraject, met vergoeding via de zorgverzekering. Dit model, waarin digitale toepassingen formeel worden opgenomen in het zorgpad, geldt inmiddels als een baanbrekend voorbeeld voor andere Europese landen die digitale zorg willen opschalen.
Apps die zich richten op aandoeningen zoals prikkelbare darmsyndroom, depressie, angststoornissen, obesitas of stoppen met roken, zijn via het DiGA-systeem toegankelijk voor patiënten. Ambtenaar Mona Noe (30), als voorbeeld, gebruikt de app Cara Care, die haar ondersteunt bij het bijhouden van voeding, klachten en leefstijl in het kader van prikkelbare darmsyndroom. “De app heeft mijn eetgewoonten veranderd en helpt mij voedingsmiddelen te vermijden die klachten uitlokken,” aldus Noe.
Over de meerwaarde en het positieve effect van gezondheidspaps is ook in Nederland al veel gezegd en geschreven. De druk op de huisartsenzorg neemt toe, terwijl patiënten steeds vaker behoefte hebben aan eigen regie over hun gezondheid. De apps vervangen de huisarts niet, maar ondersteunen het zelfmanagement van patiënten via informatie en oefeningen die thuis uitgevoerd kunnen worden. Datzelfde geldt voor thuismeet- en -herstel apps die steeds vaker in ziekenhuizen ingezet worden.
Praktisch, laagdrempelig en 24/7 beschikbaar
De toepassingen zijn niet alleen praktisch en laagdrempelig, maar bieden ook 24/7 ondersteuning. Artsen gebruiken de apps steeds vaker om de kloof te overbruggen tussen diagnose en traditionele zorg, met name bij mentale gezondheidsproblemen. In afwachting van een fysieke therapieafspraak bieden apps onder andere zelfmonitoring, coaching, meditaties en online consulten. Volgens arts Johannes Patze uit Frankfurt schrijft hij deze digitale interventies “bijna dagelijks” voor.
Inmiddels zijn er in Duitsland 56 DiGA’s officieel opgenomen in het vergoedingssysteem. Gemiddeld kost een app, het eerste jaar, €600 per drie maanden. Daarna geldt op basis van aanvullende evidentie een permanente toelating óf verwijdering uit het DiGA systeem. Vanaf de permanente toestand gaat het om een vergoeding van gemiddeld €230 per kwartaal. Sinds 2020 hebben Duitse zorgverzekeraars gezamenlijk ruim €234 miljoen uitgegeven aan deze digitale zorgvorm. Tegelijkertijd klinkt er kritiek vanuit verzekeraars over de hoge kosten en het nog beperkte bewijs van effectiviteit op lange termijn. De Duitse vereniging van wettelijke zorgverzekeraars pleit dan ook voor meer transparantie en scherpe evaluatie van klinische meerwaarde.
Veel potentie
Toch zien zowel artsen als digitale zorgexperts potentie. Door vroege interventie en continue monitoring kunnen apps bijdragen aan snellere re-integratie van patiënten en voorkomen ze mogelijk zwaardere zorginzet op termijn. “Het zijn kosten vooraf, maar ze verlichten op lange termijn de druk op het zorgsysteem,” stelt digitaal gezondheidsadviseur Henrik Matthies.
Een belangrijke succesfactor is de versnelde toelatingsprocedure. Ontwikkelaars kunnen binnen drie maanden voorlopige goedkeuring krijgen, mits ze binnen een jaar bewijs van klinische effectiviteit leveren. Van de 228 aanvragen in vijf jaar zijn 43 apps definitief goedgekeurd, 13 zijn nog in beoordeling. Deze aanpak maakt Duitsland tot een van de koplopers in de integratie van digitale zorg in de reguliere praktijk.
Nederlands initiatief
In Nederland is sinds begin 2025 het initiatief DiGA nl actief, een initiatief van ZN, 10 zorgverzekeraars, LHV, InEen, NHG en de Patiëntenfederatie om digitale (zelf)zorg beschikbaar en toegankelijk te maken voor de burger, cliënt en patient. Zij hebben in 2025 drie gezondheids-apps die een oplossing voor een klacht kunnen zijn, kosteloos beschikbaar gemaakt. Dit zijn de apps: URinControl bij ongewenst urineverlies bij vrouwen, Vertigo Training bij draaiduizeligheid en Untire die ingezet kan worden bij vermoeidheid bij kanker.
De organisaties stimuleren via diverse kanalen de inzet van de zelfzorg-applicaties, waaronder via Thuisarts.nl en via de spreekkamer van de huisarts. In Nederland is veel gedaan aan activatie van inclusie en het resultaat daarvan is 20% groei tot 1 september. De verwachting is dat we met de huidige trend uitkomen op 35% groei in 2025. De doelstelling is om deze beweging in 2026 en 2027 voort te zetten, waar mogelijk in samenwerking met andere partijen en organisaties om het bereik van digitale (zelf)zorg verder te vergroten.
