De afdeling Zelfzorg Thuis van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) is een kansrijke genomineerde voor de Impactmakerprijs. Deze prijs beloont initiatieven die een inspirerende en impactvolle beweging in zorg en welzijn teweegbrengen. De nominatie is een erkenning voor de bijdrage van Zelfzorg Thuis aan de vernieuwing van de zorg. Tegelijkertijd hopen de initiatiefnemers anderen te inspireren om vergelijkbare projecten op te zetten.
Ruim een jaar geleden ging de afdeling Zelfzorg Thuis van start. Sindsdien zijn meer dan duizend patiënten getraind in zestien verschillende verpleegkundige handelingen en digitale vaardigheden. Dit gaf voor de jury van de Impactmakerprijs aanleiding om de afdeling te nomineren in de categorie ‘Verbinden van formele en informele zorg’.
Zelfzorg Thuis richt zich op het vergroten van de zelfstandigheid van patiënten door hen zelf eenvoudige medische handelingen aan te leren. Ook leren zij omgaan met digitale hulpmiddelen, zoals zorgapps en het patiëntenportaal. Volgens afdelingshoofd Bas Donderwinkel blijkt uit onderzoek van studenten aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) dat patiënten vaardiger worden, meer vertrouwen krijgen in hun eigen kunnen en minder afhankelijk zijn van thuiszorg of mantelzorg. "De sfeer wordt als prettig ervaren, de uitleg is duidelijk en er is veel ruimte voor vragen," aldus Donderwinkel.
Sneller naar huis
Met de duizendste training op de teller blijkt de impact ook op het zorgsysteem merkbaar. Door de inzet van Zelfzorg Thuis kunnen patiënten sneller naar huis en doen zij minder vaak een beroep op de wijkverpleging. Een voorbeeld is het aansluiten van een antibiotica-infuus. Waar dit voorheen altijd door een wijkverpleegkundige gebeurde, voert in ruim de helft van de gevallen de patiënt of de mantelzorger deze handeling nu zelf uit. Dat bespaart tijd en inzet van wijkverpleging, die daardoor beschikbaar blijft voor patiënten die wel professionele ondersteuning nodig hebben.
Binnen CWZ levert het initiatief ook interne winst op. Instructie en scholing worden nu centraal georganiseerd door verpleegkundig vaardigheidsinstructeurs. Hierdoor kunnen andere verpleegkundigen hun tijd besteden aan specialistische zorg op de afdelingen.
Nominatie met landelijke inspiratiebron
Het idee voor Zelfzorg Thuis is geïnspireerd op de Academie voor patiënt en mantelzorger van het UMC Maastricht. De Impactmakerprijs wordt toegekend aan initiatieven die met succes een bestaand idee verder hebben gebracht. Zelfzorg Thuis voelt zich vereerd met de nominatie. "De prijs zou een mooie erkenning zijn voor onze bijdrage aan veranderende zorg. Maar bovenal hopen we anderen te stimuleren om patiënten zelfstandiger te maken," aldus de vaardigheidsinstructeurs. Stemmen kan nog tot 7 oktober.
Regionale uitrol
De volgende stap is de regionale uitrol van Zelfzorg Thuis in Nijmegen en omgeving. Samen met huisartsen en wijkverpleging wordt gewerkt aan bredere inzetbaarheid van het concept. Ook komen er extra trainingslocaties in de regio. Dit sluit aan bij het streven om zorg meer vanuit lokale netwerken te organiseren, waarin informele zorg en eerstelijnszorg een grotere rol spelen en ziekenhuisbezoeken afnemen.
De vijf verpleegkundig vaardigheidsinstructeurs hebben zich gespecialiseerd in de EDI-methode (Expliciete Directe Instructie). Deze methode bestaat uit vier stappen:
- Voordoen: de instructeur voert de handeling uit;
- Samendoen: de patiënt oefent onder begeleiding;
- Laten doen: de patiënt voert de handeling grotendeels zelfstandig uit;
- Zelf doen: de patiënt werkt zelfstandig, onder observatie van de instructeur.
Alle trainingen zijn ontwikkeld in begrijpelijke taal en worden ondersteund met animatievideo’s van Indiveo en zelfgemaakt illustratief lesmateriaal. Daarnaast is Zelfzorg Thuis 24/7 bereikbaar voor vragen, zodat patiënten ook thuis voldoende ondersteuning ervaren.
