Het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven heeft volgens eigen zeggen een Europese primeur. Voor het eerst hebben de artsen in het ziekenhuis een nieuwe, kleinere mitralisklep via de lies geplaatst bij een patiënt. Deze innovatieve katheter-ingreep biedt hoop voor kwetsbare patiënten bij wie een openhartoperatie geen optie is. Het Hart- en Vaatcentrum zet hiermee een belangrijke stap in de behandeling van hartklepproblemen. De procedure maakt deel uit van een internationale studie naar deze veelbelovende techniek.
De mitralisklep zit tussen de linkerboezem en de linkerkamer van het hart. Als die klep lekt, stroomt er bloed terug in plaats van vooruit. Dat leidt tot klachten zoals vermoeidheid, kortademigheid en vocht vasthouden. Voor sommige patiënten is een operatie te belastend. De nieuwe techniek brengt daarin verandering. “Met deze techniek kunnen we een nieuwe klep plaatsen via de lies. Dat is minder ingrijpend dan een openhartoperatie, en biedt nieuwe hoop voor kwetsbare patiënten”, vertelt interventiecardioloog en hoogleraar aan de TU/e, Pim Tonino. Hij richt zicht op de zogeheten minimaal invasieve hartingrepen met katheters.
Kleiner formaat
De nieuwe klep is kleiner van formaat, waardoor hij via een dunne katheter kan worden geplaatst. De klep wordt in het hart gebracht en daar vastgezet. Het Catharina Ziekenhuis is het eerste centrum in Europa dat deze klep heeft gebruikt. Tijdens de allereerste ingreep in juli werkte het team samen met een Amerikaanse collega die speciaal naar Eindhoven was gekomen om te assisteren.
De eerste patiënte had eerder te horen gekregen dat er voor haar geen behandelmogelijkheden meer waren. In het Catharina Ziekenhuis kreeg zij als eerste deze nieuwe klep. Cardioloog Sjoerd Bouwmeester in Catharina Ziekenhuis in Eindhoven noemt het een mijlpaal. Hij vertelt dat ze in het ziekenhuis al veel ervaring hadden met het repareren van lekkende mitraliskleppen met clips. Daarbij plaatsen ze via de lies een soort nietje op de klep, zodat die beter sluit en er minder bloed terugstroomt. Nadeel van die behandeling is dat de clip soms niet goed blijft zitten of dat het technisch niet altijd mogelijk is om die ingreep uit te voeren. Met de nieuwe behandeling kan de hele klep worden vervangen.
Internationale studie
Bij de procedure werken de inverventiecardiologen nauw samen met de zorgverleners die verantwoordelijk zijn voor beeldvorming en met de hartchirurg en andere zorgverleners in de operatiekamer. De mitraliskleppen die nu in het Catharina Ziekenhuis worden geplaatst, maken deel uit van een internationale studie die wordt gefinancierd door de fabrikant. Voor andere innovaties, zoals de vervanging van de tricuspidalisklep (een andere hartklep) via een katheter, gebruikt het ziekenhuis zijn eigen innovatiebudget.
Waar het vervangen van de aortaklep via katheter (de zogenoemde TAVI) inmiddels gangbaar is, staat de techniek bij de mitralis- en tricuspidaliskleppen nog in de kinderschoenen. De anatomie is complexer en de kleppen zijn moeilijker vast te zetten. Maar met succes heeft het Catharina Ziekenhuis heeft nu voor het eerst ook een zogenoemde thoracic branch endoprothese geplaatst: een stent die via de lies wordt ingebracht en die ook de bloedtoevoer naar de linkerarm veiligstelt.
Sneller herstel
Voorheen moesten patiënten met een aneurysma (verwijding) of een dissectie (scheur) van de aorta in de borstkas en zware openhartoperatie of een bypass ondergaan. Daarbij werd dan ook een stent in de aorta geplaatst. “Met deze techniek kunnen we op een elegante manier – zonder bypass of de borstkas te openen – patiënten helpen”, legt vaatchirurg Jens Goeteyn uit. Behalve dat de ingreep minder belastend is, gaat het herstel ook aanzienlijk sneller.
Op deze innovatieve manieren worden in het Catharina Ziekenhuis patiënten met hart- en vaatziekten behandeld waarvoor vroeger nog geen oplossing bestond. Volgens Goeteyn is de nieuwe methode een wereld van verschil: “De patiënt kan vaak al na twee à drie dagen naar huis. Bij de klassieke aanpak duurt het herstel meestal weken.”
Klassieke ingreep soms noodzakelijk
Een klassieke ingreep blijft soms noodzakelijk, ondanks de vooruitgang die de nieuwe stent biedt. Niet alle patiënten komen in aanmerking voor een stent. Een open operatie is bijvoorbeeld nodig wanneer de aorta niet geschikt is voor een stent, zoals bij een te smalle slagader of een scherpe bocht. Ook bij zeer complexe aandoeningen, waarbij meerdere aftakkingen naar de hersenen en armen betrokken zijn, is een klassieke operatie vaak de beste optie.
Daarnaast kan bij sommige jonge en fitte patiënten een open ingreep op lange termijn de meest doeltreffende oplossing zijn. Hoewel artsen in de meeste gevallen de voorkeur geven aan een stent, blijft een open operatie in bepaalde situaties een geschikte keuze. Het Catharina Ziekenhuis voert jaarlijks zo’n vijftien stentplaatsingen in de borstholte uit (zogeheten TEVAR-procedures). Met de komst van deze innovatieve techniek verwacht Goeteyn dat er nog meer patiënten geholpen kunnen worden.
