Digitale gezondheidszorg zal de komende tien jaar een veel grotere rol gaan spelen, nu de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een bijgewerkte wereldwijde strategie heeft opgesteld om landen te helpen op verantwoorde en effectieve wijze digitale hulpmiddelen in te zetten. Van AI-gestuurde diagnostiek tot smartphone-apps en wearables: deze technologieën worden steeds meer gezien als essentiële bouwstenen voor het realiseren van universele gezondheidszorg, zodat iedereen, waar dan ook, toegang heeft tot hoogwaardige zorg zonder financiële lasten.
In haar onlangs herbevestigde wereldwijde strategie voor digitale gezondheidszorg 2020-2027, die op 1 december is gepubliceerd, roept de WHO regeringen op om de nationale planning te versnellen, het bestuur te versterken en digitale oplossingen te integreren in veerkrachtige, rechtvaardige gezondheidszorgstelsels. Een verdere update, die de periode 2028-2033 bestrijkt, is al in voorbereiding.
Van apps tot AI, monitoring en slimme wearables
Digitale gezondheid, zoals gedefinieerd door de WHO (pdf), omvat een breed spectrum: van alledaagse mobiele gezondheidsapps tot geavanceerde mogelijkheden zoals kunstmatige intelligentie, big data-analyse, virtuele zorg, monitoring op afstand en slimme wearables. De organisatie benadrukt dat toegankelijkheid, betaalbaarheid en veiligheid centraal moeten blijven staan bij de uitbreiding van digitale gezondheid.
De WHO meldt een gestage wereldwijde acceptatie: 129 landen hebben nu officiële strategieën voor digitale gezondheid en meer dan 1600 regeringsleiders zijn getraind in digitale gezondheid en AI.
De strategie is gebaseerd op vier pijlers:
- Wereldwijde samenwerking en kennisuitwisseling, waarbij wordt gewaarborgd dat digitale hulpmiddelen voldoen aan strenge normen voor kwaliteit, beveiliging en veiligheid.
- Sterke nationale strategieën voor digitale gezondheidszorg, ondersteund door robuust bestuur, duurzame investeringen en digitaal geschoolde arbeidskrachten.
- Langetermijnkaders voor bestuur, met inbegrip van ethische beginselen voor AI, gegevensbescherming en interoperabiliteit.
- Mensgericht ontwerp, waarbij digitale geletterdheid wordt bevorderd en ervoor wordt gezorgd dat innovaties ongelijkheden verminderen in plaats van versterken.
De WHO benadrukt het transformatieve potentieel van digitale technologieën, van het verbeteren van diagnostiek en behandelingsbeslissingen tot het mogelijk maken van gepersonaliseerde zorg, het versterken van klinisch onderzoek en het ondersteunen van zelfmanagement. Volgens de organisatie zal digitale gezondheidszorg niet alleen onmisbaar zijn voor universele gezondheidszorg, maar ook voor pandemieparaatheid en klimaatbestendige gezondheidszorgstelsels. Onlangs rapporteerde de WHO dat can de 50 landen in de Europese regio nog maar 8 procent een strategie heeft voor het gebruik van AI in de zorg.
Geschiedenis van de digitale gezondheidsstrategie
De World Health Assembly (WHA) legde in 2005 de basis voor een wereldwijd digitaal gezondheidsbeleid. In resolutie WHA58.28 werden de lidstaten opgeroepen om langetermijnstrategieën voor e-gezondheid te ontwikkelen, de ICT-infrastructuur uit te breiden en gelijke, betaalbare toegang tot digitale gezondheidszorg te bevorderen. Sindsdien hebben meer dan 120 landen, waaronder lage- en middeninkomenslanden, nationale e-gezondheidsstrategieën ontwikkeld. In 2013 volgde resolutie WHA66.24, waarin landen werden aangespoord om beleid en wetgeving te ontwikkelen op het gebied van standaardisatie en interoperabiliteit. De behoefte aan een bredere digitale agenda leidde in 2018 tot resolutie WHA71.7, waarin de WHO werd gevraagd een wereldwijde strategie voor digitale gezondheid te ontwikkelen.
Deze wereldwijde strategie werd ontwikkeld via een uitgebreid raadplegingsproces (2019-2020), met input van openbare fora, technische raadplegingen en regionale commissies van de WHO. De wereldwijde strategie voor digitale gezondheidszorg 2020-2027 werd uiteindelijk goedgekeurd tijdens de 73e Wereldgezondheidsvergadering in 2020.
De strategie bouwt voort op eerdere resoluties van de VN en de WHA, regionale beleidsdocumenten, internationale normen (zoals ICD-11) en de National eHealth Strategy Toolkit. In 2025 werd de looptijd ervan officieel verlengd tot 2027 (resolutie WHA78(22)). Afgezien van de aangepaste tijdlijn bleef de inhoud van de strategie ongewijzigd. De WHO-strategie vormt daarmee een solide basis voor de wereldwijde digitale transformatie van gezondheidszorgstelsels.
